Teraz Polska! czyli ceglanym szlakiem przez Pomorze i Warmię

Jolanta M napisał(a):

marze_na napisał(a):Będzie miejsce, które urzekło nas oboje chyba najbardziej . Urodą i klimatem, ale i niespotykaną otwartością i serdecznością wobec turysty. Aż się nie chciało jechać dalej

Do takiego opisu pasowałby też jak ulał Reszel - kolejne z moich ulubionych miejsc.

No i po zagadce .

Jolanta M napisał(a):Ale... jesteście w Olsztynie ...

Mam nadzieję, że jeszcze dzisiaj uda mi się co nieco o Olsztynie skrobnąć .

Olsztyn słabo pamiętam, byłam tam tylko raz w czasach licealnych - wtedy Stare Miasto było mocno rozkopane i nie tak urokliwe jak na Twoich fotkach
Olsztynek za to zrobił na mnie super wrażenie, ale tam cegły nie uświadczysz

11.09.2014
Olsztyn

W wikipedii przeczytać można, że w granicach administracyjnych miasta leży obecnie 15 jezior, w tym 13 o powierzchni powyżej 1 ha. Łącznie powierzchnia jezior w Olsztynie wynosi około 720 ha (8,15% powierzchni miasta).
Olsztyńskie lasy zajmują ponad 1800 ha (21,2% powierzchni miasta). Ponad połowa to zwarty kompleks Lasu Miejskiego (1050 ha), pełniący przede wszystkim funkcje terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz turystyczno-krajoznawczych.
Zieleń miejska zajmuje 560 ha (6,5% powierzchni miasta) . Dla mnie bomba

To musi być bardzo przyjazne miasto do życia, bo jak czytamy dalej Olsztyn jest jednym z niewielu miast posiadających dodatni współczynnik przyrostu naturalnego, jak też dodatnie saldo migracji .

Ale wracając do ceglanego gotyku... Budowli XIV i XV-wiecznych w Olsztynie nie brakuje.

W czwartkowy poranek pierwsze kroki kierujemy w stronę Katedry p.w. Św. Jakuba Apostoła. W kościele trwa właśnie msza święta, więc zdjęć wnętrza nie mamy. Oryginalne gotyckie i renesansowe wyposażenie katedry w większości spłonęło w 1807 roku, kiedy to podczas wojen napoleońskich, Francuzi zamknęli w świątyni półtora tysiąca jeńców rosyjskich. Ci broniąc się przed ostrym mrozem, spalili tu wszystko, co mógł strawić ogień.

My zdjęć wnętrza nie mam, ale ma je portal visit.olsztyn.eu

źródło: http://www.visit.olsztyn.eu/place/74/ba ... a-apostola


źródło: http://www.visit.olsztyn.eu/place/74/ba ... a-apostola

Budowę kościoła ukończono na przełomie XIV i XV w. Prace rozpoczęły się się wraz z założeniem Olsztyna. Halową budowlę o trzech nawach wzniesiono z czerwonej cegły, na kamiennej podmurówce. Charakterystycznymi elementami jej gotyckiego stylu architektonicznego są m.in. strzeliste, witrażowe okna, ostrołukowy portal wejścia głównego, ozdobne szczyty ze sterczynami czy dekorowana tynkowanymi blendami wieża wybudowana na planie kwadratu.

Pierwotnie wieża kościelna miała trzy murowane kondygnacje i drewnianą nadbudowę. Przebudowano ją w 1596 r. podwyższając do siedmiu kondygnacji, a następnie nakryto dachem z renesansową latarnią. W 1721 r. przy wieży dobudowano dwie kaplice. Pożar wzniecony w 1807 r . naruszył konstrukcję budowli do tego stopnia, że w 1819 r. zawaliło się jej sklepienie. W 1864 kościołowi groziła katastrofa budowlana, podjęto więc decyzję o jego zamknięciu. Oddano go do użytku po generalnym remoncie z lat 1866-1868, prace nad restauracją wnętrza trwały jeszcze kilkanaście lat.









Latem odbywają się w katedrze Olsztyńskie Koncerty Organowe.


Z katedry kierujemy się w stronę Rynku Starego Miasta.








Zlokalizowany w sercu Starówki Stary Ratusz został zbudowany w drugiej połowie XIV w., tuż po uzyskaniu przez Olsztyn praw miejskich (1353 r.) Początkowo budynek składał się tylko z jednego skrzydła - południowego. Skrzydła zachodnie i północne dobudowano znacznie później - w latach 1858-59 i 1927-28.




Ratusz spłonął w 1620 r. w wielkim pożarze miasta. Cztery lata później został odbudowany w formie otynkowanej z dekoracjami barokowymi. W tym czasie postawiono też wieżę służącą za warownię. Władze miasta zajmowały piętro budynku, na parterze mieściła się hala targowa, a na zewnątrz dostawiono do budynku budy kupieckie. W 1825 r. Olsztyn stał się siedzibą Królewskiego Sądu Ziemskiego i Grodzkiego. Zlikwidowano w ratuszu halę targową, a jej pomieszczenie zaadaptowano na siedzibę sądu, budy kupieckie wyburzono. W 1945 roku Stary Ratusz spłonął po raz drugi, tym razem celowo podpaolony przez czerwonoarmistów . W latach 1946–1949 przeprowadzono rekonstrukcję budynku zasypując przy okazji piwnice. Ratuszowej wieży nie odbudowano .

Po dokonaniu w 1995 r. odkrywki zdobień w elewacji południowej przeprowadzono generalny remont ratusza. Trwał w latach 1996-2003 z wieloma przestojami. W jego wyniku ostatecznie przywrócono gotycki wygląd elewacjom najstarszego skrzydła południowego oraz zrekonstruowano wieżyczkę nad skrzydłem południowym.








Sporą atrakcją ratusza są umieszczone w narożnikach budynku zegary słoneczne.


źródło: http://www.edupedia.pl

Obecnie budynek Starego Ratusza jest siedzibą Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej.


Z Rynku kierujemy się w stronę Bramy Górnej, od XIX wieku zwanej Wysoką Bramą.
Zbudowana została w XIV wieku i jest jedyną bramą, która pozostała z trzech znajdujących się niegdyś w obrębie murów obronnych otaczających miasto.
Na przestrzeni lat dokonywano wielu przeróbek bramy dostosowując ją do coraz to nowych funkcji, jakie pełniła. W 1788 roku Wysoką Bramę zaadaptowano na zbrojownię szwadronu dragonów, w 1858 roku przebudowano na więzienie, a w 1898 przekazano miejskiemu komisariatowi policji.
W 2003 roku brama została odrestaurowana. W jej blendzie pojawił się wizerunek Matki Bożej Królowej Pokoju, podarowany Olsztynowi przez Jana Pawła II.








Przed Wysoką Bramą trwają prace archeologiczne i zabezpieczające. W 2012 roku archeolodzy pracujący przy wykopaliskach odsłonili dobrze zachowane relikty zespołu obronnego składającego się z szyi bramnej oraz umacniającej ją budowli przedbramia - barbakanu. Archeologom udało się trafić na konstrukcję, która może być filarem gotyckiego mostu — najstarszego mostu w Olsztynie. Przy okazji wykopalisk znaleziono też mnóstwo bezcennych przedmiotów, wśród nich m.in. 120 pochodzących najprawdopodobniej z XVI wieku kul armatnich, a także monety niemal ze wszystkich epok historycznych i znaczne ilości ceramiki.

Wykopaliska pod Wysoką Bramą. Co właściwe odkryli archeologowie?

CDN

marze_na napisał(a): W czwartkowy poranek pierwsze kroki kierujemy w stronę Katedry p.w. Św. Jakuba Apostoła. W kościele trwa właśnie msza święta, więc zdjęć wnętrza nie mamy.

A szkoda!!! Bo liczyłam na Wasze piękne ujęcia sklepień sieciowych i kryształowych. Nie mam pojęcia tylko, co by powiedział przesympatyczny człowiek, który czuwa przy drzwiach, gdybyście rozstawili statyw, bo nie widziałam tam nigdy nikogo ze statywem. Z drugiej strony aż tak wielu ludzi ze statywami nie biega, mogłam nie trafić... A wnętrze olsztyńskiej katedry jest dość ciemne, więc z łapki trudno jest uzyskać przyzwoitą ostrość. Rano rzeczywiście jest dużo Mszy. O 6:00, 7:00 i 8:00, ale następna jest dopiero o 12:00 i ostatnia o 19:00. Pomiędzy Mszami katedra (znaczy się bazylika konkatedralna ) jest cały czas otwarta, można swobodnie wejść.

marze_na napisał(a):Pożar wzniecony w 1807 r . naruszył konstrukcję budowli do tego stopnia, że w 1819 r. zawaliło się jej sklepienie.

Aż musiałam sprawdzić, bo nie słyszałam, żeby w katedrze zawaliło się kiedykolwiek sklepienie. Ale masz rację... zawaliło się, ale tylko nad emporą organową. Jak się przyjrzeć, to rzeczywiście tam wygląda inaczej. A reszta sklepień jest oryginalna. Co ciekawe, zaraz po wybudowaniu, pod koniec XIV wieku, olsztyńska fara sklepień nie posiadała. Przesklepiono ją dopiero w XVI wieku, stąd sklepienia są zupełnie inne niż w innych warmińskich kościołach.

Najładniej katedra prezentuje się od dołu, chciałoby się powiedzieć, że od południowego zachodu, ale nie można, bo to kościół nieorientowany jest. Zabudowania wznoszą się piętrowo i nad nimi góruje katedra.

marze_na napisał(a):CDN

Najwyższy czas zdobyć olsztyński zamek.

Jolanta M napisał(a):

marze_na napisał(a): W czwartkowy poranek pierwsze kroki kierujemy w stronę Katedry p.w. Św. Jakuba Apostoła. W kościele trwa właśnie msza święta, więc zdjęć wnętrza nie mamy.

A szkoda!!! Bo liczyłam na Wasze piękne ujęcia sklepień sieciowych i kryształowych.

Ale co się napatrzyłam to moje .

A ze statywem to bywa różnie , chociaż raczej częściej patrzą przychylnie niż zgłaszają jakieś obiekcje.
W Pelplinie na przykład oprowadzający nas przewodnik odniósł się bardzo życzliwie, nawet coś tam Pawła zagadnął w temacie.

Jolanta M napisał(a): Ale masz rację... zawaliło się, ale tylko nad emporą organową. Jak się przyjrzeć, to rzeczywiście tam wygląda inaczej. A reszta sklepień jest oryginalna. Co ciekawe, zaraz po wybudowaniu, pod koniec XIV wieku, olsztyńska fara sklepień nie posiadała. Przesklepiono ją dopiero w XVI wieku, stąd sklepienia są zupełnie inne niż w innych warmińskich kościołach.

Jesteś niezastąpiona .
Łatwiej się pisze mając świadomość, że wpadnie Jola i zawsze sprostuje albo uzupełni .

Na marginesie, ile ja już "podejrzanych" informacji o odwiedzanych miejscach przeczytałam. Na przykład w pięknym, kolorowym informatorze firmowanym logo UM w Ornecie napisali, że tamtejszy ratusz jest jedynym gotyckim ratuszem na Warmii. Gdzieś indziej przeczytałam, że takowych na Warmii jest pięć .

marze_na napisał(a): Na marginesie, ile ja już "podejrzanych" informacji o odwiedzanych miejscach przeczytałam. Na przykład w pięknym, kolorowym informatorze firmowanym logo UM w Ornecie napisali, że tamtejszy ratusz jest jedynym gotyckim ratuszem na Warmii. Gdzieś indziej przeczytałam, że takowych na Warmii jest pięć .

Ano... ktoś jeden napisze, a inni powielają. Też często się z tym spotykam.

Spróbowałam wczuć się w intencje piszących o gotyckich ratuszach na Warmii. I wyszło mi, że ci pierwsi mieli w pewnym sensie rację, a ci drudzy nie wiedzieli, gdzie znajduje się Warmia. Czyli - ratusz w Ornecie rzeczywiście jest jedynym gotyckim ratuszem na Warmii pełniącym nadal swe funkcje. W nim znajduje się siedziba władz samorządowych Ornety. Idąc tym tropem, w kolorowym pięknym informatorze wszystko jest ok. Teraz to drugie... czyli pięć gotyckich ratuszy na Warmii. Tu już musi chodzić o ratusze, niezależnie od pełnionych obecnie funkcji. I takich na Warmii jest jeszcze kilka. Po pierwsze, stary ratusz w Olsztynie. Gotyckie, co prawda, jest tylko jego południowe skrzydło, i to zrekonstruowane, ale od biedy można zaliczyć. Obecnie mieści się tam Wojewódzka Biblioteka Publiczna. To już mamy dwa. Trzeci, można, również od biedy, znaleźć w Pieniężnie. Co prawda też był po pożarze odbudowywany, potem rozbudowywany, a podczas działań wojennych w roku 1945 został niemal całkowicie zniszczony. W latach 80. XX wieku rozpoczęto rekonstrukcję, której końca nadal nie widać, no ale jest. To już mamy od biedy trzy. I... koniec. W Barczewie nie ma, w Biskupcu nie ma, w Bisztynku nie ma, w Braniewie nie ma, w Dobrym Mieście nie ma, we Fromborku nie ma, w Jezioranach nie ma, w Lidzbarku Warmińskim nie ma, w Reszlu nie ma. Koniec warmińskich miast!!! Natomiast w województwie warmińsko-mazurskim są jeszcze dwa gotyckie ratusze, i to całkiem ładne. Ratusz w Morągu (Urząd Miejski znajduje się w innym budynku) i ratusz w Pasłęku (chyba jest tam Biblioteka). W ten sposób mamy pięć. Z tego trzy na Warmii.
Ufff!!!

To oczywiście tylko takie tam moje wymysły. Alfą i omegą nie jestem.

Jolanta M napisał(a):To oczywiście tylko takie tam moje wymysły. Alfą i omegą nie jestem.

Jesteś, jesteś . Pierwszorzędna analiza. Sama w życiu bym się tego nie doliczyła.

Na koniec zostawiliśmy sobie najstarszy i najbardziej okazały z gotyckich zabytków Olsztyna -
Zamek Kapituły Warmińskiej .

Kapituła Warmińska rozpoczęła wznoszenie zamku jeszcze przed lokacją miasta, około 1346 r.
Zbudowany został jako siedziba administratora dóbr ziemskich kapituły warmińskiej, mieścił też skarbiec kapituły.Do głównych zadań rezydującego na zamku administratora należało: troska o właściwe zagospodarowanie dóbr kapitulnych, terminowe zbieranie czynszów, pilnowanie gospodarki leśnej, dbanie o zarząd miastami. Najsławniejszym z administratorów pełniącym te obowiązki był Mikołaj Kopernik. Pracował on na olsztyńskim zamku w latach 1516-1521.

Widok na zamek upodobaliśmy sobie od strony Amfiteatru im. Czesława Niemena .












Zamek jest budowlą trzyskrzydłową, której dziedziniec domyka od zachodu średniowieczny mur gotycki. Początkowo zamek składał się tylko z jednego, północnego skrzydła, które ukończono w II połowie XIV w. W części tej mieściło się m.in. mieszkanie kanonika-administratora, jego refektarz i kaplica. Południowe skrzydło dobudowano w połowie XV w. Od zachodu do skrzydła przylega masywna cylindryczna wieża o podstawie prostokątnej, nakryta stożkowym hełmem w 1926 r. [i]Wieża pełniła wielorakie funkcje: była jednocześnie lochem więziennym, mieszkaniem straży, łącznikiem pomiędzy murem kurtynowym i skrzydłem południowym, a także strategicznie najważniejszym stanowiskiem obserwacyjnym i obronnym[i]. Na murach zewnętrznych zamku doskonale zachowały się hurdycje - wysunięte drewniane ganki z otworami, służące obronie oraz kontroli podjazdu do warowni. Przez hurdycje miotano pociski czy lano ukrop lub smołę na głowy atakujących.

Okazuje się, że hurdycje uwieczniliśmy niestety tylko w odsłonie wieczornej .






Z czasem zamek zatracił swoje militarne znaczenie i pełnił już niemal wyłącznie funkcję mieszkalną, dla której oba zamkowe skrzydła stawały się coraz ciaśniejsze i coraz mniej wygodne.
W latach 1756-58 dobudowano więc wschodnie, otynkowane skrzydło mieszkalne tzw. pałacowe. Utrzymane w stylu późnego baroku trzecie zamkowe skrzydło zastąpiło mur i gotycką wieżę bramną.

W czasie wojen polsko-krzyżackich zamek często przechodził z rąk do rąk, ostatecznie przypadł Polsce razem z całą Warmią na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 r.
Po I rozbiorze Polski w 1772 r. warownia przeszła pod panowanie Królestwa Pruskiego i przekazana została w użytkowanie gminie ewangelickiej. Generalnemu remontowi i regotyzacji poddano ją w II połowie XIX w. Zamek szczęśliwie przetrwał II wojnę światową unikając poważnych zniszczeń. Dziś tak jak w XVIII w. składa się z dwóch gotyckich skrzydeł połączonych od strony Łyny murem kurtynowym oraz późnobarokowej części, przez którą prowadzi wejście na dziedziniec.








Od 1945 roku na zamku ma swoją siedzibę Muzeum Mazurskie - dzisiaj Muzeum Warmii i Mazur. Dla zwiedzających udostępnione jest reprezentacyjne pierwsze piętro północnego skrzydła gotyckiego, w kolejności: izba mieszkalna administratorów, refektarz, kaplica, jak również pomieszczenia kondygnacji spichrzowo - obronnych.
Na zamku znajduje się stała wystawa kopernikowska. Na ścianie krużganka fragmentarycznie zachowana jest tablica astronomiczna Mikołaja Kopernika do wyznaczenia momentu równonocy wiosennej, wykonana przez astronoma w 1517 r.

Można się również wspiąć na wieżę strażnicza, żeby pooglądać panoramę miasta. Z tej możliwości korzystamy z największą ochotą . Widoki podziwiamy przez małe okienka.

Widok na Kościół garnizonowy Matki Boskiej Królowej Polski (wzniesiony w latach 1913–1915)






Widok na Nowy Ratusz




i na zamkowy dziedziniec




Komu w drogę …
Opuszczamy więc olsztyński zamek.

Jeszcze nie tak dawno, na dziedzińcu przy studni rosła piękna, stara, rozłożysta lipa. W czerwcu 2006 roku złamała ją wichura. Smutne bardzo były tamtego roku Spotkania Zamkowe "Śpiewajmy poezję". Bez cienia wielkiej pachnącej lipy było strasznie pusto i dziwnie. Długo nie mogłam chodzić na zamkowy dziedziniec, ale w końcu jakoś się przyzwyczaiłam.




No to... w drogę...

Wspaniała relacja , aż chce się ruszyć w drogę i samemu zobaczyć te miejsca tak cudownie sfotografowane i opisane. Pelplin mnie zachwycił i czekam jak pięknie pokażecie Reszel .
pzdr.

Jolanta M napisał(a):Jeszcze nie tak dawno, na dziedzińcu przy studni rosła piękna, stara, rozłożysta lipa.

Nie chciała mi się znaleźć w sieci żadna fotka z tą ponad stuletnią lipą.

Jolanta M napisał(a):No to... w drogę...

Zbieramy się do odjazdu .

tiwa napisał(a):Wspaniała relacja , aż chce się ruszyć w drogę i samemu zobaczyć te miejsca tak cudownie sfotografowane i opisane

Dziękuję, niezmiernie mi miło

tiwa napisał(a):czekam jak pięknie pokażecie Reszel

Jeszcze chwilka. Powoli dojeżdżamy .

Zanim wyjedziecie z Olsztyna...

marze_na napisał(a): Nie chciała mi się znaleźć w sieci żadna fotka z tą ponad stuletnią lipą.

Własnego zdjęcia lipy na dziedzińcu nie mam, bo w czasie gdy zaczęłam robić zdjęcia, była już niestety tylko pozostałość pnia. W sieci jest niewiele i to nędznej jakości, ale można zobaczyć tu.

Została też w piosence... Olsztyn kocham

Reszel

Oczarowało nas to niespełna pięciotysięczne miasteczko
Zamek biskupi, wyniosła fara, doskonale zachowany zespół staromiejski… I wyjątkowy klimat, spokój, serdeczność i otwartość. Trudno opisać, trzeba pojechać i poczuć
Kwiatki, latarenki, kawiarnie, parasolki, ławeczki... uroczo


















jest i motyw dobrze znany z cro, gacie na zabytkach




Niegdyś stał w tym miejscu obronny gród pruskiego plemienia Bartów, zwany Reslem. W 1241 r. został zdobyty przez Krzyżaków, którzy na miejscu grodu wznieśli drewnianą strażnicę. Później Prusowie z różnym skutkiem podejmowali próby odbicia grodu. W 1275 r. ziemie wokół Reszla przeszły pod panowanie biskupów warmińskich. Krzyżacy opuścili strażnicę pod koniec stulecia.

W 1300 mieszczanie z Braniewa założyli przy strażnicy osadę handlową. Jej szybki rozwój pozwolił kapitule warmińskiej i wójtowi biskupiemu Henrykowi z Lutr na wystawienie 12 lipca 1337 przywileju lokacyjnego na prawie chełmińskim. Miasto budowane było według wcześniej ustalonego planu. Posiada zachowany do dziś średniowieczny układ urbanistyczny. W 1372 rozpoczęto budowę murów obronnych z basztami i trzema bramami: Wysoką, Królewiecką i Rybacką.. Fragmenty miejskich murów ciągle stoją.




Na reszelskim rynku stoi klasycystyczny ratusz zbudowany w latach 1815-1820 na fundamentach starego gotyckiego ratusza, który spłonął w 1806 r. Na środku czterospadowego dachu znajduje się wieżyczka zegarowa z hełmem i iglicą.







CDN

Jolanta M napisał(a):Własnego zdjęcia lipy na dziedzińcu nie mam, bo w czasie gdy zaczęłam robić zdjęcia, była już niestety tylko pozostałość pnia. W sieci jest niewiele i to nędznej jakości, ale można zobaczyć tu.

Smutny widok
Dla mieszkańców Olsztyna i stałych bywalców zamku nowy wygląd dziedzińca musiał być szczególnie przykry.

marze_na napisał(a):Smutny widok
Dla mieszkańców Olsztyna i stałych bywalców zamku nowy wygląd dziedzińca musiał być szczególnie przykry.

Ano...

marze_na napisał(a):Oczarowało nas to niespełna pięciotysięczne miasteczko
Zamek biskupi, wyniosła fara, doskonale zachowany zespół staromiejski…

Po prostu... szczęściarz.