Veli Iž to główna osada na wyspie, rozłożona wokół portu rybackiego i mariny dla jachtów. Jest tu także przystań promów pasażerskich przypływającycych z Zadrau, niektóre z nich płyną dalej na wyspę Rava.
Jak na metropolię Ižu przystało, znajdziemy tu to, czego w Małym Iżu nie ma: piekarnię (ale tu również nie było burków), lodziarnię, szkołę, pocztę (czynną tylko rano przez 2 godziny), pomoc medyczną... Konoby i kawiarenki też są oczywiście, a ci którzy żyć bez pizzy nie mogą, też znajdą dal siebie stosowny lokalik. Sklepy spożywcze są dwa, jest też jeden sklep z farbami, artykułami metalowymi i innymi rzeczami potrzebnymi w codziennym życiu Ižan, aby po każdą duperelę nie musieli płynąć do Zadaru. Fakt, pływają tam i tak

, prom pasażerski zawsze miał wzięcie, sporo osób z niego wysiadało. Porannego wsiadania raczej nie mieliśmy szans zobaczyć

.
Jest też informacja turystyczna, ale zapewne

działa tylko latem, gdyż nam o żadnej porze dnia nie udało się zobaczyć, aby była otwarta, na drzwiach kartki z godzinami też nie było.
Fotka z netu: 
Dane nazwy osady to Zmorašnje selo, Velo selo, Zmorašnji Iž, Dokje Veli Iž ...
Początki osadnictwa datują się na czasy plemion iliryjsdkich, tyle że oczywiście ówczesne fortyfikacje znajdowały się nie w porcie, lecz na pobliskich wzgórzach Košljin i Veli Opačac.

Zanim wprowadziliśmy się do naszego apartamentu, przeszliśmy się trochę po nabrzeżu, aby upewnić się do słuszności wyboru miejsca

.






Pomnik poległych:

Podobnych pomników na wyspie jest kilka, gdyż podczas włoskiej okupacji w czasie II wojny światowej zginęło kilkuset partyzantów, a setki osób wysłano do włoskich obozów koncentracyjnych...
Kapliczka św. Antoniego Padewskiego (1998 r. ) w rejonie cypelka (Zmorašnji Rat) przy wejściu do portu:

Wnioski? Mali Iž podobał mi się o wiele bardziej, ale

względy praktyczne wpłynęły na decyzję o pozostaniu w Velim Ižu. I nawet nie chodzi o liczbę restauracji i lepsze zaopatrzenie w sklepikach, chociaż to oczywiście też

było ważne. Najważniejsze jednak, że z punktu widzenia ewentualnych spacerów

, obecna lokalizacja bardziej nam odpowiadała.