Jura Krakowsko-Częstochowska, VI 2025 (Złoty Potok)

Kolejny cel „po drodze” to Pustynia Błędowska, największy w Polsce i jeden z większych w Europie obszar lotnych piasków.



Według legendy, diabeł rozzłościł się widząc, jak olkuscy górnicy coraz bardziej zapuszczają się w głąb ziemi w poszukiwaniu różnych kruszców, zbliżając się do przedsionków Piekieł. Aby ukarać zuchwałych ludzi, postanowił zasypać kopalnie bałtyckim piaskiem. Gdy już miał wsypywać piach do otworów kopalni, niezdarny diabeł zahaczył niesionym przez siebie workiem o kościelną wieżę. Wór się rozdarł i ogromne masy piasku rozsypały się po okolicy, tworząc nieprzebyty obszar wydm.

Historia Pustyni Błędowskiej zaczęła się 2,3 mln lat temu, gdy kilka razy pojawił się tu lądolód. Topniejący lód każdorazowo pozostawiał coraz większe pokłady piasków i żwirów… Gdy 10 tys. lat temu klimat znacznie się ocieplił, na piaszczystej ziemi zaczęły wyrastać pierwsze rośliny. Po kilkunastu stuleciach rósł już bór sosnowy, ale rozwój górnictwa i hutnictwa w Olkuszu w XIII i XIV wieku spowodował całkowite wycięcie drzew, a ogołocone z roślinności tereny zaczęły ponownie przypominać pustynię. Pod koniec XIX w. na powierzchni prawie 100 tworzyły się wydmy, występowały nawet burze piaskowe, a ludzie doświadczali typowo pustynnych zjawisk, takich jak fatamorgany i miraże. Wtedy to wybitny polski geograf Wacław Nałkowski (ojciec pisarki Zofii Nałkowskiej) nadał tym terenom nazwę "Pustynia Błędowska".
W latach I wojny światowej oraz w okresie międzywojennym wykorzystywana była jako poligon wojskowy, a podczas II wojny światowej do ćwiczeń hitlerowskich formacji m.in. Afrika Korps W 1965 roku pustynia posłużyła za plan filmowy do ekranizacji powieści „Faraon” Bolesława Prusa, w reżyserii Jerzego Kawalerowicza. Ponadto dostarczała piasków do pobliskich kopalń Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. W połowie ubiegłego wieku większą część terenu zaorano i posadzono drzewa iglaste. Obecnie to bodajże tylko niewiele ponad 10 km2 nie porastają lasy. Część południowa pustyni jest już niemal całkowicie zarośnięta (wyjątkiem są krawędzie wschodnie), a część północna, w okolicach Chechła, jest wciąż terenem odsłoniętych wydm i piasków.

Co prawda, na obrzeżach Chechła miałyśmy zaplanowany postój obiadowy, ale na oglądanie pustyni wybrałyśmy punkt widokowy „Róża Wiatrów”. Czy lepiej byłoby oglądać ze Wzgórza Dąbrówka koło Chechła albo z Czubatki koło miejscowości Klucze, nie mam pojęcia.

Parking w pobliżu Róży Wiatrów jest obecnie w przebudowie, ale nie ma problemu z zatrzymaniem aut wzdłuż drogi dojazdowej do niego. W środę tłoku nie było (ale pełnego luzu też nie), więc dojście do punktu widokowego nie zajęło nam wiele czasu. Nazwa Róża Wiatrów nawiązuje do kształtu systemu drewnianych platform widokowych.

(fotka z netu: https://jura.travel/culturalheritage/10 ... -bdowskiej )

Na piasek w pobliżu platform oczywiście też można wchodzić, a dla spragnionych czy głodnych w pobliżu stoją food trucki, w stronę Czubatki wiodą spacerowe ścieżki… Na pamiątkę ćwiczeń artyleryjskich w pobliżu platform ustawiono dwa wojskowe działa.

Jurajski Młyn - Chechło

Na obiad podjechałyśmy do Chechła, do smażalni ryb „Jurajski Młyn”.



Nazwa Jurajski Młyn nie jest przypadkowa. Do 1943 roku na tym terenie istniał rodzinny młyn, który spłonął w czasie okupacji. Pierwszy staw hodowlany to pozostałości po młynie i istniejącym zbiorniku.
Smażalnia istnieje od 2015 roku, a sama hodowla od 2005 roku. Stawy hodowlane zasilane są bezpośrednio wodą z rzeki Centurii.





Dania przygotowywane są ze świeżych ryb z własnej hodowli. Smażony jesiotr w surówkami to uczta dla podniebienia . Zupa Rybaka również daje takie doznania (moim koleżankom wierzę).



Warto tam zaglądnąć , jeśli jest się w pobliżu.

Dalsza droga, już bez przystanków na zwiedzanie, doprowadziła nad do „Jurajskiej Chaty” w Bobolicach.



Po kilku spędzonych tam dniach mogę potwierdzić, że wybór miejsca noclegowego był idealny .

Po powrocie ze Słowacji nadrabiam zaległości. Jurajski Młyn zapisany.
Zakładam, że teraz czas na Bobolice i Mirów

Bobolice i Mirów będą oczywiście, ale nie w czwartek , najpierw wypad w inne miejsca na Jurze

Ranek kolejnego dnia obudził się pochmurny i lekko łzawiący, więc na zwiedzanie wyruszyłyśmy ciut później, niż było w planach. Przez tę zwłokę, jeden z zaplanowanych do zwiedzania zamków trzeba było odpuścić, ale czy koniecznie trzeba ICH zobaczyć dużo ?

Gdy deszcz przestał padać, zebrałyśmy się bez zbędnego ociągania i po kilkunastu minutach dojechałyśmy za Skarżyce, aby zobaczyć Okiennik Wielki ( inna nazwa to Okiennik Duży), najpopularniejszy ostaniec w tej części Jury.

Na mapy.cz jest zaznaczony parking już całkiem blisko ostańca, nawigacja kieruje na dojazd wąską drogą rowerową (ale bez zakazu wjazdu dla samochodów ). Uznałyśmy, że znacznie mniej będziemy przeszkadzać rowerzystom, idąc pieszo . Ostatecznie więc auta zostawiłyśmy ciut dalej, przy głównej drodze, w zatoczce niedaleko jakiejś bramy (oczywiście nie utrudniając w żaden sposób korzystanie z tej bramy).





Na parkingu w pobliżu Okiennka kilka aut stało, ale zgodnie uznałyśmy, że nasza wcześniejsza decyzja była słuszna. Przecież odległość niewielka, wnet doszłyśmy pod skały.



Widok na wiaty turystyczne na pd. od Okiennika (tablica informuje o jaskiniach znajdujących się w pobliżu wsi Piaseczno) ...



Nas te jaskinie nie interesowały (przecież i tak nie są dla nas dostępne), więc nawet nie zastanawiamy się, gdzie dokładnie się znajdują. Podeszłyśmy wyżej, w kierunku okna na Okienniku .

W jednej ze skalnych baszt Okiennika Wielkiego znajduje się okno skalne, będące pozostałością po istniejącym tu dawniej systemie jaskiń krasowych. Skalny otwór ma głębokość około 7 m i średnicę około 5 m. Położony jest niemal na szczycie grupy skalnej, której ściany osiągają wysokość ponad 30 metrów.

Dojście do okna skalnego jest możliwe nie tylko dla wspinaczy, ale ścieżka pod koniec nie jest łatwa. W starych adidasach, z wytartymi podeszwami, mogłoby nie być bezpiecznie Na dodatek ten mój lęk wysokości ! W sumie z naszej szóstki tylko jedna zdecydowała się na zdobycie okna, więc mamy kilka jego zdjęć .





Dla mnie bardziej odpowiednie było dotarcie na punkt widokowy położony nieco dalej od głównej skały ostańca.







Według historyków, około XII-XIII wieku u podnóża skał istniał gród obronny (jego resztki były ponoć widoczne jeszcze w XIX wieku). Skała z oknem była donżonem, a mury wzmocniono wałem, wejście wiodło przez naturalny komin w skale. Poniżej skalnego okna znajduje się naturalna jaskinia, w której archeolodzy znaleźli narzędzia krzemienne sprzed około 60 tysięcy lat, świadczące o tym, że mieszkali tam wówczas ludzie.

Podania wiążą Okiennik ze zbójcami i pobliskim zamkiem Bąkowiec w Morsku (ten odpuściłyśmy świadomie ). Ich mieszkaniem była najprawdopodobniej trudno dostępna druga jaskinia na Okienniku, poniżej okna skalnego. Jest to spora komora długości 9 m, z szerokim wylotem wprost na przepaść po przeciwnej stronie skały. Jeszcze niżej znajduje się niewielka grota, do której można dostać się tylko po linie. Miał być w niej skarbiec zbójców, zamykany na podwójne żelazne drzwi (przeniesiono je ponoć do kościołów w Skarżycach i Kromołowie).

Wg legendy, bogaty i potężny, ale okrutny pan zamieszkiwał kiedyś pobliski zamek w Morsku. Miał piękną córkę, w której z wzajemnością zakochał się ubogi młodzieniec. Ojciec był zbyt dumny, by zgodzić się na taki związek córki, wtrącił ją więc do lochu, gdzie zmarła z głodu. W odległości kilku kilometrów od zamku, w jaskiniach Okiennika, kochanek zgromadził grono oddanych sobie ludzi i po okolicy siał postrach. Pan zamku postanowił więc pokonać zbójców w bitwie, lecz zanim do niej doszło, rozszalała się potężna burza, która zniszczyła zamek…



Skały Okiennika cieszą się popularnością wśród miłośników wspinaczki, o czym miałyśmy okazję naocznie się przekonać.

Sporo wody upłynęło od czasu jak odwiedziliśmy Okiennik Wielki i okoliczne zamczyska , cieszę się że dzięki Twojej relacji będę mógł przypomnieć sobie jak tam jest ładnie i ciekawie


Pozdrawiam
Piotr

piotrf napisał(a): cieszę się że dzięki Twojej relacji będę mógł przypomnieć sobie jak tam jest ładnie i ciekawie

Też mnie cieszy Twoja radość
Jura jest super , sama nie wiem jak to się stało, że minęło prawie 40 lat, abym tam wróciła. Wypad BBW jest stanowczo za krótki na odwiedzenie nawet niewielkiej liczby atrakcji, jaką region dostarcza, konieczne jest pomyślenie o kolejnych wizytach.

Troszkę żal, że na Okienniku nie trafiła nam się piękna pogoda, ale cóż… I tak mi się podobało !

dangol napisał(a):...minęło prawie 40 lat, ...

U mnie nie "prawie" ale "ponad". Jeszcze benzyna była na kartki.

Mirów, Bobolice, Ogrodzieniec, Olsztyn, Wiślica...

pzdr

longtom napisał(a):
U mnie nie "prawie" ale "ponad".

Często spośród croplowiczów bywa tam chyba tylko Wojtek Franz, sporo fajnych zdjęć zamieścił w swoim wątku "Opodal"...

Ogrodzieniec



Główną atrakcją na naszej czwartkowej trasie był zamek Ogrodzieniec, tam więc pojechałyśmy po zobaczeniu Okiennika Dużego.
Parkingi w Podzamczu są płatne (15 zł od auta), dojście z nich na tereny zamkowe nie zajmuje dużo czasu. Miałyśmy pójść od razu po zaparkowaniu, ale akurat zaczął padać deszcz. Wobec tego, najpierw wyszła godzina w Karczmie Jurajskiej.

(fotka z netu: https://www.tripadvisor.com/ )

Mój serniczek

Ogrodzieniec zwiedzałam z przewodnikiem nie tak dawno temu. Człowiek jest "niekompetentny", o tylu rzeczach wspominał, a o karczmie i serniczku nie wiedział .
O zamku, jako planie filmowym, wspominał

A więc, była jakaś zaleta samodzielnego zwiedzania . Opowieści przewodnika jednak przydałyby się , ale tego dnia zwiedzających Ogrodzieniec było zbyt wielu, żeby była szansa na spokojne korzystanie z takiej opcji.