Pomorze Gdańskie, IX 2025 (Malbork)

Ze względu na marną pogodę, spacer po dalszej części Kwidzyna był krótki. Zapewne jest tam więcej do zobaczenia…

Rynek z ruinami wieży dawnego ratusza (powstał około 1336 r., po pożarze w 2-giej połowie XIX wieku odbudowany w stylu neogotyckim z wykorzystaniem reliktu gotyckiej wieży, zniszczony w czasie wojny w 1945 r., ostatecznie rozebrany w 1955 r.).



Przeszliśmy przez Park Plebiscytowy, jaki powstał w 1827 roku w miejscu dawnego cmentarza przy szpitalu św. Jerzego. Obecna na nazwa placu nadana w 1990 roku nawiązuje do plebiscytu na Warmii i Mazurach z 1919 roku. W centrum placu znajduje się fontanna otoczona wykonanymi z brązu figurami muzyków (Trębacz, Skrzypaczka, Wiolonczelistka, Gitarzysta).

Kościół Świętej Trójcy został zbudowany w stylu neogotyckim w latach 1847 – 1858 jako pierwszy kościół katolicki w mieście od czasów reformacji. Dwie wysmukłe wieże ukończono dopiero w 1886 roku.



Główne wejście do świątyni zbudowano jako trzy połączone ze sobą portale.



Tu też akurat trwała msza, więc fotek z wnętrza nie mam.

Pogoda była coraz gorsza, uznaliśmy więc, że zamiast spacerować, lepiej gdzieś przysiąść przy piwku . Idąc w kierunku Placu Plebiscytowego, zwróciliśmy uwagę zabytkowy spichlerz przy ul. Magazynowej, w którym mieści się bar, jaki mógłby nam przypasować. Ten „czerwony” spichlerz słodowy o konstrukcji szachulcowej wzniesiono na początku XIX wieku.



W Drink Barze „Tysiąc” byliśmy… sami. Fakt, to niedziela i niewiele przed zamknięciem, cóż o takiej porze mieliby tu robić mieszkańcy Kwidzyna? Zamówiliśmy piwko grudziądzkie, jak się potem okazało, była ostatnia na tym wyjedzie możliwość delektowania się smakiem tamtejszego piwka.



Potem wróciliśmy na miejsce noclegowe, po drodze orientując się, gdzie najbliżej można coś kupić na śniadanie.

Kolejne noclegi mieliśmy zamówione w Gdańsku, dojazd przez Sztum i Malbork jak najbardziej pasował więc do „krzyżackości” pierwszej części naszych wakacji. Fakt, w poniedziałki nie można zwiedzać wnętrza zamków, ale czy było to nam niezbędne ?
Nieśpiesznie zjedliśmy śniadanie, ciut po 10-tej opuściliśmy miejsce noclegowe.



Z Kwidzyna na parking w Sztumie mieliśmy około pół godziny jazdy.

Sztum jest fajnie położony nad dwoma jeziorami w historycznej Pomezanii, na ziemi malborskiej.
Zamek wójtów krzyżackich został tu zbudowany latach 1325-1335 w miejscu staropruskiego grodu. Na tle innych zamków wójtowskich było to założenie dość nietypowe, głównie ze względu na rozmiary dziedzińca. Kolejną cechą wyróżniającą było ulokowanie w nim letniej rezydencji wielkich mistrzów krzyżackiego państwa.

Zamek wybudowano na planie nieregularnego wieloboku dostosowanego do układu wcześniejszego grodu. Budowla położona była na półwyspie i otoczona z trzech stron wodami jeziornymi, a od strony podzamcza fosą. Pozwalało to na kontrolowanie szlaku handlowego z Malborka do Kwidzyna.



W 1410 roku po bitwie pod Grunwaldem Sztum zajęły wojska polskie, jednak w 1411 roku wojska zakonne po sześciotygodniowym oblężeniu odbiły zamek. Po zakończeniu wojny trzynastoletniej, w 1466 roku na mocy II pokoju toruńskiego Sztum trafił do dóbr królewskich (polscy starostowie rezydowali tu w latach 1468-1772). Podczas wojen ze Szwedami w latach 1655-1660 zamek uległ zniszczeniom. Mimo napraw prowadzonych przez siedemnastowiecznych starostów z rodziny Guldensternów, zamek zdobyty przez Szwedów po raz trzeci w 1703 roku, ulegał postępującej dewastacji.



W 1772 roku, w wyniku I rozbioru Polski, zamek przeszedł pod panowanie pruskie. Budowlę zaczęto rozbierać, a materiał wykorzystywano do budowy innych budynków. W 1867 roku dobudowano budynek sądu i więzienia na zachowanych piwnicach południowego skrzydła, w 1873 roku rozebrano siedmiokondygnacyjną wieżę. Na przełomie XIX i XX wieku powstał wolnostojący dom mieszkalny dla kierownictwa i pracowników sądu, a w skrzydle południowym zamku umieszczono przytułek dla sierot, prowadzony przez siostry Katarzynki z Braniewa. Plebiscyt 11 VI 1920 r. przesądził o pozostaniu miasta w granicach niemieckich.
Po II wojnie na zamku znajdował się sąd powiatowy i prokuratura. Od początku lat 70.XX wieku funkcjonowało tu Muzeum Powiśla, a w latach 90.XX Sztumskie Centrum Kultury. Zamek od 2018 roku jest siedzibą oddziału Muzeum Zamkowego w Malborku.
Z oryginalnego założenia zachowały się tylko fragmenty: dwa skrzydła przebudowane w XIX wieku, pozostałości baszty wjazdowej i baszty więziennej a wraz z murami obwodowymi o wysokości 8 metrów. Reszta zabudowy wzgórza zamkowego pochodzi z XIX wieku.

(fotka z netu: https://www.zamki.pl/?idzamku=sztum )

Przed nami wieża bramna…





Skrzydło zamkowe z wystawami muzealnymi…



Skrzydło z sądem z czasów pruskich…



Nie wiem, jak jest w muzeum, ale na dziedzińcu mi się podobało (z pewnością słoneczna pogoda miała na to znaczny wpływ).

Po opuszczeniu terenu zamkowego, schodkami tuż przy bramie wjazdowej zeszliśmy nad Jezioro Zajezierskie, skąd mieliśmy taki widok na zamek .

Widok znad jeziora na kościół św. Anny…



Dotarliśmy do sporego fragmentu odrestaurowanych murów miejskich, pod którymi postawiono pomnik koni sztumskich.









Dawna świątynia protestancka w centrum Placu Wolności …



Kościół ten zbudowany został w latach 1816-1818 w miejscu dawnego ratusza, nabożeństwa ewangelickie odprawiano tu do stycznia 1945 roku. Odnowiony w 1999 roku, obecnie mieści izbę regionalną.

Rzymskokatolicki kościół św. Anny – tym razem od strony miasteczka



Zbudowany został w latach 1490—1500 w miejscu zniszczonego w wojnie trzynastoletniej (1454-1466). Świątynię przebudowano w stylu neogotyckim i powiększono w latach 1899-1901.



Uznaliśmy, że tyle ze Sztumu nam wystarczy .

Na zwiedzanie zamku w Sztumie wybraliśmy chyba najgorszy dzień - najpierw paskudny wypadek i zablokowana droga , potem oberwanie chmury , które przeszło w ciągłe opady . . . uciekliśmy do Malborka , jak się okazało - burza za nami
Przy kolejnej wizycie w tamtym rejonie , Sztum będzie na pierwszym miejscu


Pozdrawiam
Piotr

My a razie nie myśleliśmy o powrocie do żadnego z zamków, jakie odwiedziliśmy w tym roku. Nie jest jednak wykluczone, że wybierzemy się na poznawanie kolejnych, chociaż kiedy to nastąpi, nie wiem. Na razie nic jeszcze nie planujemy na 2026, ale jeśli znów nie uda się ruszyć do Grecji?

Ze Sztumu do Malborka jest tylko kilkanaście kilometrów, więc wkrótce tam dojechaliśmy.

Malbork

Zamek krzyżacki w Malborku zwiedziłam tylko raz, wiele lat temu… Wybraliśmy się tam podczas jednych z pierwszych naszych wakacji na Gochach, dzieciaki były wtedy niezbyt duże, syn nawet jeszcze przed zerówką. Przeszliśmy wówczas z przewodnikiem trasę po zamkowych wnętrzach, ale dzieci zainteresowały tylko dwa miejsca (wieża do robienia kupy i sala z wystawą rycerskich zbroi). W sumie wszyscy ucieszyliśmy się, gdy zwiedzanie się skończyło . Grzesiek przed tą naszą wizytą zwiedzał zamek już wcześniej, sam będąc jeszcze dzieciakiem, chociaż starszym niż nasze w trakcie wspólnego pobytu.

Zapewne gdyby Malbork znalazł się na trasie naszych wakacji w inny dzień, niż poniedziałek , zdecydowalibyśmy się na zwiedzenie wnętrz po latach. Na pewno sporo się od tego czasu zmieniło, a zresztą i tak niewiele już pamiętamy . Wyszło, jak wyszło, trzeba było zadowolić się tym, co w poniedziałki jest możliwe.
Jak się okazało (do tego doszłam jeszcze w domu, przeglądając internety ), w poniedziałki dostępna jest trasa spacerowa po dziedzińcach. Nie dość, że za darmo, to dostaje się na czas spaceru audioprzewodnik (dostępnych jest do wyboru sporo wersji językowych), ewentualnie można poczekać aż zbierze się grupka i udać się na tę trasę z „żywym” przewodnikiem, oczekującym na chętnych przed budynkiem kasowym. My zdecydowaliśmy, że z audioprzewodnikiem będzie nam wygodniej, czyli spacer w pasującym nam tempie, no i z możliwością uniknięcia zagęszczenia w wielu z odwiedzanych miejsc .

Najpierw jednak trzeba było znaleźć miejsce, w którym dałoby się zaparkować w miarę blisko wejścia na zamek, ale bez ponoszenia sporych kosztów, jakie w wielu z takich punktach „dopadają” turystów (cena parkowania to wtedy 40 zł).
Mieliśmy na oku kilka tańszych parkingów, to znaczy takich, w których cena za każdą godzinę parkowania to 2 zł ( opłaty obowiązują od poniedziałku do piątku w godzinach 8-17). Ostatecznie szybko znaleźliśmy wolne miejsce na parkingu przy ulicy Piłsudskiego, naprzeciwko PKO BP ( konkretnie gdzieś TU ) . Skoro zwiedzania zamkowych wnętrz nie miało być, wykupiliśmy parking na 4 godziny i jak się okazało, tyle nam wystarczyło .

dangol napisał(a):
Zamek krzyżacki w Malborku zwiedziłam tylko raz, wiele lat temu…

Wiesz, że mam identycznie? Tylko raz zwiedzaliśmy, jeszcze wtedy z dziewczyną (a później z przyszłą z najlepszych żon ) jeszcze w czasach studenckich, jak byliśmy na wakacyjnym wyjeździe w Gdańsku. Pojechaliśmy pociągiem do Malborka z Gdańska.
I to było ... daaaaawno temu