Teraz Polska! czyli ceglanym szlakiem przez Pomorze i Warmię

marze_na napisał(a):Natomiast sam zamek krzyżacki, który skłonił nas do wizyty w Ostródzie, urodą niestety nie uwodzi. Ot ceglany klocek.

Pełna zgoda.
W mieście są jeszcze fajne dwie wieże (Bismarcka i ciśnień), cerkiew, kościół ewangelicko-metodyczny z możliwością wejścia na dzwonnicę.

Pozdrawiam

Vjetar napisał(a):kościół ewangelicko-metodyczny z możliwością wejścia na dzwonnicę.

Nawet nie wiedziałam .
Przez Ostródę dosłownie przelecieliśmy, celem był tylko zamek. I jakiś późny obiad. A, że nad jez. Drwęckim spodobały nam się ładnie zagospodarowane tereny spacerowe to skusiliśmy się jeszcze na lody. I tyle.

Chełmno mam wrażenie trochę "wyładniało". Jak bylem tam z 15 lat temu, to prezentowało się gorzej, niż to co widzę na Waszych zdjęciach.

Nefer napisał(a):Chełmno mam wrażenie trochę "wyładniało".

Od 2006 do czerwca 2014 r. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego realizowany był projekt "Ochrona dziedzictwa kulturowego miasta Chełmna", który obejmował prace remontowo-konserwatorskie wielu zabytków Chełmna m.in. renowacje murów obronnych, remont konstrukcji dachu fary, wymianę nawierzchni Rynku, remont wieży ratusza czy wykonanie iluminacji najciekawszych zabytków.
Projekt podzielono na cztery etapy. Łączna wartość przeprowadzonych prac to 35 mln zł, z czego ok. 20 mln sfinansowano z dotacji unijnej.

No tak, wszystko jasne. Przyjemnie popatrzeć na efekty tych prac remontowo-konserwatorskich.

Chełmno miastem kościołów

Niedzielny poranek przywitał nas pochmurno i deszczowo. Widok z okien nie nastrajał optymistycznie.






Na niedzielę zaplanowaliśmy obejrzenie chełmińskich kościołów zakładając, że kiedy jak kiedy, ale w niedzielne przedpołudnie z pewnością w większości z nich uda się zajrzeć do środka. Założenie okazało się jednak całkowicie błędne .

Parasol w dłoń i ruszamy przez puste ulice Chełmna.
















Gotyckich kościołów w Chełmnie zachowało się sześć. Oprócz opisywanego już kościoła farnego Wniebowzięcia NMP z XIII/XIV wieku są to kościół św. Janów pocysterski z XIII/XIV wieku, kościół św. Jakuba i Mikołaja pofranciszkański z XIII/XIV wieku, kościół św. Piotra i Pawła podominikański z XIII/XIV wieku (zaliczany do najstarszych na Ziemi Chełmińskiej), kościół św. Ducha poszpitalny z XIII/XIV wieku i kościół św. Marcina z pierwszej połowy XIV wieku.


Farę i jej dwie niesymetryczne wieże już widzieliśmy.




Kościoła św. Ducha z lat 1280 – 1290 przez sześć pierwszych wieków swojego istnienia był kościołem szpitalnym. Służył przede wszystkim podopiecznym przylegającego od strony południowej szpitala. Oba budynki stanowiły integralny kompleks. Od 1694 roku zajmowany był przez Siostry Miłosierdzia. Od początku XIX wieku nie jest używany do celów liturgicznych Obecnie udostępniony do zwiedzania. Od 2003 roku swoją ekspozycję urządzili w kościele rycerze z Chorągwi Ziemi Chełmińskiej.






Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła - dawny kościół dominikański. Dominikanie przybyli do Chełmna prawdopodobnie już w 1233 r. Był to drugi zespół dominikański na ziemiach polskich. Kościół został wzniesiony na przełomie XIII i XIV wieku, budowę rozpoczęto od prezbiterium w 4 ćwierci XIII wieku. W drugiej połowie XVII wieku wnętrze korpusu całkowicie przebudowano z trójnawowej, sześcioprzęsłowej hali na czteroprzęsłową bazylikę przez podwyższenie ścian nawy głównej i założono nowe sklepienia.












Zespół klasztorny Cysterek - dawny klasztor cysterek, następnie benedyktynek, a od 1822 r. należy do Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia. Zespół klasztorny powstał na przełomie XIII i XIV wieku w pobliżu warowni krzyżackiej zwanej wieżą Mściwoja (Mestwina), przy murach miejskich. W skład kompleksu klasztornego wchodzą zabudowania szpitalne i klasztorne, ogrody oraz zlokalizowany wzdłuż północnego ciągu gotycki kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty zbudowany około połowy XIV wieku. W obrębie klasztoru znajduje się też znajdują się gotycka Brama Merseburska z początku XIV wieku.



















Kościół pod wezwaniem św. Jakuba i św. Mikołaja został wzniesiony dla sprowadzonego do Chełmna w 1258 r. zakonu franciszkańskiego, w rękach którego pozostawał do kasaty zakonu w 1806 roku. Budowa trwała etapowo niemal 100 lat, przez XIII aż do XIV wieku, kiedy to nadano mu ostateczny kształt pseudobazyliki. Kościół składa się z dwóch głównych części korpusu trójnawowego (długości 28 m) i prosto zamkniętego prezbiterium (długości 24 m). Przy zetknięciu prezbiterium z korpusem głównym, od południa przylega do kościoła smukła wieża, do wysokości korony murów kościoła czworoboczna, wyżej ośmioboczna (wys. 54,5 m).

Piękny gotyk, palce lizać .

13.09.2014
Zamek komturów krzyżackich w Radzyniu Chełmińskim




Okolice dzisiejszego Radzynia Chełmińskiego zostały zajęte przez Krzyżaków w 1231 r..
W 1234 r. z polecenia mistrza krajowego Hermana von Balk Krzyżacy zbudowali w tym miejscu drewniano-ziemny gród warowny, który nazwali Ratzi. W latach 1270-1285 konstrukcję drewnianą zastąpiono murowaną. Od 1251 r. gród był się siedzibą komturstwa, dla którego postanowiono wznieść reprezentacyjny zamek warowny.

Zamek krzyżacki w Radzyniu powstał na miejscu dawnej fortyfikacji obronnej z 1234 r. Historycy nie są jednak zgodni, co do daty budowy zamku. Najwcześniejszą wymienianą datą rozpoczęcia budowy są lata 90-te XIII w., natomiast najpóźniejsza z wymienianych dat zakończenia budowy przypada na rok 1340. Najbezpieczniej więc będzie napisać, że zamek powstał na przełomie XIII i XIV w. Zamek zbudowano w charakterystycznej dla krzyżackich warowni czworobocznej formie. Zaprojektowany został prawdopodobnie przez tego samego architekta, który zbudował zamek w Gniewie.










Zamek wzniesiono na planie kwadratu o boku ok 52 m, z dziedzińcem z dwukondygnacyjnymi krużgankami. We wszystkich narożach zamku wznosiły się wysokie na 36 m czworoboczne wieże. W narożu północno-zachodnim wybudowano dodatkowo wolno stojącą ośmioboczną wieżę sygnalizacyjno-obronną zwaną bergfriedem lub inaczej stołpem. Zamkowe mury ozdobiono cegłą zendrówka w układzie rombowym.












Zamek wysoki miał typową dla budownictwa krzyżackiego tego okresu formę zamku konwentualnego - regularnego klasztoru warownego, w którym każdemu skrzydłu przyporządkowano ściśle określoną funkcję.

Najbardziej reprezentacyjne skrzydło południowe akcentowane było przez ozdobne szczyty. Znajdowały się w nim brama wjazdowa i pomieszczenia straży, refektarz ze sklepieniem gwiaździstym i kaplica. We wschodnim skrzydle znajdował się kapitularz i dormitorium, w północnym infirmeria i kuchnia, w zachodnim zaś mieszkania komtura. Drugie piętro wszystkich skrzydeł zajmowały magazyny i pomieszczenia czeladzi, wyżej zaś był ganek obronny, usytuowany w grubości muru i wyposażony w strzelnice.

Na południe od zamku ulokowano przedzamcze. Działały tu piekarnia, browar, spichrz, wozownia, stajnie itp. budynki gospodarcze. Obronę podzamcza zapewniał mur obwodowy i dwie wieże od strony zamku właściwego, z których wschodnia była równocześnie drugą wieżą bramną. Całe założenie obronne składało się prawdopodobnie z dwóch przedzamczy. O drugim, wschodnim, niewiele pewnego jednak wiadomo i jego istnienie mimo upływu lat wciąż pozostaje tylko w kwestii domysłów.
















W 1410 r. wracające spod Grunwaldu wojska króla Władysława Jagiełły zdobyły i zajęły zamek, który już w 1411 r., na mocy I pokoju toruńskiego, został zwrócony Krzyżakom. Pod panowanie polskie przeszedł ponownie w wyniku ustaleń II pokoju toruńskiego i tak na kilkaset lat, od 1466 r. aż do 1772 r., stał się siedzibą królewskich starostów grodowych. Przez ponad 100 lat starostami byli tu Dąbrowscy herbu Virgo Violata, przodkowie generała Henryka Dąbrowskiego.

Najazd Szwedzki w 1628 r. spowodował poważne zniszczenia zamku. Szwedzi spustoszyli warownię, doprowadzając do ruiny skrzydło zachodnie i północne. Do dziś przy szczycie wieży widać dziurę po szwedzkiej kuli. Od czasu potopu szwedzkiego nikt nie przywrócił zamkowi dawnej świetności.

Po I rozbiorze Polski Radzyń dostał się pod panowanie Prus. W 1780 r. władze pruskie nakazały rozbiórkę niszczejącego zamku. Z pozyskanego materiału budowlanego wzniesiono wiele domów w Radzyniu a także tamtejszy ratusz. W wyniku prowadzonej rozbiórki pozbawiono warowni trzech skrzydeł i znacznie zniszczono czwarte - południowe. W roku 1837 r. na skutek protestów rozbiórkę przerwano, a dwa lata później rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające.














Największe zabiegi konserwatorskie przeprowadzono na zamku w II poł. XIX w. i w latach 60. XX w.
W latach 80-ych XIX stulecia zamek częściowo odgruzowano i zabezpieczono w formie trwałej ruiny. Na początku wieku XX postawiono dach nad kaplicą, który w połowie lat 60-ych zastąpiono płytą żelbetową .

Do dzisiaj częściowo zachowało się skrzydło południowe z kaplicą (niestety brak oryginalnych sklepień). Można również zajrzeć do przylegającej do kaplicy wieży narożnej, gdzie znajdowała się zakrystia, a powyżej niej skarbiec zakonny. Fasada skrzydła południowego zachowała się w prawie pełnej wysokości, w dobrej formie są też dwie narożne wieżyczki. Wewnątrz najlepiej zachowanym elementem są obszerne piwnice, które ciągną się również pod tymi skrzydłami, które pod koniec XVIII w. zostały rozebrane.
Uwagę zwraca uskokowy portal do kaplicy, ułożony z pokrytych żółtym i zielonym szkliwem cegieł. Obok znajduje się wejście do tzw. celi pokutnej, w której zamykano braci zakonnych za różne przewinienia. Stojąc w tym ciasnym pomieszczeniu można było wyjrzeć tylko przez jeden jedyny otwór, którego wylot był skierowany dokładnie na ołtarz w kaplicy.














Dzięki częściowej odbudowie można wejść na ganek strzelniczy na koronie murów oraz na szczyty obu wież. Wejście na wieże okazuje się nie lada wyzwaniem i mamy przy tym kupę śmiechu. Jest ciasno i wąsko, co postaramy się zobrazować na zdjęciach .


















Ja wiem, że w średniowieczu człowiek był niższy, ale bez przesady. Rozwiązanie wyjątkowo niefunkcjonalne .
To jeszcze parę widoczków z wieży.


















Wstęp na zamek kosztuje 8 zł, zwiedzać można go od maja do września. Pani sprzedająca bilety opowiada chwilę o historii zamku, pokazuje kaplicę i dalej puszcza samopas. Można zaglądać w każdy kąt . POLECAM To mój trzeci ulubiony zamek na naszej trasie .

marze_na napisał(a):To mój trzeci ulubiony zamek na naszej trasie .

Nie dziwię się, zamek rzeczywiście prezentuje się fantastycznie
Może nie jest to reguła, ale coś czuję, że takie na wpół zachowane ruiny działają na mnie bardziej niż te zachowane w całości, a już tym bardziej odrestaurowane (jak np Troki). Pamiętam jakie wielkie wrażenie zrobił na mnie przed laty Krzyżtopór, podobało mi się też w Chęcinach.
Nigdy wcześniej nie słyszałem o ruinach zamku w Radzyniu, musiałem sprawdzić na mapie gdzie on w ogóle leży .

Chociaż, widoki na Chełmno z góry też były niczego sobie

kulka53 napisał(a):Nigdy wcześniej nie słyszałem o ruinach zamku w Radzyniu...

A ja wręcz przeciwnie - skądś go znam, pamiętam ten zamek, ale kiedy tam byłem?
Wiem!
Pan Samochodzik i Templariusze.


Pięknie się prezentuje ta ruina. Trzeba pojechać i zobaczyć na własne oczy.
(pokazujesz super ciekawe miejsca)

Pozdrawiam

Dobrze, że jest udostępniony do zwiedzania.
Jak byłem tam w roku chyba 2000, to niestety nie było takiej możliwości.

A ja jestem z Warmii I pominięty został Frombork w tych podróżach i moje rodzinne Braniewo, także i tu warto zajrzeć zapraszam

kulka53 napisał(a): Pamiętam jakie wielkie wrażenie zrobił na mnie przed laty Krzyżtopór

Oj Krzyżtopór chciałabym w końcu zobaczyć na własne oczy. Lata temu urzekł mnie na zdjęciach i odtąd chodzi mi po głowie. I już nawet wymyśliłam, że zobaczę go w drodze do Sandomierza, a dalej do Kazimierza i Lublina. Tylko nie wiem jeszcze kiedy .

kulka53 napisał(a): Nigdy wcześniej nie słyszałem o ruinach zamku w Radzyniu, musiałem sprawdzić na mapie gdzie on w ogóle leży .

Pocieszę Cię . Musiałam sprawdzić gdzie leżą Chęciny, o których wspomniałeś w swoim poście .

Vjetar napisał(a):Pięknie się prezentuje ta ruina. Trzeba pojechać i zobaczyć na własne oczy.

Koniecznie!

Nefer napisał(a):Dobrze, że jest udostępniony do zwiedzania.
Jak byłem tam w roku chyba 2000, to niestety nie było takiej możliwości.

Z końcem XX w. zamek wydzierżawił właściciel miejscowego hotelu i parę lat temu udostępnił do zwiedzania.
I chwała mu za to.

alycja napisał(a):I pominięty został Frombork w tych podróżach i moje rodzinne Braniewo, także i tu warto zajrzeć zapraszam

Wiem, że warto .
Niestety jak ktoś już celnie zauważył urlop nie z gumy . Ale Frombork i Braniewo na pewno kiedyś odwiedzimy

Vjetar napisał(a):

kulka53 napisał(a):Nigdy wcześniej nie słyszałem o ruinach zamku w Radzyniu...

A ja wręcz przeciwnie - skądś go znam, pamiętam ten zamek, ale kiedy tam byłem?
Wiem!
Pan Samochodzik i Templariusze.

Pięknie się prezentuje ta ruina. Trzeba pojechać i zobaczyć na własne oczy.

Jak najbardziej.
Można jeszcze znaleźć ślady po serialu. W piwnicy, na ścianie, znajduje się rysunek krzyża Templariuszy.

13.09.2014

Brodnica...

... okazała się być bardzo ładnym i zadbanym miasteczkiem. Wjeżdżamy do miasta i parkujemy w okolicach ruin krzyżackiego zamku z XIV wieku.




Ziemie na lewym brzegu Drwęcy stały się własnością Zakonu Krzyżackiego w 1303 r. Już w 1305 r. Krzyżacy rozpoczęli w Brodnicy budowę zamku. Od 1331 r. zamek był siedzibą komtura.

Dziś z dawnego zamku komturskiego pozostały jedynie wysoka ośmioboczna wieża, dolne partie murów oraz odkopane fundamenty i piwnice.








Budowę warowni rozpoczęto u progu XIV stulecia i prowadzono w czterech etapach aż do roku 1415. W pierwszej fazie (do 1317) postawiono mury obwodowe zamku wysokiego, przedzamcza i wieży oraz część skrzydeł mieszkalnych. W kolejnym okresie, zwieńczonym poświęceniem kaplicy w 1339, ukończono zasadniczą bryłę siedziby konwentu, która wtedy była już w pełni użytkowa. Trzeci etap prac związany był z ukończeniem zagospodarowania przedzamcza, natomiast ostatni to rozbudowa fortyfikacji zamku zakończona około roku 1415. (http://www.zamkipolskie.com)

Zamek budowany został na planie kwadratu o boku ok. 45 metrów. Cztery skrzydła zamku otaczały wewnętrzny dziedziniec. W trzech narożach wzniesiono wysunięte przed lico muru czworoboczne wieżyczki. W czwartym narożu, od strony północnej, wznosiła się potężnych rozmiarów dwunastokondygnacyjna wieża o wysokości ok. 54 metry, dostępna z ganku obronnego, obiegającego górne piętra skrzydeł zamkowych.

Rekonstrukcja zamku wg J.Salma (http://www.zamkipolskie.com)




I makieta zamku

(http://www.wikipedia.org)


Na polecenie Anny Wazówny (szwedzka królewna, siostra króla Zygmunta III Wazy, najmłodsza córka Jana III Wazy i Katarzyny Jagiellonki), która przybyła do Brodnicy w 1605 r., zmieniono wierzchołek wieży zamkowej ze spiczastego na cebulasty oraz zainstalowano na nim chorągiewkę – wiatrowskaz. Na chorągiewce znajdują się herby Wazów (stylizowany snopek), Gotlandii (stojący ukoronowany lew) i Szwecji (trzy korony) oraz data 1616 i inicjały "AP" (Anna Princeps) Jest to autentyczna pamiątka z czasów, kiedy Anna Wazówna była starostą Brodnicy. Niestety z poziomu ziemi te detale są niewidoczne, trzeba wierzyć słowu pisanemu .








Zniszczony podczas pożaru w 1550, potem częściowo odbudowany, zamek popadł w ruinę podczas wojen szwedzkich. W 1785 r. pruski zaborca nakazał rozbiórkę zamku i murów obronnych miasta. Dewastacja została wstrzymana przez króla Fryderyka Wilhelma IV dopiero w 1842. Król nakazał również przeprowadzenie prac naprawczych przy wieży – jedynym ocalałym fragmencie zamku.

Pierwsze badania archeologiczne rozpoczęto pod koniec 1939 roku, gdy na polecenie okupacyjnych władz niemieckich odsłonięto część fundamentów i piwnic zamkowych. Po wojnie, w latach 1953-57 i 1970-76 kontynuowano badania połączone z podjęciem niezbędnych czynności konserwatorskich zmierzających do adaptacji odkrytych piwnic na wystawowe sale muzealne.

Oprócz wystaw w muzeum dla zwiedzających dostępna dla jest też wieża z tarasem widokowym na wysokości blisko 50 metrów. Panoramę Brodnicy oglądamy jednak niestety przez mocno przybrudzone szyby nie otwierających się okien.






Z okresu gotyku zachowały się w Brodnicy także fragmenty średniowiecznych murów miejskich z XIV i XV w., w tym Brama Chełmińska i wieża Bramy Mazurskiej.
Brama Chełmińska wzniesiona została w latach 1310-30 i nadbudowana około 1370 roku. To jedna z czterech bram miejskich istniejących niegdyś w obwarowaniach miasta. W XIX wieku służyła jako więzienie miejskie, później w jej przejeździe znajdowała się waga miejska. Obecnie stanowi siedzibę Muzeum w Brodnicy.










Główna siedziba muzeum mieści się jednak nie w wieży, a w spichlerzu z początku XVII wieku.








Kierujemy się jeszcze w stronę rynku.




Rynek miejski ma nietypowy kształt zbliżony do trójkąta. Na rynku zwraca uwagę przede wszystkim zachowany fragment ratusza z końca XIV w. W 1631 roku gotycki ratusz strawił pożar, a jego rozbiórka trwała do 1868 r. Do dnia dzisiejszego zachował się jedynie fragment ośmiobocznej wieży z tarczą zegarową. W jej wnętrzu znajdują się dzwony z 1553 i 1554 roku oraz część szczytu.










Ozdobą rynku są klasycystyczne, eklektyczne i neogotyckie kamieniczki z XIX w. Tak nam się tu podoba, że nie możemy sobie odmówić wypicia kawy w jednym z paru restauracyjnych ogródków.




















Ponad kamieniczkami wznosi się gotycka wieża kościoła pw św. Katarzyny. Kościół jest budowlą trójnawową, halową. Budowa rozpoczęła się w 1285 roku. Prezbiterium zostało ukończone około 1320 roku, korpus i zasklepienie zostało zbudowane w latach 1340-1370. Wieża, jedna z dwóch zaplanowanych, została wybudowana w 1370 roku, podwyższona około 1485 roku.











Wokół kościoła i w samej świątyni zbierają się akurat goście weselni i trwają przygotowania do ślubu. Za dużo nie obejrzymy.

Czas ruszać dalej, przed nami kolejne miasteczko i kolejny zamek .