Za miedzą: Žacléř

Restauracja Alinė Leičiai …









Vitražo manufaktūros galerija-dirbtuvės mieści się w zachowanym domu żydowskim.

Róg ulic Stiklių i M.Antokolskio (Bar Notre vie )





Rzut oka na króciutką uliczkę Gaono – tu znajdowała się brama Małego Getta, przez którą w 1941 wywieziono na śmierć 11 tys. Żydów. Po jednej stronie widać luksusowy Stikliai Hotel, po drugiej XVI-wieczny dom mieszczący obecnie Ambasadę Austrii (w latach 1881-1941 był tam żydowski dom modlitwy).



(fotka z netu: https://www.kiwicollection.com/hotel-de ... liai-hotel )

Róg ulic Szklanej i Żydowskiej (lit. Žydų) – z kawiarnią Ponių laimė

Dalej ulica Szklana…



Kopuła na fotce poniżej należy do dominikańskiego kościoła św. Ducha usytuowanego przy końcu ulicy Szklanej, w miejscu gdzie jej przedłużenie (ul. Św. Ignacego) krzyżuje się z ul. Dominikańską.





Widok z tej krzyżówki na ul. Św. Ignacego (lit. Šv. Ignoto)



My poszliśmy w prawo ulicą Dominikańską (lit. Dominikonų).

Ulica Dominikańska jest jedną z najstarszych w Wilnie, już w XVI w. była otoczona murowanymi domami, część z nich miała drewniany wodociąg. Od dawna stały tu dwa kościoły – niewielki św. Trójcy (obecnie Świątynia Miłosierdzia Bożego) i duży kościół św. Ducha z klasztorem Dominikanów. Przy Dominikańskiej mieszkali m.in. profesorowie uniwersytetu oraz posłowie i senatorowie, ród Sapiehów posiadał tu dwa pałace, w 1806 działał pierwszy w Wilnie urząd pocztowy. Część zabytkowych domów została zburzona po II wojnie światowej.

Pałac Pociejów (lit. Pociejų rūmai)…



Po drugiej stronie ulicy mieści się niewielkie Sanktuarium Miłosierdzia Bożego (lit. Dievo Gailestingumo šventovė), dawny kościół św. Trójcy.







W ascetycznym wręcz wnętrzu, od 2005 r. znajduje się oryginał obrazu „Jezu, ufam Tobie” namalowany w Wilnie w 1934 r. przez Eugeniusza Kazimirowskiego wg wizji św. Faustyny Kowalskiej.



Na fotce poniżej mamy Pałac Góreckich (lit. Goreckių rūmai) usytuowany na rogu ulic Dominikańskiej i Gaono. Na początku XVI w. stał w tym miejscu dom gotycki, zakupiony w połowie XVII w. przez Akademię Wileńską. Pod koniec XVIII w. właścicielem został rejent grodzieński Walenty Górecki, który przebudował dom na wczesnoklasycystyczny pałac. Na początku XIX w. mieszkał tu z rodziną Antoni Górecki — polski poeta, satyryk, bajkopisarz, powstaniec listopadowy i uczestnik wojen napoleońskich. U Góreckich często zbierała się tu śmietanka inteligencji wileńskiej, m. in. Joachim Lelewel. W pałacu tym naradzano się, jak pomóc filomatom i filaretom skazanym na wydalenie z uniwersytetu, a później więzionym w różnych częściach miasta. Po upadku powstania listopadowego Góreccy wyemigrowali, ostatecznie zamieszkali w Paryżu, a ich wileńskie dobra skonfiskował rząd carski. Na emigracji Górecki nadal przyjaźnił się z Mickiewiczem, a jego syn Tadeusz w 1857 r. ożenił się z Marią Mickiewiczówną, najstarszą córką Adama i Celiny Mickiewiczów.



Na wprost widok na ul. Świętojańską (gdzieś daleko widać polską flagę, bowiem w Pałacu Paców przy Šv. Jono 3 mieści się Ambasada Polski.







Poszliśmy teraz w lewo, ulicą Uniwersytecką.

Zanim dotarliśmy na uniwersyteckie dziedzińce, zobaczyliśmy arkady Alumnatu Papieskiego (lit. Alumnato kiemas).

Z dziedzińca alumnatu jest przejście do punktu widokowego, z którego można zobaczyć dziedziniec Pałacu Prezydenckiego, oficjalnej rezydencji prezydenta Litwy.











Po powrocie na ul. Uniwersytecką minęliśmy wejście do Kancelarii Prezydenta Litwy.





… oraz jedno z wejść na teren prezydenckiego pałacu.

Tak oto dotarliśmy na pierwszy dziedziniec Uniwersytetu Wileńskiego – Dziedziniec Biblioteczny (lit. Bibliotekos kiemas )
Dziedzińców jest trzynaście, wszystkich nie widzieliśmy. Zresztą, gdyby był na to czas, wolałabym zobaczyć jakieś wnętrza (w necie widziałam kilka ciekawych sal udostępnionych do zwiedzania), a nie kolejne dziedzińce… Skoro jednak na kilku byliśmy, to ich fotki będą.



Dziedziniec Biblioteczny jest otwarty z jednej strony, łączy się z placem Daukanto. Do połowy XIX w. dziedziniec był zamknięty od strony ulicy murem, który został wyburzony wraz z częścią zabudowań uniwersyteckich w trakcie przebudowy pałacu gubernatorskiego (ob. prezydenckiego – z głównym wejściem od pl. Daukanto).
Z Dziedzińca Bibliotecznego wchodzi się do gmachu głównego Biblioteki Uniwersyteckiej, zbudowanego pod koniec XVI w. Prowadzą tam takie oto drzwi z brązu, wykonane w 1996 r. z okazji 450-lecia wydania pierwszej książki litewskiej.





Najwyższa kondygnacja zwieńczona jest wieżą obserwatorium astronomicznego dobudowaną w połowie XVIII w., nad oknami wymalowano symbole planet, a między oknami przyrządy astronomiczne.





Z Dziedzińca Bibliotecznego pod arkadą przechodzi się na Dziedziniec Macieja Kazimierza Sarbiewskiego (lit. M.K. Sarbievijaus kiemas ) - nazwa upamiętnia wybitnego poetę z początku XVII, wychowanka a następnie profesora Uniwersytetu Wileńskiego.
Najstarsza budowla dziedzińca pochodzi z XVI w. Arkadowa pierzeja wschodnia postała na przełomie XVII i XVII w. Na zachodnim skrzydle dziedzińca umieszczono płytę pamiątkową Sarbiewskiego. Na dziedzińcu znajduje się mała fontanna.





Wąskie schody prowadzą w górę na arkadowy Dziedziniec Wielki.

Dziedziniec Wielki, zwany też Dziedzińcem Piotra Skargi (lit. Didysys kiemas , Petro Skargos kiemas ) jest naprawdę spory. Zdobią go arkady, przez co trochę przypomina renesansowe pałace, ale są też elementy innych stylów. Najstarsze korpusy dziedzińca pochodzą z XVI w. W podcieniach pod arkadami, na ścianach umieszczono kamienne płyty z nazwiskami sławnych profesorów i wychowanków. Na ścianach budynków zachowały się XVIII-wieczne freski przedstawiające m.in. Stefana Batorego, Augusta II Mocnego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, biskupa Waleriana Protasewicza, hetmana Jana Karola Chodkiewicza…

Od wschodu dziedziniec zamyka fasada uniwersyteckiego kościoła św. Janów oraz potężna dzwonnica. Na fasadzie świątyni umieszczono tablice poświęcone pierwszym rektorom uczelni – Piotrowi Skardze i Jakubowi Wujkowi.













W części południowej, obok dzwonnicy, w 1816 r. dobudowano klasycystyczny budynek Auli Kolumnowej z reprezentacyjnym wejściem na uczelnię.

Uniwersytecki Kościół św. Janów ( tj. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty – lit. Šv. Jono Krikštytojo ir Šv. Jono apaštalo ir evangelisto) zobaczyliśmy także wewnątrz.



Na filarach nawy głównej znajduje się 18, aż 12 z nich to wizerunki św. Janów z II połowy XVIII w.







Wszystkie XVIII-wieczne freski zostały odkryte i odrestaurowane w latach 80-tych XX w. Witraże wykonano w II połowie XIX w. i na początku XX w.



Barokowe ławki i konfesjonały są ozdobione rzeźbieniami i intarsjami.

Barokowy „falujący” ołtarz główny wychodzi poza prezbiterium, jest to kompozycja dziesięciu mniejszych barokowych ołtarzy z XVIII. , a przed przebudową (przez Karola Podczaszyńskiego w latach 1825-1829) było ich 23. Ołtarze zdobią liczne malowidła i rzeźby. Znajdujący się przy ołtarzu drewniany XVI-wieczny krucyfiks został ofiarowany przez Piotra Skargę.

Gdy w 1832 r. władze carskie zamknęły uniwersytet, kościół nadal pełnił funkcje sakralne. Ale nie tylko sakralne, gdyż stał się wówczas miejscem patriotycznych uroczystości, wtedy też w świątyni wzniesiono pomniki wielkich Polaków, m.in. Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki, Stanisława Moniuszki, Władysława Syrokomli, Antoniego Edwarda Odyńca.
Pomnik Mickiewicza ufundowany w 1989 r. w setną rocznicę jego urodzin. Był to pierwszy na Litwie pomni wieszcza, dzięki temu że znalazł się w kościele, ominięto carski zakaz wystawiania pomnika Polakom.





Tadeusz Kościuszko – dzieło Antoniego Wiwulskiego z 1917 r.





Popiersie Władysława Syrokomli wykonane w 1908 r.



W tym roku mija 440 lat od założenia Uniwersytetu Wileńskiego…



Na chórze organy, na których grywał Stanisław Moniuszko, który przez wiele lat był organistą w tym kościele. Na barokowym parapecie znajduje się popiersie Moniuszki.

Kaplica Ogińskich, zwana też kaplicą Bożego Ciała – ostatnia w północnej nawie. W jej podziemiach znajduje się krypta grobowa rodziny Ogińskich. Wojewoda trocki Tadeusz Ogiński w XVIII w. ufundował remont kościoła, wtedy też powstała kaplica rodowa. Jego wnukiem był słynny kompozytor Michał Kleofas Ogiński, który tu właśnie zagrał poloneza „Pożegnanie Ojczyzny”, gdy w 1795 r. opuszczał Litwę.







Kolejna kaplica w nawie północnej (druga od wejścia) to kaplica św. Anny z rokokowym portalem autorstwa Jana Krzysztofa Glaubitza.





W kaplicy tej znajduje się ołtarz św. Wiktora ...









Na tym kończę zwiedzanie kościoła św. Janów.

W zachodniej części Dziedzińca Wielkiego jest przejście na kameralny Dziedziniec Obserwatorium (lit. Observatorijos kiemas ) zwany też Dziedzińcem Marcina Poczobutta.



Wczesnoklasycystyczny budynek obserwatorium został zbudowany z inicjatywy Marcina Poczobutta-Odlanickiego, astronoma i rektora uniwersytetu. Dobudówka starego obserwatorium z dwoma cylindrycznymi wieżami jest ozdobiona fryzem ze znakami zodiaku, są tam też dwa łacińskie napisy: „Addidit antiquo virtus nova lumina coela” (Odwaga użyczyła staremu Wszechświatu nowego światła) oraz „Hace domus Uraniae est: curae procul este profane! Temnitur lic humilis tellus: hinc itur ad astra” (To jest dom Uranii: idźcie precz nikczemne kłopoty! Tu pogardzana jest nędzna ziemia, stąd kroczy się ku gwiazdom).







Na przeciwległej ścianie (należącej do najstarszego budynku uniwersytetu) znajduje się tablica pamięci Marcina Poczobutta. Budynek pochodzi co najmniej z początku XVI w., a zakupiony został w 1568 przez biskupa Protasewicza z przeznaczeniem na kolegium jezuickie.



Po powrocie na dziedziniec Piotra Skargi, opuściliśmy teren uniwersytetu przejściem obok dzwonnicy. Ulicą Świętojańską dotarliśmy do ulicy Zamkowej.