Historia do 1960

Kiepura napisał(a):O tym, że został wybrany przez Katarzynę, bynajmniej nie dlatego, że był jej kochankiem tylko dlatego, że był bez charakteru i gołodupcem.

Pytałem czemu uważasz, ze stary, 75-letni Branicki uzależniony od Sasów albo Adam Czartoryski, który, mimo woli Katarzyny II, zrzekł się swojej kandydatury na rzecz Poniatowskiego byliby lepsi?

Kto, w sytuacji, kiedy Polska została doprowadzona do tego, że musi przeciwstawić się Rosia dysponującej 350 000 żołnierzy, Prusom 200 000, Austrii 280.000, armią około ok. 20 tysięczną byłby wg ciebie odpowiedniejszym kandydatem?

Prusy już od roku 1700 nalegały stale Rosję do rozbioru Polski, a królowie sascy poza rozkoszowaniem się przepychem i upiększaniem Drezna, nie mieli w stosunku do Polski żadnych innych uczuć ani celów. August III nawet w Polsce nie przebywał, pozostawiając ją na łasce magnaterii i liberum veto.

Kiepura napisał(a):O tym, że był zwykłym zdrajcą i to nie tylko dlatego, że przystąpił do Targowicy.

Nota bene brał udział w obradach Sejmu 4-letniego, który doprowadził do potężnych zmian ustrojowych, przyczynił die do rozwoju miast i mieszczaństwa (również Krakowa), zlikwidował zasadę liberum veto (tak swoją droga popieraną przez przeciwników Rosji, ale również jakichkolwiek reform - konfederatów barskich ) - a kto wg ciebie wówczas nie był zdrajcą i jaki wg ciebie powinien być wzór postawy akceptowalnej?
To nie jest takie proste, ponieważ okazuje się, że ci, którzy popierali w Polsce reformy )pewnie, że mieli na myśli zupełnie inny scenariusz, ale im się to wymknęło spod kontroli) stali się jednocześnie tymi, którzy próbując zapanować nad tym, spoufalili die z obcymi wojskami, wkraczającymi na nasze ziemie, a znów ci, którzy bronili starego porządku - a więc nieładu tak naprawdę - w pewnym momencie musieli stać się obrońcami tych wprowadzanych w Polsce reform.

To przerosło wtedy wszystkich i ocena postaci powinna polegać nie na tym, jak my sobie to wyobrażamy, że "fajnie by było", tylko na ocenie tego jak w zastanych warunkach współcześni sobie poradzili.

Bez Poniatowskiego nie miałbyś Kościuszki i Niemcewicza. Czartoryski - Adam Kazimierz - u boku tego "zdrajcy" jak powiadasz, tworzył w założonej przez Poniatowskiego Szkole Rycerskiej i w Korpusie Kadetów „Katechizm Kadecki” i wraz z członkami Towarzystwa Literatów napisał szereg podręczników. Bez pozwolenia tego "zdrajcy" Czartoryski nie został by komendantem tej szkoły.

Kiepura napisał(a):Robił to co modne.

Kiepura napisał(a):Co więcej wydawał kasę na niepotrzebne (w tej sytuacji jakiej był) fanaberie typu np. Łazienki.

Przeczysz sam sobie.

Z jednej strony twierdzisz, że robił to, co wszyscy, z drugiej strony odmawiasz królowi prawa do wybudowania sobie domu, co robiło w Warszawie większość królów obieralnych.
A gdzie miał mieszkać wg ciebie nasz król? Kątem na Zamku? Odbudowa i doprowadzenie państwowego Zamku do jakiego takiego porządku kosztowała Stanisława Augusta krocie. Dlatego właśnie zrezygnował z kosztownej adaptacji Zamku Ujazdowskiego na rzecz rozbudowy posiadłości nabytej od Lubomirskich. Gdyby było tak jak mówisz, to jeździłbyś dziś do Jazdowa, a nie do Łazienek - nieprawdaż?
Swoją drogą Stanisławowi zawdzięczamy drugą po Saskiej, oś Warszawy - Stanisławowską.

Kasę to on miał, choćby z fabryki farfurów, słynnych na całą Europe, która stałą tam, gdzie dziś stoi Belweder. Natomiast czy korzystał z pożyczek ...? A kto nie korzystał? Na tym polegał system zależności bankowo-finansowych, że wszyscy możni wówczas bazowali na pożyczkach. Książe Poniatowski swoje kochanki, w tym madame de Vauban, utrzymywał z pieniędzy, które pożyczał od ... madame de Vauban

Kiepura napisał(a):Utrzymanie 12 tysięcy wojska kosztowało 5 mln rocznie.

To były założone prze Sasów Gwardie Królewskie co najwyżej, a nie wojsko

Za utrzymanie wojska odpowiadały uchwały sejmowe, a nie król. Wojska, to my wtedy nie mieliśmy. Tak samo, jak nie mieliśmy szkół, które mogłyby to wojsko kształcić. Patrz wyżej co zrobił Poniatowski.

Podstawowym błędem - a może tylko "odwracaniem kota ogonem" - jest porównywanie monarchów absolutnych, do królów obieralnych.
Tak samo prowadzenie ocen, na podstawie tego, że w tym samym czasie gdzieś na świecie działo się tak, a u nas siak, prowadzi do mylnego wniosku, że u nas mogłoby być lepiej, ale "postawa jednej osoby doprowadziła do powstania określonej sytuacji".

Targowiczanie jak widać mieli pewne zalety, tak samo, jak konfederaci barscy mieli wady.
Pacta conventa podpisywane przez każdego, obieralnego, króla:
- zabraniały królowi podejmowania istotnych decyzji politycznych bez zgody senatorów przebywających na dworze królewskim;
- narzucały zależność monarchy od praw Rzeczypospolitej, czyli od szlachty, która te prawa sporządzała.

Sejm konwokacyjny z jednej strony ustalał nasza zależność - i tak istniejącą - od Rosji i Prus, ale jednocześnie dawał podstawy do reform skarbowo-wojskowych, likwidacji liberum veto i ustalał Komisje Dobrego Porządku dla miast królewskich.

Poniatowski w każdym momencie swojego panowania miał do wyboru trzy drogi:
- stronnictwo hetmańskie - bez reform
- stronnictwo dworskie - reformy, ale z Rosją
- stronnictwo patriotyczne - reformy, ale z Prusami.
Która z tych dróg była ... nie, nie najlepsza - która z nich dawała nadzieję na to, że będzie dla Polski najlepsza, to tak naprawdę nie wie do dzisiaj nikt.
Sytuacja przerosła wszystkich i tylko przez pryzmat osiągnięć możemy oceniać ówczesnych graczy, ponieważ upadek mieliśmy wpisany w historię w momencie połączenia się ze słabą, olbrzymią terytorialnie, natomiast słabo rozwiniętą Litwą, ci spowodowało, że nasza ekspansja musiała toczyć się w w określonym, z góry skazanym na porażkę, kierunku.

Kiepura napisał(a):Kazimierz Wielki

Mniej więcej w tym samym czasie, co Janusz Starszy tylko na Mazowszu założył ponad 20 miast, jemu udało się w całym Królestwie założyć 100
Stracił Śląsk, w zasadzie bezpowrotnie, oraz Pomorze, zaś nasza polityka zagraniczna skierowała się w kierunku Rusi Halicko-Włodzimierzowskiej
Zrobił to po przegranej z Czechami wojnie, a szkoda, bo może nie mielibyśmy później tych kłopotów na wschodzie, gdyby nasza ekspansja, po wykupieniu od Jana Luksemburskiego praw do korony, skierowała się na zachód.

Zresztą (przyjmując pewien sposób rozumowania ) to "Rozwój gospodarczy był wynikiem rozkwitu średniowiecznej Europy. Zależał od aktywności i przrdsiębiorczości samego społeczeństwa, nie zaś od poczynań króla." Biorąc pod uwagę, że Polskę ominęła pustosząca Europe "czarna śmierć", to nic dziwnego, że wzmocniło to gospodarczą i demograficzną pozycję Polski oraz przyczyniło się do zwiększenia liczebności ziem polskich, zwłaszcza o Niemców i o Żydów, którzy, jak historia pokaże, niechętnie się polonizowali, za to nadawane im przez króla przywileje osłabiały pozycję polskich mieszczan i ich rozwój.
Pod tym względem Mazowsze lepiej dbało o swoich obywateli

Jak widzisz, w ocenie każdego władcy wszystko można sprowadzić do tego, że "gra się tak, jak przeciwnik pozwala"

Ja Wielkiego lubię za inne rzeczy, niż jakaś tam sól czy Akademia

Ja go lubię za to, że mimo, że mógł, to nie wciągnął Mazowsza do Korony już w 1355 roku, tylko zrzekł się tych ziem na rzecz Siemowita - za jakieś głupie 2000 grzywien .
Dzięki temu doczekaliśmy się Janusza Starszego - swoją droga właściciela żup solnych w Bośni - a wraz z nim Nowego Miasta, które bardzo lubię

Kiepura napisał(a):Przyjęto zasadę, ze żupy były przedsiębiorstwami monarszymi, dzierżawionymi ale bez prawa zbywania. Dla ochrony (żupybyśmy powiedzieli, by nie prowadzić gospodarki rabunkowej) ograniczono ilość szybów jak i czas wydobywania (od jesieni do wiosny). Każda żupa miał utrzymywać jałmużników a wspólnie dwa szpitale dla ofiar wypadków przy pracy, w Wieliczce czy Bochni.

Ponieważ Kazimierz Wielki zorientował się, że cwaniacy będący blisko władzy wynajmują żupy, a potem nie gospodarują na nich tylko podnajmują dalszym osobom podniósł cenę wynajmu do takiej wartości, że opłacało się pracować, ale nie było miejsca na dalszy podnajem. Dochody z żup za jego czasów podniosły się z 5000 grzywien do 18000. Ta ostatnia kwota stanowiła ćwierć całych dochodów Państwa.
Produkcja soli została ściśle zmonopolizowana, za to handel już mniej. Skład główny soli znajdował się co prawda zwyczajowo w Krakowie, ale wiele miast zaopatrywało się bezpośrednio w żupach. Zapobiegało to podnoszeniu cen przez pośredników.

Kazimierz Wielki dbał też o eksport soli. Szczególnie zależało mu na eksporcie na Węgry, które posiadały własne żupy. Eksportował wysokiej jakości sól nawet po cenach dumpingowych, ale tylko wówczas, gdy Węgrzy płacili złotem, którego Polska bardzo potrzebowała. Ten chociażby przykład tłumaczy dlaczego Kazimierz został Wielkim i ma główną ulice w każdym mieście w Polsce.

weldon napisał(a):Pytałem czemu uważasz, ze stary, 75-letni Branicki uzależniony od Sasów albo Adam Czartoryski, który, mimo woli Katarzyny II, zrzekł się swojej kandydatury na rzecz Poniatowskiego byliby lepsi?

Nota bene brał udział w obradach Sejmu 4-letniego,

a kto wg ciebie wówczas nie był zdrajcą

Bez Poniatowskiego nie miałbyś Kościuszki i Niemcewicza.

Natomiast czy korzystał z pożyczek ...? A kto nie korzystał? Na tym polegał system zależności bankowo-finansowych, że wszyscy możni wówczas bazowali na pożyczkach. Książe Poniatowski swoje kochanki, w tym madame de Vauban, utrzymywał z pieniędzy, które pożyczał od ... madame de Vauban

(również Krakowa)

A gdzie miał mieszkać wg ciebie nasz król? Kątem na Zamku?

do jakiego takiego porządku

Swoją drogą Stanisławowi zawdzięczamy drugą po Saskiej, oś Warszawy - Stanisławowską.

Ja go lubię za to, że mimo, że mógł, to nie wciągnął Mazowsza do Korony już w 1355 roku

arkona napisał(a):Ludzie musieli płacić za sól więcej niż mogliby, zabijając przy tym kabzę państwu.

Chciał pod groźbą konfiskaty dóbr I kary śmierci wprowadzić nakaz używania monet bitych przez króla.

Na koniec pytanie do Ciebie Kiepura. Skoro monarcha dzierżawił żupy solne w zamian za rentę roczną w grzywnach czyli w srebrze to jaki miał interes w tym, że dzierżawca żup sprzedawał sól na Węgrzech w cenach dampingowych tylko po to by zdobyć złoto?

Kiepura napisał(a):Dyskutujemy na temat SAP.

Wydawało mi się, ze na temat upadku RP

Kiepura napisał(a):Definicja zdrady jest dość prosta. I nie relatywna. Trudne czasy nie zmieniają oceny. Zdrada to zdrada.

Oczywiście masz dokładnie taką samą opinię o krakowianach biorących udział w posiedzeniach parlamentu austriackiego - mogę mylić trochę nazwy instytucji i stanowiska, ale pewnie mnie poprawisz - idea pozostaje ta sama: trudne czasy nie stanowią usprawiedliwienia dla kolaboracji z zaborcą?

Kiepura napisał(a):Jest całe grono patriotów, którzy przez Szkołę Rycerską się nie przewinęli.

Na przykład sprowadzony do Polski przez Stanisława Augusta wspominany wielokrotnie Józef
Oczywiście, że jest, ale też ciężko nie odmówić racji tym, że bez Szkoły Rycerskiej tych patriotów, w dodatku obeznanych z rzemiosłem wojennym, byłoby mniej.

Kiepura napisał(a):W sytuacji Polski takiej jaka była wystarczyło przysposobić kawałek Zamku.

Kiepura napisał(a):Z pewnością ze świadomością istnienia tych Osi łatwiej było ginąć milionom Polaków, ofiar upadku Polski wynikłego z polityki gnuśnej szlachty saskiej i króla zdrajcy.

Fryderyk August (...) 15 września koronował się na króla w katedrze wawelskiej (koronatorem był bezprawnie biskup Dąbski), przyjmując imię Augusta II.

To gdzie, mówisz, w czasie Konfederacji Warszawskiej, sprzeciwiającej się objęciu władzy w Polsce przez tych "gnuśnych Sasów" stał wówczas Kraków?
Przed drzwiami katedry?

Szkoda, że nie w polu ...

A nie, przepraszam, byli w polu tylko pod postacią Konfederacji Sandomierskiej, reprezentującej małopolskich zwolenników Augusta II, a więc też zwolenników podpisania przez niego sojuszu z Piotrem I, który był ... no kim był Piotr I? Carem Rosji - bardzo dobrze

To jak, mówisz, należy tych ludzi popierających układy z wrogami Polski nazwać?

weldon napisał(a):

Kiepura napisał(a):Jest całe grono patriotów, którzy przez Szkołę Rycerską się nie przewinęli.

Na przykład sprowadzony do Polski przez Stanisława Augusta wspominany wielokrotnie Józef
Oczywiście, że jest, ale też ciężko nie odmówić racji tym, że bez Szkoły Rycerskiej tych patriotów, w dodatku obeznanych z rzemiosłem wojennym, byłoby mniej.
[/color]

Oczywiście masz dokładnie taką samą opinię o krakowianach biorących udział w posiedzeniach parlamentu austriackiego - mogę mylić trochę nazwy instytucji i stanowiska, ale pewnie mnie poprawisz - idea pozostaje ta sama: trudne czasy nie stanowią usprawiedliwienia dla kolaboracji z zaborcą?

To gdzie, mówisz, w czasie Konfederacji Warszawskiej, sprzeciwiającej się objęciu władzy w Polsce przez tych "gnuśnych Sasów" stał wówczas Kraków?
Przed drzwiami katedry?

Szkoda, że nie w polu ...

Kiepura napisał(a):Ogólnie gangrena.

Niby tak, ale też przyczyn tego stanu rzeczy nie szukałbym w działaniach jednej postaci.

Mówisz "gangrena", a jak do togo mają się ustanowienie takich instytucji, jak Komisje Boni Ordinis, Komisje Brukowe, powstanie KEN, rozwój szkolnictwa, jaki następuje w XVIII wieku w Polsce?
Słusznie zauważyłeś, że to wiek oświecenia, a nie da się ukryć, że pod tym względem szanse wykorzystaliśmy w bardzo dużym zakresie.
Tak samo reformy polityczne i gospodarcze. Finansowe. Budowa mennicy państwowej, banków ...

Jednocześnie Polska została poddana procesom zmierzającym do przejęcia nad nią pełnej kontroli, ale nie oszukujmy się, że to są błędy jednego człowieka, czy pokolenia.

To są konsekwencje polityki zbliżenia do Litwy i ekspansji na wschód, która była realizowana za Jagiellonów, za Wazów, za Batorego.
Kiedy Wettinowie wciągnęli nas w Wojnę Północną już było za późno na to, żeby skierować siły w kierunku zachodu i zostaliśmy skazani na wyniszczenie połączonych sił rosyjsko-saskich.
Pauperyzacja kraju spowodowała, że nawet jak nie było wojny, to była bieda, a jedyną możliwość przetrwania dawało połączenie się w koligację z jakimś znanym i silnym rodem z krajów ościennych.

Tutaj akurat Stanisława Augusta za to, że zadurzył się, za przeproszeniem w babie, to bym źle nie oceniał.
Zawsze to lepiej, niż w którymś z pruskich książąt

Kiepura napisał(a):Zresztą drugi kandydat też nie powalał.

Nefer napisał(a):Moim zdaniem na dziejach Polski nowożytnej zaważyło wybranie na króla Polski Zygmunta Wazy. Inaczej z pewnością potoczyłyby się losy, gdyby zwyciężył (też koronowany) arcyksiążę Maksymilian Habsburg.

No właśnie - co by nam dał Habsburg na tronie?
Mz dokładnie to samo, co Waza na tronie mazowieckim, czyli z pozycji dużego, nieźle zarządzanego aczkolwiek niezbyt bogatego księstwa staliśmy się jedną z prowincji, w dodatku niezbyt znaczącą.
Mazowsze potrafiło, choćby z racji swojego położenia, wybić się i w końcu wykorzystało swoją szansę, a czy tak samo mielibyśmy siły na wybicie się spośród księstw pruskich?

Waza przynajmniej zagwarantował nam suwerenność, w dodatku w pewnym sensie ciągłość dynastyczną, ale zapoczątkowaną politykę ekspansji na wschód musiał kontynuować, bo na zachodzie nie znalazłby sojuszników.

W Wojnie Północnej, za czasów Sasów, którzy zostali osadzeni na naszym tronie zamiast króla-piasta, byliśmy krajem, który stracił najwięcej, a Rosja zyskała najwięcej. Tego nie dało się już cofnąć bez względu na to, kto został by królem po Sasach, bo tak naprawdę to oni postawili kraj i moralność tego kraju w stan bankructwa. To za ich czasów doprowadzono w Polsce system przekupstwa do perfekcji.
Rosja koronę kupowała już dla Augusta III, który w zasadzie w Polsce nawet nie bywał, więc to, że kupiła ją dla króla-piasta, to już nic dziwnego.

Biorąc pod uwagę, że Stanisław August dziś ma opinię taka, jaka ma, to niezwykłym jest, że mimo wszystko potrafił w czasie swoich rządów doprowadzić i przetrwać kilka konfederacji, sejmów, lawirował w kompletnie niesprzyjającym środowisku, a jednocześnie stworzył podwaliny do tego, że Księstwo Warszawskie stworzone przez Napoleona nie opierało się na zbankrutowanej, XVIII wiecznej tradycji, tylko na zupełnie innych przesłankach, a w dodatku planowało odbudowę polskiej korony i położenie jej na głowie stanisławowskiego faworyta.

Jak będziesz w Warszawie, to stań nad wylotem trasy WZ w kierunku zachodnim.

W tym miejscy stal kiedyś pałac Teppera. Największego bankiera stanisławowskiej Polski, jednego z większych w Europie. Udzielał pożyczek Stanisławowi Augustowi, skarbowi Rzeczypospolitej, a także dworowi rosyjskiemu - jak widzisz dwór rosyjski do prowadzenia swych intryg również musiał się zadłużać i to u Polaków - kiedy nadszedł krach spowodowany rewolucją francuską, wojna polsko-rosyjską, wprowadzeniem rządów targowicy, Tepper wraz z innymi bankierami zbankrutował, pociągając za sobą dwór królewski, ale także poselstwa rosyjskie, pruskie, austriackie i inne.

W zasadzie to nie była jego wina, ale potrzeba było kozła ofiarnego. Domy handlowe i bankowe zostały splądrowane przez tłum, Tepper, pobity i ranny dostał gangreny i zmarł w ciągu kilku dni. Powołano specjalną komisję przeciwdziałania zapaści, ale jednocześnie rosyjski poseł zażądał utajnienia kwitów, w których Tepper zapisywał komu wypłacał stałą pensję z pieniędzy pożyczanych przez rosyjskie poselstwo.

W takich warunkach przyszło rządzić ostatniemu królowi i nie da się ukryć, że zachowanie, działania, przez pryzmat czasów pokazują jego nieudolność w wielu przypadkach, ale też wygląda to trochę na szukanie kozła ofiarnego, ponieważ nie widzi się tych przedsięwzięć, kiedy udawało mu się, czasem na krótko, czasem na dłużej, uciec spod kurateli protektorów, tylko po to, żeby przekonać się, jak bardzo jest samotny w swoich poczynaniach.

Czy w takiej sytuacji ktoś na jego miejscu zrobił by więcej? Osobiście wątpię, żeby pożył dłużej na wolności, niż na to pozwoliłby któryś z ambasadorów, natomiast my prawdopodobnie trafilibyśmy pod zabory pół wieku wcześniej, z pewnością bez tradycji Konstytucji 3 Maja, bez ustawy o miastach, bez tradycji Szkoły Rycerskiej, insurekcji kościuszkowskiej, Księstwa Warszawskiego i okresu napoleońskiego.
W sumie, to by nas pewnie dziś nie było

arkona napisał(a): Czesi poza zapadłymi wsiami mówili wyłącznie po niemiecku i mają się dobrze.

arkona napisał(a):... ciekawe jaki wg Ciebie kataklizm by ich spotkał?

Bylibyśmy czymś takim jak Finowie, Czesi, Słowacy ...
Przy dobrym układzie mieścilibyśmy się pewnie gdzieś w granicach Małopolski, bo oni mieli niezłe kontakty z Austriakami, to by wykroili kawałek gdzieś na obrzeżach imperium

weldon napisał(a):

Nefer napisał(a):Moim zdaniem na dziejach Polski nowożytnej zaważyło wybranie na króla Polski Zygmunta Wazy. Inaczej z pewnością potoczyłyby się losy, gdyby zwyciężył (też koronowany) arcyksiążę Maksymilian Habsburg.

No właśnie - co by nam dał Habsburg na tronie?
Mz dokładnie to samo, co Waza na tronie mazowieckim, czyli z pozycji dużego, nieźle zarządzanego aczkolwiek niezbyt bogatego księstwa staliśmy się jedną z prowincji, w dodatku niezbyt znaczącą.
Mazowsze potrafiło, choćby z racji swojego położenia, wybić się i w końcu wykorzystało swoją szansę, a czy tak samo mielibyśmy siły na wybicie się spośród księstw pruskich?

Waza przynajmniej zagwarantował nam suwerenność, w dodatku w pewnym sensie ciągłość dynastyczną, ale zapoczątkowaną politykę ekspansji na wschód musiał kontynuować, bo na zachodzie nie znalazłby sojuszników.

weldon napisał(a):A kto mówi o okrojeniu terytorialnym?

weldon napisał(a):Po prostu nie mielibyśmy unii z Litwą, a lenna, typu Mołdawia czy Mazowsze trzeba by albo podbijać siłą, co nie sprzyja integracji, albo pozostałyby poza Koroną.

weldon napisał(a):Ja mówię o tym, że nie byłoby zdobyczy terytorialnych, bo wątpię, żeby Habsburgom zależało na włączeniu na przykład Śląska do naszego terytorium. Po co?

weldon napisał(a):A problemy z Tatarami to mieliby Litwini

weldon napisał(a):Wazowie z jednej strony realizowali politykę wyznaczoną przez Jagiellonów, a więc ochronę terytoriów litewskich, zwłaszcza tych przyłączonych do Polski jako województwa ukrainne, z drugiej walczyli o nasz dostęp do Bałyku, jednocześnie odsuwając od niego Księstwo Moskiewskie, z trzeciej walczyli o tron szwedzki.

weldon napisał(a):W sumie nie było wtedy tak źle, bo jednak zasiedliśmy na Kremlu - jako jedyni

Nefer napisał(a):Tzn. twoim zdaniem, gdyby Habsburg zasiadł na tronie polskim, to zerwałby unię z Litwą, czyli de facto rozwalił państwo Szczerze w to wątpię.

Unia Lubelska to 1569 rok. W trzy lata później umiera Zygmunt August i królowa Bona rozpoczyna, ba, kontynuuje swoje starania o to, żeby korony polskiej nie dostali Habsburgowie.

Do tronu pretendowali wtedy Walezy, Waza, Habsburg - książę Austrii, Iwan Groźny oraz mający spore szanse Maksymilian II Habsburg. O królu-Piaście, Janie Kostce, nie wspominając. Wybór Iwana Groźnego zakończyłby wojny polsko-moskiewskie. Był on także sojusznikiem w walkach z Turcją, a Rzeczpospolita zyskałaby nowe przestrzenie i silną władzę. Ale Iwan Groźny postawił jednak twarde warunki – dziedziczność tronu, wolny dostęp Kościoła wschodniego w Polsce, zwrot Inflant i Rusi, obrządek prawosławny.

Z kolei wybór Habsburga groził przemienieniem Polski w prowincję niemiecką i oddanie ziem litewskich i ruskich jako okup Moskwie. I to mam na myśli mówiąc o okrojeniu terytorialnym. Ta nasza Wielka Polska, to w dużej mierze właśnie ziemie Rusi i Litwy, natomiast gdyby zbuntował się Gdańsk - co nie było wcale takie nieprawdopodobne, to nasze ziemie ograniczyłyby się do Małopolski i Mazowsza, w dodatku związanych dość kruchym przymierzem, w dodatku z Warszawą, która właśnie zyskała na znaczeniu jako miejsce zwoływania wszelkich sejmów, włącznie z konwokacyjnymi i elekcyjnymi. Maksymilian by się do Krakowa na pewno nie wprowadził i konflikt gotowy

Dlatego postawili wtedy na brat Karola XI, króla Francji, który obiecał przymierze z Francja, a więc dość neutralne i niezagrażające stanom i terytoriom polskim, podjął się kształcenia polskiej młodzieży w Paryżu, dostarczenia na własny koszt 4 tysięcy gaskońskiej piechoty oraz wystawienia floty oraz ślubu z Anną Jagiellonką. Ponadto Henryk miał na potrzeby kraju przeznaczać 40 tysięcy florenów, a także zapłacić długi Zygmunta Augusta.

Wybrali go ze względu na pacta conventa i artykuły henrykowskie, które wzmacniały pozycję szlachty i magnaterii w Polsce, ograniczając władze królewska - z każdym królem coraz bardziej, aż doszło do Poniatowskiego, który miał tyle tej władzy de facto, co przykrył koroną.

A wojnę z Moskwą mieliśmy dla odmiany wpisaną w Unię z Litwą. Jeszcze przed jej zawarciem, W ciągu 7 lat sojusznicza Polska wystawiła 300 rot wojsk kosztem 2 milionów złotych, co zyskało jej na Litwie kolejnych zwolenników ścisłego związku obu państw. Zaś w artykułach henrykowskich stało: 2. Aby król francuski na wojnę moskiewską 4 tysiące Gwaskonów posłał i na sześć miesięcy żołd im zapłacił (…).

Gdy Walezy dał wióra, to wśród kandydatów najpoważniejszą pozycję mieli: książę Siedmiogrodu – Stefan Batory - popierany przez szlachtę jako „rodzimy król” oraz cesarz Maksymilian II Habsburg.
Jego podejście się nie zmieniło, więc nadal groziło nam bycie niemiecką prowincją, natomiast był on wspierany pieniądzmi Filipa II hiszpańskiego oraz popierany przez Senat. Tyle, że miał małe szanse ze względu na obawy szlachty wynikające z absolutyzmu Habsburgów połączonym z nietolerancją oraz dążeniem do wojny z Turcją.

Batoremu sprzeciwił się jeszcze Gdańsk, ale, pokonany, płaci kontrybucję i Batory przy wsparciu Szwecji i Danii oraz Tatarów, znów uderza na Moskwę, zgodnie z "linią programowa" Litwy, nie do końca, tak jak mówisz, naszą.

Z tym, że mimo wszystko, Batory pozostawił sobie furtkę i nie dał podporządkować Litwinom - raz, że dość mocno unikał kontaktów ze swoją, słynną, ale równie jak słynną starą , małżonką, a więc i z litewskimi magnatami, dwa, ukręcił na nich bat, zgadzając się za pieniądze na wzięcie pod opiekę chorego psychicznie księcia Prus, Albrechta, przez znanego z Czarnych chmur murgrabiego Ansbacha
W ten sposób pozwolił na powolne uniezależnienie się Prus i powstanie księstwa Pruskiego, czego konsekwencje odczuliśmy w zeszłym stuleciu.

Uffff ... Mam nadzieję, że nie przynudzam