Czerwony Klasztor ( słow. Červený Kláštor ) – leżąca na wysokości 465 m n.p.m. miejscowość w powiecie Kieżmark , w kraju preszowskim na Słowacji . Rzeka Dunajec oddziela Czerwony Klasztor od polskiej wsi Sromowce Niżne .
Do miejscowości tej należą również dwie dawniej samodzielne osady : Szwaby Niżne ( słow. Nižné Šváby ) i Śmierdzonka ( słow. Smerdžonka , po II wojnie światowej zmieniona na Červený Kláštor - kúpele ) , której nazwa pochodzi od źródła mineralnego o silnym zapachu siarkowodoru . Połączenie nastąpiło w 1948 roku .
Ta składanka miejscowości nosi swoją nazwę od dawnego klasztoru kartuzów i kamedułów – Czerwonego Klasztoru .
W 1319 roku węgierski magnat Kokosz Berzewiczy zabił w wyniku sporu Chyderka z rodu Györgów , za co wyrokiem sądu zobowiązany został do wybudowania sześciu klasztorów na terenie Królestwa Węgier i opłacenia czterech tysięcy mszy intencyjnych w tych klasztorach . Jednym z tych klasztorów był Klasztor Lechnicki , którego potoczna nazwa to Czerwony Klasztor , od czerwieni pokrycia dachowego . Na utrzymanie klasztoru składały się podatki z 10 wsi , prócz tego wspierany był przez polskich królów : Kazimierza Wielkiego , Ludwika Węgierskiego i królową Jadwigę .
w 1381 Ludwik król polski i węgierski nakazał Bolkowi , księciu opolskiemu i staroście czorsztyńskiemu , by nie wzbraniał kartuzom lechnickim łowienia ryb na polskim brzegu Dunajca . Roku 1393 Jadwiga królowa uposażyła klasztor stałym dochodem soli z żup bocheńskich , tudzież młynem po polskiej stronie . Władysław Jagiełło zatwierdził to nadanie we Lwowie 1425 roku .Hojnie wspierani zakonnicy z czasem rozbudowywali obiekt i wznieśli dalsze budowle domki – pustelnie , szpital , aptekę , zajazd dla podróżnych i wieżę kościoła .
Do roku 1567 klasztor dzierżyli mnisi z zakonu kartuzów , posiadający również klasztor w Kláštorisku ( jego ruiny znajdują się na wysokości 744 m n.p.m. , na terenie Słowackiego Raju ) , który zburzono w lipcu 1543 roku a zakonnicy przenieśli się do Czerwonego Klasztoru
Lekko tam nie mieli , trzeba pamiętać , że w latach 1431–1433 klasztory były łupione przez husytów .
Późniejszy okres , lata 1711 – 1782 to okres działalności zakonu kamedułów . W 1731 w Czerwonym Klasztorze przebywał słynny badacz Tatr Georg Bucholtz , jednak najbardziej znaną osobistością związaną z Czerwonym Klasztorem był
Brat Cyprian , właśc. Franz Ignatz Jäschke ( ur. 28 lipca 1724 w Polkowicach , zm. 1775 w Czerwonym Klasztorze ) – mnich z zakonu kamedułów , który pełnił funkcję aptekarza , botanika , cyrulika i kucharza . Twórca jednego z najstarszych zachowanych zielników z roślinami tatrzańskimi , w którym zebrał i opisał 288 różnych leczniczych roślin rosnących w Pieninach i Tatrach . Zielnik ten można podziwiać obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Bratysławie .
Z bratem Cyprianem związane są dwie legendy . Wg jednej miał być konstruktorem skrzydeł ( lotni ? ) , dzięki którym sfrunął z wierzchołka Trzech Koron na dziedziniec Czerwonego Klasztoru . Wg innej legendy z wierzchołka Trzech Koron doleciał aż nad Morskie Oko , gdzie anioł , oburzony jego pychą , poraził go piorunem . Brat Cyprian miał wówczas spaść na wysoką turnię , którą na pamiątkę tego wydarzenia do dziś zwą Mnichem . w 2008 roku w koprodukcji czterech państw ( Czechy , Polska , Słowacja , Węgry ) został nakręcony film nawiązujący do legendy o bracie Cyprianie pod tytułem
Latający mnich i tajemnica Da Vinci . Wcześniej zbeletryzowaną wersję tych opowieści przedstawił Jan Wiktor w opowiadaniu
Zapomniany lotnik ( 1937 ) , a następnie w powieści
Skrzydlaty Mnich ( 1947 ) .
CDN