Tito i Jugosławia - opinie

Po intensywnych poszukiwaniach znalazłem ten filmik. To taki subiektywny reportaż Amerykanina zdaje się, który zrobił sobie wycieczkę po Bałkanach
Od 3 minuty jest o Jugolandzie w Suboticy, sami możecie ocenić czy przedsięwzięcie ma charakter bardziej polityczny, czy bardziej sentymentalny


Co do drugiego pytania. Wstyd się przyznać ale w Chorwacji... jeszcze nie byłem :O Jak tylko finanse pozwolą, nadrobię

weldon napisał(a):
Wojsko to czysty biznes, bez względu na ustrój. Tylko rynek zbytu trzeba mieć, albo pieniądze.

Dokładnie! Mało to było w historii procesów za handel bronią z wrogiem? A to tylko te ujawnione!

My, de facto, też pokazaliśmy Stalinowi palec, ale zrobiliśmy to zza rzeki, a nie zza gór, to nam go połamał

To tak jak Węgrom. Tyle, że im i Pepikom całe ręce połamał, nie tylko palce

dragonfly napisał(a):Jak postrzegają postać Tity?

Wprawdzie , nie znam opinii Chorwatów po odzyskaniu niepodległości , ale napiszę o tym co zauważyłem w dawnej Jugosławii kilka lat po śmierci ich przywódcy.

Pierwszy raz ten piękny kraj odwiedziłem w 1984 roku, spędzałem wtedy wakacje na kempingu w Rovinj.
Wieczorem bywałem na dyskotekach razem z rówieśnikami ( a miałem wtedy dwadzieścia kilka lat) z różnych krajów, więc była okazja porozmawiać na różne tematy w tym o polityce.
Miejscowi młodzi ludzie wyrażali się pozytywnie o Ticie głównie za to, że nie wpuścił Rosjan do ich kraju , że dzięki niemu żyje im się o wiele lepiej niż w innych komunistycznych europejskich krajach. Byli też dumni ze swojej partyzantki z czasów drugiej wojny światowej.
Zauważyłem tez, że w wielu oknach zarówno w urzędach publicznych jak i domach prywatnych były wystawione portrety Tity i kwiaty.

Drugi raz byłem w 1985 roku na wakacjach w Makarskiej, wtedy przyjechaliśmy „maluchem” wiec była okazja do zwiedzenia wielu miast i pięknych okolic. Zarówno na wybrzeżu (miedzy innymi Split, Makarska, Dubrownik) jak i w innych regionach Jugosławii ( Mostar, Sarajewo, Banja Luka) też można było zobaczyć w oknach domów portrety Tity z wiązankami świeżych kwiatów.
Trudno mi powiedzieć czy stały tam „z przymusu” czy był to autentyczny szacunek mieszkańców do ich byłego przywódcy.

Tito w piosence "młodzieży" šit = używka

Dok je bilo Tita
Bilo je i šita.
Nešto bih te pito.
E, moj druže Tito.

Pito druga Tita
Pošto kila šita.
Pošto kila šita?
Tko to mene pita?

E, moj druže Tito
Ja sam te to pito.
Ima dosta svita
Komu treba šita.

Ako ima svita
Komu treba šita
Ne treba da pita
Josip Broza Tita.

Uzmi, nosi šita.
Boli mene kita!

Taki jugonostalgiczny kawałek, w nawiązaniu do mirkowego:
"Dok je bilo Tita bilo je i šita, a sad kad su ove π...e nema ni za rizle!"

Pozdrav

Bardzo ciekawa dyskusja - i co najważniejsze prowadzona w kulturalny sposób (co nie jest na forach zbyt częste). Nie miałem wprawdzie okazji rozmawiać z mieszkańcami bylej Jugosławii o Ticie, ale przypomniał mi sie pewien fakt. Pod koniec lat osiemdziesiątych w jednej z gazet (chyba Kurier Polski) zamieszczone bylo zdjęcie pewnego świstka papiery z komentarzem. Według autora tego artykułu ów świstek papieru (coś w rodzaju wyrwanej kartki z zeszytu) miał być roboczą wersją z jakiejś narady Stalina i Churchilla w Jałcie. Były tam zaznaczone wpływy, jakie każdy z nich rezerwował sobie w poszczególnych państwach. I tak dla krajów, ktore okreslamy demoludami Stalin mial 100%, z kolei np. Austri, gracja czy Włochy mialy zaznaczone 100% dla Churchilla. Tylko jedno panstwo miało zaznaczone 50/50. Była to Jugosławia. Trudno powiedzieć, jakie motywy kierowały Stalinem, że częściowo "odpuścił" Jugosławię. Może po prostu byl pewny, że Tito niezależnie od ich ustaleń i tak zaprowadzi komunizm. Myślę, że gdyby Stalin mial "przydzielone" 100% w Jugosławii, to każdą próbę uniezależnienia się Tity potraktowalby tak jak na Węgrzech czy w Czechosłowacji. Według autora artykułu kartka ta byla zapisywana po kilku głębszych.
Z takich ustaleń mogło wynikać, że Jugoslawia nie musiała tak jak np. my wysyłać do ZSRR żywności czy innych towarów. I to (+ wpływy z turystyki) moglo być przyczyną względnego dobrobytu w powojennej Jugosławii.
Podkreślam, że bylo to bardzo dawno i może coś przekręciłem, ale te 50/50 w Jugosławii bardzo utkwiło mi w pamięci. Jeśli to jest prawda, to calkowicie obala to mit wielkiego Tity, który nie dal się Ruskim.

pozdrawiam

Parafrazujanc znanego Lecha:
Nie chce ale musze: dodam w telegraficznim skrućie ze Tito kim by nie bil zeczewiscie (Chorwat, Zyd czy polski szlachcic) bil uczniem Lenina, oraz kolegom Stalina. Swoje poczatki w politice zaczinal w NKWD w Moskwie. Jako zawodowi kapus i wschodnia wersija "007" (ale taki prowokator w konspiracji ktory prowokowal a puzniej pisal donosi po ktorich ludzie znikaly) znal Stalina na przelot. Nie bilo szans na podporzodkowanie sie Stalinowi bo tu chodzilo o zycie Tita. Dobrze lawirowal w diplomacji. Wiele obieciwal Angolom. Przecierz z nimy rzondzil w 1944 z wispi Vis. Oto i opinija o malo cichim konflikcie z Stalinem po wojnie:
http://www.dailymail.co.uk/news/article ... empts.html
Milego czitania.

Dziękuję jeszcze raz wszystkim za trzymanie poziomu dyskusji Hvala lijepa Leonie za hrvatski punkt widzenia Czyli mam rozumieć że Tito miał kwity na Stalina, dlatego mógł mu podskoczyć? Jako historyka takie kwestie mnie fascynują Dzięki raz jeszcze

krakuscity napisał(a):

dragonfly napisał(a):Jak postrzegają postać Tity?

Wprawdzie , nie znam opinii Chorwatów po odzyskaniu niepodległości , ale napiszę o tym co zauważyłem w dawnej Jugosławii kilka lat po śmierci ich przywódcy.

Dokładnie potwierdzam. Gdzieś pod koniec lat osiemdziesiątych spotkałem Serba, który przez piętnaście minut opowiadał z "namiętnością" o Ticie, a potem wyjął banknot z jego podobizną (czy jakiś obrazek) i zaczął go całować

Jak to teraz jest nie wiem (zwłaszcza wśród Chorwatów), ale ogromna ilość koszulek z jego podobizną, jakie są do nabycia np. w Mostarze o czymś świadczy.

dragonfly napisał(a):Dziękuję jeszcze raz wszystkim za trzymanie poziomu dyskusji Hvala lijepa Leonie za hrvatski punkt widzenia Czyli mam rozumieć że Tito miał kwity na Stalina, dlatego mógł mu podskoczyć? Jako historyka takie kwestie mnie fascynują Dzięki raz jeszcze

Nie miał żadnych kwitów. Bo to nie on podskoczył Stalinowi, tylko Stalin go kopnął w d...

Stalin w 1945 r. nie miał dość sił, by zająć Jugosławię. Zresztą nie musiał, Tito był bardziej stalinowski niz Stalin.
Krytykował go z lewej flanki, zdecydowanie atakując za rezygnacje z Berlina i Grecji. Ponieważ Stalin słabł i nie chciał konfliktu z USA wywalił go na zbity pysk z rodziny Tito znalazł się z jednej strony w konflikcie z demoludami z drugiej na tyłku miał Albanię. Jakby jeszcze zadarł z zachodem to byłby koniec. To zdecydował się na kurs liberalizacyjny.

Moim zdaniem głównym powodem rezygnacji Stalina z Jugosławii była... jego mądrość. Stalin popełnił mnóstwo głupich błędów w czasie II Wojny, ale trzeba mu przyznać, że potrafił się na nich uczyć. Zresztą nie tylko na swoich - na cudzych też.
Skoro w bitwie nad Sutjeską 130 tys. doborowych potężnie uzbrojonych hitlerowskich żołnierzy nie dało rady niecałym 25 tys. partyzantów Tity, to oznaczało, że tereny te mogą się okazać albo niezwykle trudne, albo wręcz niemożliwe do zdobycia. Poza tym znając historię tych rejonów i temperament ich mieszkańców zdawał sobie sprawę, że utrzymanie tam pokoju będzie wręcz niemożliwe (Tito tego dokonał, bo miał w całej Jugosławii wielki autorytet z czasów partyzantki). W dodatku po 45 r. armia radziecka była bardzo osłabiona wojną.

Bardzo możliwe, że gdyby Stalin zdecydował się na interwencję, Krasnaja Armia mogła skończyć tak jak w Afganistanie. Breżniew nie umiał jednak wyciągać wniosków z historii

Niemniej jednak jest wielkie prawdopodobieństwo, że między Tito i Stalinem istniały też inne zależności, które teraz z czasem wychodzą na jaw. Historia z cyjankiem rewelacyjna - czekamy na więcej.

I jeszcze dopisek. Pewnie wiele osób było w Loparze czy na innej plaży Rabu skąd widac Goli Otok i pewnie niewiele sobie zdaje sprawę co tam się znajdowało.

Tu troche o Golim Otoku i "liberalnej" polityce Tito

Znam "zeznania" osób, które jako dzieci wyjeżdżały do Jugosławii w latach -70. Nawet jako małe 12-14 lat były zdziwione, że te dzieci chorwackie uczyły się i śpiewały piosenki na cześć Tity. Jak u nas nie było nawet w czasach Stalina. A co do ulic - nie znalazłem miasta na całych Bałkanach gdzie nie byłoby jego ulicy.
Dobrze też wspominają go mocno starsi ludzie - nie mogą przywyknąć do innego świata.
A wspomnienia ostatniej wojny - to osobna sprawa i tylko raz udało mi się słyszeć wspomnienia, tragiczne....