W wyżu czy niżu, spacery i leniuchowanie na Ižu (2013)

Żeby Was pocieszyć czasami jednak ktoś w kadr wchodził... Tyle, że nam w tym roku nigdzie się nie śpieszyło , więc mogliśmy czekać, o irytacji mowy być nie mogło.

Przyszła pora na poznanie miejsca, w którym spędziliśmy kolejnych sześć nocy. Do centrum wioski było stamtąd blisko, na plaże jeszcze bliżej .



Jednocześnie dom stał na uboczu na tyle, że był tam święty spokój , w każdym bądź razie pod koniec września. Jedynym jego zakłóceniem był wieczór, gdy w pobliskiej restauracji „Lanterna“ (okna z naszego „salonu“ wychodziły na jej tyły) na uroczystą kolację zebrało się 130 uczestników regat, w jakich uczestniczyli przedstawciele węgierskiego biznesu...



Lokalizacja naszego apartamentu z dużym prawdopodobieństwem nie jest cicha w pełni lata, gdy prężnie działa pobliski spory hotel „Korinjak“.
Hotel nastawiony jest na spcjalistyczne programy ekologiczne i holistyczne, wegetariańską kuchnię oraz na specyficznych gości... Nie mam nic przeciwko takiemu sposobu na życie, ale odmor za duśu wolę jednak osiągać nieco inaczej (co nie znaczy, że wszystkimi elementami terapii bym pogardziła). Wypoczywając w pełni lata na Ižu, raczej nie miałabym ochoty na ciągłe i bardzo głośne międzynarodowe „Hare Kriszna“... Ponoć latem bardzo często słychać je w całej wiosce! Na szczęście w ostatnim tygodniu września było już po hotelowym sezonie.

Fotka z netu:

Na tyłach hotelu jest camping (ale nie wiem, czy dostępny dla wszystkich, czy tylko dla uczestniczących w zdrowotno-filozoficznych programach „Korinjaka“), ładnie położony (aczkolwiek trochę zaniedbany ) wśród drzew, z widokiem na morze w stronę Ugljana.
Przez teren campingu (we wrzśniu stała tam na uboczu tylko jedna opuszczona przyczepa) przechodziliśmy codziennie, skracając sobie drogę na naszą ulubioną plażę. Oczywiście ulubioną z tych, które Veli Iž mógł zaoferować, lepsze miejca były bowiem dalej od miejscowości.

Rozpisałam się na temat hotelu, a przecież ważniejszy jest nasz 2-osobowy apartament, nowy (to był bodajże drugi sezon od wybudowania) i dobrze wyposażony. Tyle, że nie nad sama wodą, no i ewidentnym minusem był brak tarasu – jakiegokolwiek, nawet bez widoku na morze...
W tym samym domu znajdował się jeszcze apartament 4-osobowy (ten jakiś tarasik miał), a dwa kolejne czekały na wykończenie...
Płaciliśmy po 15 euro od głowy za noc, przy tym standardzie cena była przyzwoita. Przy wynajęciu apartamentu czteroosobowego, przy pełnej obsadzie byłoby od głowy po 10 euro.

Mieliśmy do dypozycji taką oto część kuchenno-wypoczynkową...











... łazienkę



oraz sypialnię.





Na dzień dobry dostaliśmy michę pełną winogron (a w trakcie pobytu - granaty) oraz po butli oliwy z oliwek, maraški i czerownego winka (uzupełnionego w międzyczasie o kolejną flaszkę, do domu też jedną dostaliśmy ). Wszystko domowe i przepyszne, zwłaszcza wino . Trzeba przyznać, że nasz gospodarz Hrvoje zna się na rzeczy .



W mieszkaniu gospodarzy wisiał portret Hrvoje jako Iškiego kralja , ale zwróciliśmy na to uwagę dopiero przy opuszczaniu lokum, nie było więc okazji aby pogadać na ten temat. Nie wiemy więc, w którym roku pełnił tę zaszczytną funkcję – i czy wogóle, bo może to tylko portret marzeń ?
Już w domu, poczytałam sobie trochę o tej wyspiarskiej tradycji . Otóż, nawiązując do pradawnych zwyczajów, co roku odbywa się Iška fešta z udziałem mieszkanców ubranych w tradycyjne stroje. Przy tańcach i śpiewach, na rok czasu wybiera się króla Ižu. Nowo wybrany król przypływa potem na rybackiej łodzi z małej przystani Drage do głównego veloiškiego portu.
Szans na zaobaczenie tego nie mieliśmy, gdyż święto od kulkudziesieciu lat odbywa się pod koniec lipca. Zapewnie ze względu na turystów, których wówczas na wyspie jest sporo, gdyż dawniej ponoć wybór miał miejsce w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, podczas uroczystej mszy w kościele perafialnym.

Resztę niedzieli postanowiliśmy spędzić w błogim lenistwie, wzmocionym łyczkami tego, co nam zostawili gospodarze. Zabraliśmy więc ze sobą winko i nasze niezniszczalne czasze, a także cały majdan do wodnego wypoczynku. No i ruszyliśmy na plażę .



Plaża przy campingu to tak naprawdę fragment betonowej promenady spacerowej do sąsiedniej zatoczki Drage. Mało kto jednak tamtędy przechodził, więc mieliśmy ten kawalatek brzegu tylko dla siebie .



Beton nie jest wprawdzie wymarzonym miejscem do plażowania, ale w połączeniu z absolutnym brakiem innych plażowiczów, sprawdzał się doskonale .

Do morza schodziło się kamiennymi schodkami, w wodzie było mnóstwo kamieni, żyjątek trochę też... Te ostatnie jednakże pozwoliły się oglądać głównie Grześkowi, gdyż całkiem do brzegu nie były skłonne przypływać . Aparatu podwodnego nie mamy , więc Grzesiek nie uwiecznił swojego bliskiego spotkania z ośmiornicą (szybka była i nie dała się pojmać) czy jakimiś rybami wielkości mało-patelnianej... Niektóre „zdobycze" dostarczał jeednak na brzeg, abym mogła się im przyglądnąć , a potem znów oddać morzu .





















Woda była krystaliczna , ale rześka aż za bardzo . Przy moim braku umiejętności pływania, nie wytrzymywałam zbyt długiego moczenia, ale i tak dość często korzystałam z wodnej terapii.
Niż leczyłam jednak przede wszystkim widokami i wsłuchiwaniem się w szum fal. Największe były w tych momentach, gdy do wioski przypływał prom pasażerski, a więc zbyt często się to nie zdarzało .



Minusem naszej ulubionej plaży było to, że bardzo szybko spowijał ją cień campingowych drzew. W połączeniu z zimną morską wodą, nie dawałało to odpowiedniego dla wakacji komfortu...
Tak więc, jeśli nie realizowaliśmy po południu innego planu na wypoczynek, to przenosiliśmy się na główną plażę z widokiem na port.



Też betonową, ale słońce świeciło tam do późnego popołudnia , a woda w zatoce była o wiele cieplejsza, niż od strony otwartego morza. Od portu było na tyle daleko, że na stopień czystości wody nie można było narzekać.
Sami oczywiście nigdy tu nie byliśmy, ale o tłumie też nie było mówić. Tamtej niedzieli było chyba najludniej...

Gdy się zaczęło ściemniać, zamieniliśmy plażowanie na spacer po nabrzeżu i patrol w marinie.







Zapadła też decyzja, aby tego wieczora skorzystać z gościnności jakiejś konoby . Zupełnie przypadkowo zdecydowaliśmy się na „Galiję“, nie mając pojęcia o tym, o czym niedawno wspomniał Marsallah.



Uliczka wiodąca do konoby (fotka z innego dnia, dlatego tak jasno ):



Na wybór miejsca w naszym wypadku wpłynął przede wszystkim przytulny wystrój i to, że konoba nie zalicza się do dużych.
Było sympatycznie i swojsko, tego wieczora byliśmy jedynymi gośćmi.
Oczywiście nie wykluczam, że pojawił sie ktoś jeszcze, jak już nas tam nie było...







Nie byliśmy mocno głodni, dlatego nie wybraliśmy peki z ośmiornicą (ba, gdybym wcześniej wiedziała, że to słynna specjalność lokalu, to zamówilibyśmy i najwyżej popękalibyśmy z przejedzenia), lecz symbolicznie – ośmiorniczkową sałatkę i gavuni. Nie zawiedliśmy się, wszystko było pyszne.







No a potem jeszcze kolejna dawka wieczornego spaceru...



... i posziśmy sprawdzać, czy mamy wygodne łóżko .

Jeszcze krótka wzmianka (bez jakiejkolwiek chronologii zrobionych fotek) o innych miejscach gastronomicznych... Tyle, że my na tych wakacjach jakoś tak mało konobowi byliśmy, więc nie mogę Wam powiedzieć, czy warto tam przysiąść i na co?

Kawkę pijaliśmy zawsze w barze „More", raz wpadliśmy na lody (oferuje je „Slanac" znajdujacy się tuż za pomnikiem ofiar wojenych, przy uliczce wiodącej w stronę cmentarza) .
Na konkrety poza niedzielną „Galiją“ wybraliśmy się jeszcze tylko raz, do „Mandrača“ usytuowanego tuż obok parafialnego kościoła. Coś niecoś o tym obiadku później wspomnę...

O „Lanternie" już kilka słów było...

Fotka z netu (w tle widać okna naszego salonu i łazienki):



Przy nabrzeżu promu jest bar „Riva“...



Przy wejściu na teren mariny znajduje się pizzeria „Porat", jakiś przybytek kulinarny jest jeszcze w narożniku portu w pobliżu boiska (na pewno rano można tam wypić kawkę, czy potem można się najeść, to nie wiem...).

W jednej z uliczek (na tyłach kościoła i sklepów) znajduje się konoba „Luzarija":







Wyżej, całkiem niedaleko „Galiji“, ale przy główniejszej uliczce, jest konoba „Rajko":

Poniedziałek, 23 września

Obowiązujący plan poranków ustalił się sam , po tym pierszym poniedziałkowym. Śniadanie jedliśmy u siebie (godziny stałej nie było, ale mieściała się w granicach rozsądku), a potem szliśmy do portu na kawkę i obserwacje .





Czasem w porcie siedziało nam się dość długo , dlatego na wszelki wypadek zabieraliśmy sobie coś do czytania. W międzyczasie zaglądaliśmy do piekarni, czasem do sklepu...

Każdego ranka (po południu czasami też) natykaliśmy się na auto doktora, który też lubił wyspić sobie rano kawkę w porcie . Tyle, że upodobał sobie stoliczki niedaleko boiska, więc nie wiem, jaką kawę pijał najczęściej.
Jak widać na załączonych fotkach, doktor różnił się zwyczajami od większości Ižan – nie oszczędzał na rejestracji swego pojazdu, chyba że nie są to legalne tablice?





Poranne godziny były także najlepsze, jeśli chciało się upolować jakąś świeżą rybę .
Wieczorem wydawało się, że problemu z tym być nie powinno, gdyż sporo rybackich łódek wypływało w morze. W praktyce kupienie ryby nie było takie łatwe, trzeba było mieć farta, żeby trafić na człowieka z taczką . Ale taką ze skrzynkami morskich stworów, bo częściej taczki wypełnione były butlami z gazem .
W poniedziałek nam się poszczęściło , gdyż trafiliśmy na dziadka-rybaka akurat dobijającego do nabrzeża i wyciagającego do taczki skrzynię ze złowionym skarbem.







Kupiliśmy sobie po doradzie (za dwie znośnych rozmiarów wyszło 60 kun) .

Obserwacje z kolejnych dni upewniły nas, że lepsze od polowania na pełną taczkę jest umówienie się dzień wcześniej na poranną dostawę tego, co w nocy (nad ranem?) można było złowić. Na przykład któregoś wieczora jeden z rybaków powiedział , że rano będą sardele... No i faktycznie, w taczkach mieli tylko takie rybki .

Po leniwej niedzieli, poniedziałek postanowiliśmy spędzić trochę aktywniej . Zamiast moczenia się przy naszej plaży, postanowilliśmy poszukać sobie jakiegoś intymnego miejsca w północnej części wyspy. Zapakowaliśmy więc w plecaki nasze ręczniki i kapielówki, Grzesiek zabrał płetwy i maskę, a ja buty do wody. No i w drogę !



Jako że dokładnej mapy Ižu nie mieliśmy, a ciągłe przewijanie zdjęć w aparacie (aby odszukać fotę z mapą z tablicy stojącej w porcie ) byłoby kłopotliwe, skopiowałam sobie na telefon kilka zgooglowanych fragmentów interesujacych nas części wyspy. Dostępne w apatamencie wi-fi przynajmniej na coś się przydało .



Szybko dotarliśmy do portu i przy pomniku bohaterów Ižu skręciliśmy w prawo w uliczkę z lodziarnią.
Uliczką tą (zgodnie z drogowskazem) powinniśmy dojść do cmentarza... Takoż się stało już wkrótce, ale chociaż lubię oglądać nekropolie, ta jakoś mi nie przypadła do gustu.





Naprzeciwko wejścia na cmentarz znajduje się kolejny pomnik ...



Na murkach przy dróżce co jakiś czas widniały „tejemnicze znaki turystów“ (czerwona kropka szlaku, który ...wiódł nie wiadomo dokąd). Dróżka aczęła się lekko wspinać, toteż szybko odczuliśmy fakt, że w przeciwieństwie do temperatury morkiej wody, ta w powietrzu wciąż była wysoka .

Wkrótce doszliśmy do (stojącej na małym pagórku ponad osadą Drage należącą do miejscowości Veli Iž) kaplicy św. Rocha zbudowanej w 1658 r.





W 1980 r. kaplica została zdewastowana, a ocalałą figurę św. Rocha (początek XIX w.)przeniesiono do kościoła parafialnego. W 2000 r. kaplicę odrestaurowano i wówczas wróciła doń odnowiona drewniana figura świętego. Na netowej stronce o świątyniach arcybiskupstwa zadraskiego wyczytałam, że figurę odnowilii polscy konserwatorzy, a proboszczem Veli Ižu był w tym czasie nasz rodak .

Fotka z netu:

Ponoć stoi ona wewnątrz kaplicy na ołtarzu z 1754 roku, ale nie udało się mi tego zobaczyć na własne oczy, gdyż kaplica była zamknięta.

Widok sprzed kaplicy:

Może uda mi się zapamiętać , chociaż... z nazwami rybek będzie jeszcze trudniej, niż z rozpoznawaniem roślinek, a już z tym słabo sobie radzę.

Mieliśmy nadzieję, że czerwone kropki doprowadzą nas na szczyt Korinjaka, ale znaki szlaku wkrótce zniknęły, a żadna ścieżka odchodząca w stronę szczytu nie rzuciła się nam w oczy. Specjalnie as to nie zmatrwiło , ponieważ upałd się wzmagał i najbardziej marzyła nam się jakaś zatoczka . A że od szosy schodzącej do Drage (odgałęzia się ta szosa przy wyspypisku śmieci pomiędzi Mali i Veli Iž, okrąża wzgórza Mali i Veli Opačac a potem przebiega powyżej zabudowań Veli Iž) odchodziła wygodna szutrowa i w znacznej części zacieniona droga w kierunku północnego krańca wyspy, toteż sobie nią poszliśmy .

Momentami mieliśmy widoki na położone w dole Drage oraz odległe brzegi wyspy Ugljan...



Wkrótce jednak do podziwiania była jednakże tylko wyspiarska flora. Fakt, dość różnorodna , nawet u schyłku lata było na co popatrzeć i co powąchać , zwłaszcza tymianku było mnóstwo. Szkoda, że nie mogę się wykazać pefekcyjną znajomością roślinek ...













Chróścina jagodna (w wikipedii – pisana przez „u“ ) - tego było zatrzęsienie, aż było mi żal, że kolorowych kuleczek w żaden sposób nie przetworzymy. Ponoć można to robić, ale jeszcze nie eksperymentowaliśmy.



Wokół latało mnóstwo motyli, ale za nic nie chciały zapozować do zdjęcia... Za to modliszka się aż napraszała .

No i gdy tak sobie szliśmy...



... w penym momencie koniec Ižu był coraz bliżej , a na horyzoncie zaczęły się pojawiać kolejne wyspy zadarskiego archipelagu.





Gdybyśmy poszli główną drogą do końca...





... to osiagnęlibyśmy małą zatoczkę (? Tomasovac), tuż przed cyplem Osiljinac stanowiącym koniec wyspy.

Tyle, że specjalnie nam na tym nie zależało .



Gdy więc zobaczyliśmy kamieniste odgałęzienie w lewo, oznaczone kopczykiem...



... uznaliśmy, że kopczyk nie znalazł się tam bez powodu .

Może warto sprawdzić, co jest celem tej dróżki?
Długo się nie zastanawialiśmy, no bo przecież zachęcający był już sam widok w stronę wyspy Dugi Otok oraz poprzedzajacych ją mniejszych wysepek Veli (na niektówrych mapach figuruje jako Beli), Sridnji i Mali Otok (przy dwóch mniejszych znajdują się hodowle ryb).

W zasadzie powinniśmy się spodziewać, że będzie stromo, no bo przecież wcześniej szliśmy dość długo (i prawie płasko) grzbietem wyspy... Może nie było to zbytnio wysoko (pewnie jakieś 100 m n.p.m., nie więcej), ale teraz musieliśmy na krótkim dystansie obniżyć się do poziomu morza... Prawie jak górska wycieczka .







W oliwnym gaju, troszkę tylko powyżej morskiej toni przesmyku Luka Oslijinac, znajdowała się rozpoczęta budowa jakiegoś domku. Materiał zapewne dowożony jest tam łódką i potem przenoszony w miejsce budowy? Jakoś nie wyobrażam sobie, aby dźwigać to wszystko na plecach od grzbietowej szutrówki... Kto to jednak wie, może ktoś ma tyle samozaparcia?

Na tarasiku pomiędzy wodą a trwajacą budową, stała prowizoryczna sypialnia ...





Fajnie byłoby zaszyć się tu na kilka dni, miejsce bardzo sympatyczne .





No i ... święte



A czyściutkie morze tuż obok .