Nie tylko połoniny… Bieszczady 2020, Sanok 2021

Wnętrze tylko przez kratę… W ołtarzu głównym obecnie znajduje się obraz św. Walentego (pierwotny – św. Mikołaja – został w Bączalu). Na tęczy późnogotyckie rzeźby Marii i św. Jana oraz krucyfiks z końca XVI w. - 1 poł. XVII w. z bezwłosym Chrystusem (w okresie baroku często ozdabiano głowy rzeźb perukami z prawdziwych włosów).

Ponownie u Dolinian…

Szopa strażacka z Jaćmierza (pow. sanocki, pocz. XX w.)



Remiza strażacka z Lipinek (pow. gorlicki, 1934 r.)







Kuźnia z Haczowa (pow. brzozowski, 1855)

Bardzo chciałam obejrzeć Galerię Ikony Karpackiej mieszczącą się w jednobudynkowej zagrodzie z Nowosiółek (pow. leski, ok. 1910 r. ).





Spóźniłam się dosłownie o włos … Pani opiekująca się wystawą wpuściła z naszej grupy tylko niewielką jej część, gdyż już kilka osób było wewnątrz. Niestety, było to wejście ostatnie, gdyż pani śpieszyła się na autobus do domu i zamknęła galerię już o 16-tej, chociaż skansen był otwarty do 18-tej. Gdybyśmy wiedziały o tym wcześniej, zwiedzanie plebanii i kościoła przewidziałybyśmy już po obejrzeniu ekspozycji. Wśród eksponatów w MBL jest między innymi ikonostas z 1672 i inne elementy wyposażenia cerkwi w Uluczu, którą z zewnątrz obejrzałyśmy poprzedniego dnia.

XV-wieczna Matka Boska Hodegetria z cerkwi w Nadgórzanach (pow. sanocki) – fotka jednej z tych, które miały szczęście wejść do „Ikony Karpackiej” .



Ja musiałam zadowolić się podziwianiem wirtualnym.

Kilka zdjęć z tej wystawy (uwieczniony jest m.in. inkonostas z Ulucza) w swej relacji pokazał Dawigs .

Zamiast podziwiania ikon – krótki wypad do Podgórzan Zachodnich…

Zagroda wielobudynkowa: chałupa z Ustrobnej (pow. krośnieński, 1897 r. ) , stodoła z Jaszczwi (pow. krośnieński, 2 poł. XIX w.), wiatrak z Turaszówki (pow. krośneński, 1923 r.) , kapliczka słupowa z Jaszczwi (pow. krośnieński, 1897 r. )











Zagroda wójtowska: chałupa z Moszczenicy (pow. gorlicki, 1860 r. ), spichlerz z Jaszczwi (pow. krośnieński, ok. 1890 r. ), stodoła z Błażkowej (pow. jasielski, 2 poł. XIX w.)

Zagroda garncarska: chałupa z Rzepiennika Strzyżowskiego (pow. tarnowski, 1866 r.), piec garncarski (pocz. XX w.)







Zagroda wielobudynkowa z Rożnowic (pow. gorlicki) : chałupa (1858 r.), stajnia, piwnica, stodoła (1891 r.) , chlewik (1905 r.).

W skansenie nie mogło zabraknąć miejsca na sektor naftowy, skoro Galicja na przełomie XIX i XX wieku była jednym z najważniejszych ośrodków przemysłu naftowego na świecie, rafinerie i kopalnie ropy naftowej istniały tu już przed 1884 r.





Kolekcja prezentowanych urządzeń i narzędzi stosowanych w przemyśle naftowym od połowy XIX w. pochodzi ze zlikwidowanych kopalni ropy terenu całego województwa podkarpackiego. Mamy tu wieże i maszty wiertnicze, kieraty pompowe, kiwony, żurawie wydobywcze, kotły, pompy tłokowe oraz wozy żelazne do przewozu ropy. Zdecydowanie więcej tu tego, niż jesienią widzieliśmy we wciąż działającej kopalni w Czarnej.

I to (aż) tyle ze skansenu…




Wracając „do domu”…



… przysiadłyśmy na spóźnioną kawkę (stąd wybór w wersji mrożonej) w ogródku restauracyjnym hotelu Bona, już po „naszej” stronie Sanu.
Przeszłyśmy też przez Cmentarz Centralny, gdyż było nam to po drodze. Zdjęcia będą później, z sobotniego powrotu.

W piątek, jako przerywnik w zwiedzaniu Sanoka, krótka trasa samochodowa połączona z równie krótkimi, mało wyczerpującymi spacerkami .

Ponieważ ktoś z rodziny jednej z bab był lata temu dyrektorem PGR-u w Bykowcach, na chwilkę podjechałyśmy tam, aby baba mogła cyknąć fotkę dla swej rodziny.

Na przełomie XIX/XX wieku Bykowce należały do rodziny Tarnawieckich. W okresie PRL zabudowania dworskie użytkowało państwowe gospodarstwo rolne, w latach 80. XX w. w w pomieszczeniach dworu (zbudowanego na początku XX w. fundamentach poprzedniego dworku ) działało należące do PGR przedszkole. Następnie opuszczony obiekt popadł w ruinę, obecnie teren ogrodzony, to własność prywatna, toteż zdjęcie tylko jedno, przez płot.

Kolejny punkt „objazdówki” zgapiłam z relacji Grzegorza (Dawigs) – to ruiny zamku Sobień.



Na dole jest parking oraz niewielki sezonowy bar - z jego oferty jednakże nie skorzystałyśmy, bo w planie było inne miejsce na kawkę.

Na szczęście słoneczna pogoda wysuszyła podejście na zamkowe wzgórze położone na granicy Pogórza Bukowskiego i Gór Słonnych. Po deszczu, zwłaszcza końcówka po stromych drewnianych schodkach, wspinaczka przyjemna by raczej nie była .

Zamek Sobień został zbudowany prawdopodobnie w 1340 roku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego, ponoć w miejscu warowni z przełomu XIII i XIV w. strzegącej doliny Sanu. W 1389 r. Władysław Jagiełło nadał zamek rycerskiemu rodowi Kmitów. Piotr Kmita w 1417 r. gościł na Sobieniu Jagiełłę ze świeżo poślubioną (w kościele w Sanoku!) trzecią żoną Elżbietą z Pileckich Granowską.
Kmitowie przebudowali zamek na przełomie XIV i XV wieku nadając mu kształt nieregularnego czworoboku dostosowanego do szczytu wzniesienia. Po licznych najadach zbrojnych Sobień został w 1474 r. (wg innych źródeł – w 1512 r.) mocno zniszczony przez Węgrów. Zamku już nie odbudowano, Kmitowie przenieśli się do Leska, a opuszczona warownia zaczęła popadać w ruinę, wciąż pozostając we włościach Kmitów. W 1580 r. ruiny Sobienia przejęli Stadniccy, właścicielami byli do 1713 r. W XVIII w. ruiny zamku były schronieniem dla konfederatów barskich.

W 1997r. wybudowano schody by ułatwić dojście do zamku, powstała też platforma widokowa.
Z zamku do dziś pozostało niewiele: wieża bramna z zachowaną średniowieczną kamieniarką okien oraz ruiny domu mieszkalnego po drugiej stronie wzgórza.

Największą atrakcją ruin zamku Sobień jest oczywiście widok na dolinę Sanu w kierunku Leska i Bieszczadów, których odległe szczyty majaczą w oddali.

Monasterzec to wioska lokowana w 1433 r. jako własność Kmitów. Nazwa pochodzi od klasztoru bazylianów, jako istniał tu jeszcze w XVIII w.

Na wzniesieniu, niedaleko rozgałęzienia dróg, stoi dawna grekokatolicka cerkiew Przemienienia Pańskiego, obecnie kościół rzymskokatolicki.



Cerkiew została zbudowana w latach 1818–1820, poświęcona w 1822, odnowiona i przebudowana w latach 1932-1935 ( prawdopodobnie z tego okresu pochodzi kopuła nad nawą). Po 1947 r. opuszczona, w latach 60.XX wykorzystywana na magazyn jabłek. Kościół rzymskokatolicki przejął świątynię w 1965 r. (po wielu wcześniejszych zabiegach), remonty przeprowadzono w 1969 r.oraz w latach 1991 – 1999 (usunięto wówczas zniszczoną polichromię wnętrza, malowaną na płóciennym podkładzie).
Świątynia jest konstrukcji zrębowej, szalowana, z dachem krytym blachą. Do babińca dostawiona jest dwukondygnacyjna wieża konstrukcji słupowo – ramowej, z przedsionkiem w przyziemiu. Do wnętrza nie udało się zaglądnąć

Lesko

Na kawkę i ciastka zatrzymałyśmy się na wylocie z Leska, w kafejce „Słodki Domek”.

(fotka z netu)

Tak byłyśmy zajęte smakowitościami , że o robieniu fotek zapomniałyśmy . Miejsce polecam !!!

Wstępny plan zakładał, że wizytę w Lesku ograniczymy właśnie do wypicia kawki , godzina jednakże była wczesna, toteż zdecydowałyśmy się na odrobinkę zabytków miasta.

W Lesku obowiązkowo (jak dla mnie) trzeba zobaczyć cmentarz żydowski – jeden z najcenniejszych na terenie naszego kraju ze względu na daty macew (najstarsza zachowana pochodzi z 1548 r.).

Cmentarz wg tradycji został przez tutejszą gminę żydowską utworzoną przez Żydów wygnanych z Hiszpanii pod koniec XV w. W tym okresie Polska słynęła w Europie z tolerancji religijnej i mutikulturowości, stając się nowym domem dla Żydów. Pierwsze oficjalne wzmianki o żydowskim cmentarzu w Lesku pochodzą jednak dopiero z 1611 r., jest najprawdopodobniej data powiększenia cmentarza.

W necie znalazłam informację, iż brama wejściowa na cmentarz (naprzeciwko małego parkingu przy ul. Słowackiego) jest zamknięta, o klucze należy pytać w domu naprzeciwko, a wstęp jest płatny. My trafiłyśmy na otwartą bramę (we współczesnym metalowym ogrodzeniu), w sumie więc nie wiem, jak jest naprawdę.

Cmentarz zajmuje powierzchnię około 3,2 ha, położony jest na zalesionym wzgórzu. Na teren wzgórza, od bramki, prowadzi ścieżka ze schodami.



Do dziś zachowało się ponoć ponad 2100 nagrobków, w tym 120 pochodzi z XVI-XVII w. (udało się odczytać 29 nagrobków z XVI w.), najliczniejsze (ok. 1400) są macewy z 2 poł. XIX w. oraz XX w.
Najstarsze macewy (w większości proste, bez symbolicznych płaskorzeźb w naczółkach) znajdują się na zboczu wzgórza, po jego północno-wschodniej stronie, w pobliżu bramy wejściowej. Pochyłość terenu sprawiła, iż sporo nagrobków zsunęła się i nie znajduje się w miejscu właściwego pochówku. Dojście do większości macew utrudniały łany pokrzyw i innego zielska , ograniczyłyśmy więc zwiedzanie do tego, co widać z udeptanych ścieżek.









Najstarszy zidentyfikowany nagrobek stoi na grobie Eliezera syna Meszualama, zmarłego w dniu 11 września 1548 roku. Macewę Eliezera odsłonięto w 1991 r., udało się odczytać widniejący na niej hebrajski napis (w tłumaczeniu: „Tu pochowany mąż, bojący się Boga, Eliezer syn Meszulama (pamięć sprawiedliwego niech będzie błogosławiona), we wtorek 9 dnia miesiąca tiszri 309 roku według krótkiej rachuby”.) No ale jakoś nie udało się trafić na tę macewę, nawet jeśli ją mijałyśmy, to przeoczyłam.

25 (fotka z netu: http://shtetlroutes.eu/pl/town/lesko/ )

Skansen w Sanoku jest świetny. Fajnie było go przejść ponownie dzięki Waszej fotorelacji . Szkoda, że nie udało się Wam wejść do galerii .
Zwiedzanie zwłaszcza w upalny dzień, jaki my mieliśmy potrafi zmęczyć. Pod koniec zwiedzaliśmy już "po łepkach".
Gdy wchodziliśmy na wzgórze z ruinami Zamku Sobień w dolnej części też było błotniście. Widok jest jednak fajny : .