Chorwacja na starych widokówkach

Wklejaj, wklejaj. bo się nudzi i tęskno za starymi widokami.


Pzd be-ja

No to witam po przerwie i zgodnie z obietnicą dodatek czarnogórski

Czarnogóra, inaczej Montenegro, jako współczesne państwo powstała w 2006 roku, po rozpadzie federacji z Serbią.
Ale początki państwa czarnogórskiego są starsze. Pod koniec XV wieku Turcy opanowali część obecnej Czarnogóry. W górach istniało autonomiczne księstwo, w 1878 roku uznane za niepodległe państwo przez społeczność międzynarodową. Tereny z miastami Kotor i Budwa, położone nad morzem, były pod kontrolą Wenecji, a od 1815 zostały wcielone do monarchii Habsburgów.


W austriackiej części obecnej Czarnogóry
dominowała ludność prawosławna, katolicy, głównie Chorwaci i Włosi, byli w zdecydowanej mniejszości.
Cerkiew prawosławna w Kotorze:

Katedra katolicka w Kotorze:



Kotor, po włosku Cattaro, słynie ze swojego położenia nad Zatoką Kotorską (Boka Kotorska).
Zatoka jest niekiedy określana jako najdalej położony na południe fiord Europy, tak twierdzi wikipedia i chyba coś w tym jest





Na fotce statek wojenny marynarki austriackiej, porty w Boce Kotorskiej były ważnymi bazami wojskowymi

Port w Tivat, w Boce Kotorskiej, widać statki wojenne

Cywilny widoczek tych samych okolic



Herceg Novi, po włosku Castelnuovo, to miasto i gmina w pobliżu granicy z Chorwacją.
W ostatnim spisie mieszkańców, w 2011 roku, prawie 50% podało narodowość ...serbską , a tylko około 1/3 czarnogórską.





Budwa to niewielkie miasteczko na południe od Kotoru, nad otwartym morzem




W czasach Tito powstało tam sporo hoteli, szczególnie w osadzie Bečići
Wyglądają na widokówkach z tego okresu jak klocki Lego





Do gminy Budwa należy administracyjnie osada Sveti Stefan, słynie z dawnej wioski rybackiej na półwyspie, przekształconej w czasach Tito na kompleks hotelowy, teraz należący do sieci Aman Resorts.
Ceny za pokój w sezonie bardzo atrakcyjne, od 950 do 3850 euro za noc

No to dzisiaj wizyta w Barze



Bar to miasto i gmina w Czarnogórze, główny port morski w tym państwie.



Bar opanowali w XVI wieku Turcy
W 1879 roku miasta Bar i Ulcinj przeszły w ręce Czarnogóry, po przegranej przez Turków wojnie, głównie z Rosją.



Czarnogóra i Serbia jako sojusznicy Rosji miały raczej na pieńku z Austro-Węgrami, delikatnie mówiąc.
Bar stał się miejscem strategicznym dla Serbii i Czarnogóry, ich oknem na morski świat



Po 1918 znaczenie portu w Barze jeszcze bardziej wzrosło.
W Barze powstała cała nowa dzielnica, czyli Nowy Bar



Do pokazanego na fotce portu w Barze doprowadzono strategiczną linię kolejową w Belgradu



Dawne centrum Baru, czyli Stary Bar, zostało poważnie zniszczone w 1877 roku przez Turków, a następnie w 1979 roku, w czasie trzęsienia ziemi.
Tu fotka zrobiona przed trzęsieniem ziemi w 1979:



A tu skutki demolki urządzonej wcześniej, przez Turasów

Ulcinj jest najdalej na południe położonym miastem Czarnogóry.





W Ulcinj są ruiny tureckiej twierdzy



Czarnogóra uzyskała Ulcinj w 1879 roku od Turcji. Port w Ulcinj nie odgrywał takiej roli jak w Barze



W 1964 chyba wszyscy mieszkańcy wyszli powitać duży statek



Jak przypłynął mały statek, to w porcie było mało ludzi, logiczne



Ulcinj pozostał w Czarnogórze do dzisiaj, większość mieszkańców to Albańczycy ( około 70% ). Albańczycy w większości są muzułmanami. Granica z Albanią jest niedaleko.






W czasach Tito w Ulcinj rozwinęła się turystyka. W centrum jest piaszczysta Mała Plaża




Na południe od centrum jest długa Wielka Plaża, też piaszczysta. Zbudowano tam m.in. hotel Lido






Na samym końcu miasta, przy granicy z Albanią, jest ośrodek FKK Ada Bojana, czyli naturystów




Dla porównania tekstylna plaża w Ulcinj, rok 1936



Wiele osób odwiedzających Ulcinj narzeka na to, że miasto dość sporo odstaje na niekorzyść od reszty Czarnogóry. Ma być brudne, a jego mieszkańcy strasznymi bałaganiarzami. Inni temu zaprzeczają.
Jaka jest prawda Trzeba samemu odwiedzić Ulcinj, żeby wyrobić sobie własne zdanie
Z daleka stare miasto wygląda na pewno ładnie:



Ten mieszkaniec wygląda na mocarza



A ten widoczek jest śliczny



I tak zakończyliśmy wizytę na wybrzeżu Czarnogóry

Mały dodatek specjalny z golasami

W czasach Tito Jugosławia stał się bardzo popularna wśród naturystów, powstały specjalne ośrodki turystyczne dla golasów, raczej nikogo nie przerażały
No bo co miałoby być w tym strasznego
A trochę kasy udało się ściągnąć z niemieckich i innych turystów
Choć goli na plaży, dysponowali nie gołymi kontami bankowymi i za swój pobyt płacili w twardej walucie

Szczerze mówiąc nie wiem,ile z tych ośrodków nadal służy naturystom.

No to podróż w czasie do tych ośrodków wypoczynkowych


Novalja



Punta Kriza



Alan w Starigrad-Paklenica



Rovinj



Vrsar

W dzisiejszym dodatku specjalnym pocztówki sportowe


Na dzień dobry "sokoły" z miasta Senj, rok 1909



Jakby kto nie wiedział, to w monarchii austro-węgierskiej Słowianie tworzyli towarzystwa gimnastyczne, czyli ówczesne kluby sportowe, o nazwie "Sokół"
Od innych klubów różniły się tym, że oprócz zajęć sportowych wychowywano młodych ludzi patriotycznie
No, niektóre chorwackie sokoły były jeszcze uzdolnione muzycznie



Tu chorwackie sokolice z miasta Osijek



A tu sokoły w różnych pozycjach



Były sokoły chorwackie, czeskie, polskie, itd.
To sokół czeski z sokolicą



A tu działacze sokołów polskich



Dom sokołów koło Splitu:



A teraz nowy stadion Hajduka Split



Zbudowano go z okazji Igrzysk Śródziemnomorskich



Hajduk i Tito



No, nie może w takim razie zabraknąć stadionu Dynama Zagrzeb



Zespół Dynama, rok 1980






Pamiętacie wilczka Vucko, maskotkę zimowej olimpiady w Sarajewie




Otwarcie olimpiady




Fotki z olimpiady

Były golasy i sport, teraz dodatek historyczno-histeryczny

No, jeden mały golasek jest, chorwacki z flagą
Pocztówka ma ze 100 lat




Sam początek, czyli Chorwaci docierają do Chorwacji

Podobno przybyli z terenów obecnej południowej Polski
Powiedzieli tym co zostali w Polsce : do widzenia
Dwa razy nie trzeba było tego powtarzać, tłum Polaków ruszył nad Jadran odwiedzić swoich krewnych i tak powstali Cromaniacy


Koronacja króla Chorwacji Zvonimira

Potem rzucił klątwę na Chorwatów, bo go ci śmiertelnie zranili.
Zapowiedział, że Chorwaci będą rządzeni przez obcych władców.



Układ o unii Chorwacji z Węgrami - 1102 rok

Wypełniając zasady klątwy Chorwaci mieli odtąd królów Węgrów.


A od 1526, kiedy królami Węgier zostali Habsburgowie, Austriaków.
Taki stan był do roku 1918
Tu Istria jako Austriacka Riwiera

Koło amfiteatru w Puli stał pomnik żony cesarza Franciszka Józefa Elżbiety, czyli Sissi



Hrvatska Banovina - mapa

W 1939 roku Serbowie, po latach dyskryminacji Chorwatów, zgodzili się na autonomię Chorwacji w ramach Jugosławii.
Chorwacja jako Hrvatska Banovina uzyskała dość spore przywileje.
Choć klątwa nadal była aktualna, bo królem Jugosławii od 1918 zawsze był Serb


Na tej pocztówce nieźle oberwał Tito, jakiś pracownik poczty mu ostro przywalił pieczątką

No. ale to był jednak koniec klątwy, bo Tito był Chorwatem. No w 50%, bo mamusia był Słowenką, ale obcy nie był


Oficjalnie nie był żadnym władcą, ale nieoficjalnie był bogatszy od wielu królów i miał władze absolutną
Kanclerz Niemiec mu dawał ogień

Dzikie zwierzęta mu jadły z ręki

Zmarł w 1980


Reprezentacja Jugosławii w piłkę nożną, rok 1982, mundial w Hiszpanii

Wkrótce Jugosławia się rozpadła...


Pocztówka z roku 1991, Chorwacja jest niepodległym państwem,
golasek ten sam

Ciąg dalszy tematyki historyczno-histerycznej


Najpierw mapa administracyjna powstałej Jugosławii przed utworzeniem autonomicznej Chorwacji w 1939

Granice województw, czyli banovin, zrobiono tak, żeby Serbowie stanowili większość w 6 z nich. W 2 dominowali Chorwaci, w 1 Słoweńcy


Bardzo dziwna mapa przedwojennej Jugosławii z reklamą firmy Pelikan.
Jak widać pelikany zerwały z analfabetyzmem wśród ptaków i uczyły się w szkole cyrylicy

Zwróćcie uwagę na liczbę mieszkańców miast przedwojennej Jugosławii, np. Split 45 000


A tu mapa Jugosławii z roku 1953, z okazji jakiejś imprezy miłośników esperanto

Proszę zwrócić uwagę na to, że koło Triestu spory kawałek Istrii jest poza granicami państwa.
Przyłączono go do Jugosławii rok później


Tu mapa Jugosławii i widoczki, 7 z Chorwacji



Jugosławia Tito - 6 republik autonomicznych, każda miała swoją flagę, 1 władca

6 republik, ale 3 fotki są z Chorwacji


Poznajecie te miejsca

5 z Chorwacji, 2 z Czarnogóry, 1 ze Słowenii


Armia Jugosławii w latach 70-tych




Rakiety zapewne wycelowane na ZSRR, tak kochany inaczej przez Tito
Jeszcze bardziej po inwazji Sowietów na Czechosłowację w 1968.
Tito poważnie obawiał się inwazji i w każdej republice utworzył oddziały Obrony Terytorialnej, które w razie ataku Moskwy miały rozpocząć wojnę partyzancką.



Banknoty Jugosławii w obiegu od roku 1985

Inflacja szalała Tito stracił na wartości, najwięcej była warta smutna dziewojka, 50 baniek
Władze centralne nie były w stanie opanować kryzysu gospodarczego.
Wkrótce Milosevic zaczął dążyć do budowy Wielkiej Serbii


No i skończyło się to w 1991 wojną
Na pocztówce Vukovar przed zniszczeniem

Dzisiaj ludowy dodatek specjalny, czyli chorwacki folklor

Nie ulega wątpliwości, że obyczaje, stroje i muzyka ludowa są bardzo interesujące.
Kiedy w II połowie XIX wieku i na początku XX wieku warunki życia ludzi w monarchii austro-węgierskiej szybko się poprawiały, ludność wiejska zaczęła inwestować w coraz ładniejsze stroje, urządzano coraz wystawniejsze wesela i inne uroczystości, coraz więcej było zespołów muzycznych.
Górale z Zakopanego zaczęli chodzić w paradnych portkach, a gaździny stroić się.
Nie inaczej było w Chorwacji.
Prezentowane pocztówki są głównie z tego okresu.


No, ale do rzeczy


Mieszkańcy Slawonii, żeńscy i męscy



Różne przykłady szpanowania fajnym strojem ludowym







Jedne chłopy szpanowały parasolkami...


...drugie grały ile wlezie



Kobiety też grały i śpiewały




Na ludowo podrywano dziewczyny




No, a potem ludowe weselisko




A potem ludowa rodzina




Czerwony kapturek

Dzisiaj będzie o chorwackim krawacie



Krawat, czyli jak podaje wikipedia :
ozdoba męskiego lub damskiego stroju, będąca wąskim paskiem materiału wiązanym wokół szyi na kołnierzu koszuli.

Tu Marlon Brando jak był piękny i młody oraz jego krawat


Pochodzenie tej ozdoby budzi do dziś kontrowersje.
Niektórzy historycy, czy raczej histerycy widzieli krawaty już w starożytnych Chinach


Większość historyków uważa, że krawat narodził się w Chorwacji
Krawaty wymyślono zapewne przypadkiem.



Tu chorwacki poeta Ivan Gundulic i jego krawat, portret z roku 1622



Legenda głosi, że chorwackie dziewczyny zawiązały pierwsze na świecie krawaty swoim chłopakom, którzy udali się do Francji służyć królowi Ludwikowi XIII w 1635 roku. Zrobiły to po to, żeby chłopaki o nich nie zapomniały




Kiedy krawat zaczął nosi sam król Francji Ludwik XIV, uważany za super króla, budowniczy Wersalu,
stał się on bardzo modny



No i dalej poszło z górki
Sam nazwa krawat wzięła się stad, że Francuzi zniekształcili słowo Chorwat
I na krawat mówili "cravate" zamiast "croate"


Najgorsze jest wiązanie krawata
http://www.wiazaniekrawata.com/


Dlatego ktoś wymyślił
Dzień bez Krawata



Najmilszy w pewnych okolicznościach jest proces odwrotny niż wiązanie krawata



Krawaty noszą dziewczyny



Chłopak i dziewczyna - krawatowa para



Zarąbisty krawat powstał w Puli

Dzisiaj wizyta w muzułmanów w Chorwacji


W Zagrzebiu, na peryferiach miasta wznosi się sporej wielkości meczet



Zbudowano go za pieniądze arabskich szejków ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich w 1987 roku.
W Chorwacji mieszka sporo muzułmanów, przeważnie Bośniaków. Stanowią 3% mieszkańców.
W samym Zagrzebiu żyje ich około 40 000
W czasie ostatniej wojny muzułmanie, tak jak protestanci, stanęli zdecydowanie po stronie niepodległej Chorwacji




Artykuł o muzułmanach w Chorwacji ( ciekawy )
http://www.cafebabel.pl/spoeczenstwo/ar ... -rece.html
Strona oficjalna muzułmanów w Chorwacji:
http://islamska-zajednica.hr/


Obecny meczet nie jest pierwszym w Zagrzebiu.
Pomysł na zbudowanie meczetu narodził się jeszcze w czasach Austro-Węgier, miał wyglądać tak:



W 1938 roku w centrum Zagrzebia zbudowano pawilon przeznaczony na wystawy artystów. Jego twórcą był Ivan Meštrović, genialny chorwacki architekt i rzeźbiarz.



W czasie II wojny światowej władze kolaboranckiego NDH przekazały pawilon muzułmanom. Ante Pavelić i Niemcy liczyli na zdobycie poparcia Bośniaków w walce z partyzantami Tito. Do pawilonu dobudowano 3 wielkie minarety, wyglądające jak rakiety kosmiczne
Hitlerowcom i ustaszom niewiele to pomogło, przegrali wojnę.






Po 1945 minarety zburzono, a sam budynek stał się Muzeum Rewolucji, gdzie wpajano ludziom miłość nie do Allaha, ale do Tito




Obecnie budynek służy jako dom chorwackich artystów i miejsce organizacji imprez kulturalnych.
http://croatia.hr/pl-PL/Destynacje/Miej ... UyNyxwXDI0

Czas na jeden z najładniejszych budynków w Zagrzebiu:


Pawilon Sztuki ,
czyli Umjetnički paviljon



W 1896 roku w Budapeszcie miała miejsce wielka wystawa, która upamiętniała 1000 lat obecności Węgrów nad Dunajem. Chorwacja wchodziła wtedy w większości w skład węgierskiej części Austro-Węgier i na wystawę zbudowano specjalny pawilon chorwacki. Po zakończeniu wystawy Chorwaci pawilon rozebrali i postawili na nowo w Zagrzebiu.
Otwarto Pawilon Sztuki w roku 1898



Pawilon służy odtąd jako miejsce wystaw sztuki, tak samo jak Pawilon Meštrovića



Pawilon znajduje się niedaleko głównego dworca kolejowego w Zagrzebiu



Pawilon zbudowano w stylu secesyjnym




Budynek znajduje się na Placu Króla Tomisława



W ostatnich latach Pawilon Sztuki został bardzo ładnie odremontowany




Budynku pilnuje król Tomisław




Strona internetowa Pawilonu Sztuki:
http://www.umjetnicki-paviljon.hr/en/

A tak go opisała Maslinka
zagreb-je-uvijek-dobar-t45017-105.html

Dzisiaj będzie o Czechach w Chorwacji


http://pl.wikipedia.org/wiki/Czesi_w_Chorwacji
http://hr.wikipedia.org/wiki/%C4%8Cesi_u_Hrvatskoj
http://cs.wikipedia.org/wiki/%C4%8Ce%C5 ... Chorvatsku


Nie chodzi o turystów, tylko o czeską mniejszość narodową
Według oficjalnego spisu mieszkańców w Chorwacji żyje przeszło 10 000 Czechów.
Po I wojnie światowej było ich przeszło 30 000



Skąd się wzięli w Chorwacji
W XVIII wieku Habsburgowie zachęcali przedstawicieli różnych narodów do osiedlania się na zrujnowanych przez Turków terenach Slawonii.
Czesi licznie ruszyli w drugiej połowie XIX wieku, zachęceni niskimi cenami ziemi, ulgami podatkowymi oraz tym, że ludność chorwacka odnosiła się do Czechów przyjaźnie
Oprócz Czechów przybyli m.in. ich krewniacy Słowacy
http://cs.wikipedia.org/wiki/%C4%8Ce%C5 ... Chorvatsku


Czesi jako grupa mało konfliktowa i nastawiona na współpracę z Chorwatami nie podpadła ani władzom
I Jugosławii, ani Tito



Brak konfliktów z Chorwatami spowodował dość szybką asymilację Czechów i spadek ich liczby.
W małżeństwach mieszanych dzieci mówią przeważnie po chorwacku.
Czesi żyją głównie w Żupanii bielowarsko-bilogorskiej. Czesi mówią na nią Daruvarsko:



Czesi dominują do dziś w dużej wiosce Končanica, mającej przeszło 2800 mieszkańców


http://www.koncanica.hr/


Czeska szkoła w wiosce:



Zajęcia strzeleckie we wiosce w czasach Tito

Ojcowie w partyzantce, dzieci po wojnie na strzelnicy



Galeria strych fotografii z wioski, bardzo ciekawa
http://www.fotostrikan.com.hr/


W centrum jest Dom Czeski



Czesi są w większości katolikami, co różni ich od Słowaków w Chorwacji, którzy w większości są luteranami.
Na widokówce kościół ewangelicki w Zagrzebiu, "słowacki":

Czesi i Słowacy mają jednego posła do parlamentu w Zagrzebiu jako ich reprezentanta


Czesi mieszkali i mieszkają licznie w miasteczku Daruvar





Drugim miastem, gdzie do dziś bardzo licznie żyją Czesi, jest Grubišno Polje





Daruvar i Grubišno Polje za bardzo na miasta 100 lat temu nie wyglądały
Ale po 1945 to się zmieniło



Czeski Dom Narodowy w Zagrzebiu

Dzisiaj najbardziej znany plac w Zagrzebiu - serce miasta -
czyli Trg bana Josipa Jelačića



Josip Jelačić był przywódcą Chorwatów w czasie Wiosny Ludów. Chorwaci opowiedzieli się wtedy przeciwko Węgrom i poparli zdecydowanie Habsburgów. Wojska chorwackie były się po stronie cesarza. Powodem był strach przed madziaryzacją połączonej unią z Węgrami Chorwacji. Lajos Kossuth i inni przywódcy węgierscy zapowiadali, że inne narodowości na Węgrzech będą "przerobione" na Madziarów
Josip Jelačić myślał, że Habsburgowie zgodzą się na bardzo szeroką autonomię Chorwacji w ramach Austrii. Chorwacja miała być państwem połączonym z Austrią wspólnym władcą.



Po stłumieniu powstania Węgrów Jelačić został banem Chorwacji, czyli kimś w rodzaju namiestnika cesarza. Ale cesarz Franciszek Józef autonomię bardzo ograniczył, praktycznie ją zlikwidował.
Jelačić zmarł w 1859 roku



Wkrótce w centrum Zagrzebia stanął jego pomnik. Odsłonięto go w 1866 roku, podobno ban szablą groził Węgrom,w każdym razie szabla była skierowana na północ





Wkrótce Chorwaci i Węgrzy dogadali się co do autonomii Chorwacji w ramach Węgier Chorwacja weszła w skład węgierskiej części Austro-Węgier. Austriacy nie zgodzili się na włączenie do autonomicznej Chorwacji Dalmacji, Rijeki i Istrii. Te 3 prowincje pozostały austriackie. Chorwacja nazywała się oficjalnie Królestwo Chorwacji i Slawonii
Plac bana Josipa Jelačicia w Zagrzebiu w roku 1880
Ten budynek z tyłu, za kamienicami wkrótce miał zmienić się nie do poznania



Chodzi o katedrę w Zagrzebiu Została ona przebudowana w stylu neogotyckim




Plac Josipa Jelačicia w czasach Austro-Węgier i I Jugosławii był świadkiem, jak Zagrzeb z niewielkiego miasta szybko stawał się wielkim ośrodkiem przemysłowym i handlowym
Stare domy mieszczan burzono, wznoszono wielkie kamienice, hotele oraz biurowce, na placu otwierano wielkie sklepy, pojawiły się tramwaje








W 1947 roku Tito nakazał usunięcie pomnika bana i zmianę nazwy placu. Josip Jelačić jako arystokrata, konserwatysta i zwolennik współpracy z Austrią, utożsamianej zaraz po 1945 z Niemcami,
nie pasował do nowej rzeczywistości I tak ban dostał bana
Pomnik umieszczono w muzealnej piwnicy. Plac nazwano Placem Republiki ( Trg Republike )
i pojawiły się na nim nowe budowle, zniknęły kramy, plac opanowały auta







Pomnik bana Jelaćića powrócił w 1990 roku i wtedy też przywrócono starą nazwę placu. Tu pomnik na fotce z 1992:



Ban został trochę inaczej postawiony, teraz szabla jest skierowana na południe



Pomnik współcześnie

Dzisiaj restauracje, konoby i inne lokale
Jedzenie i picie


100 lat temu w Zagrzebiu ludzie chodzili do eleganckiego lokalu jak do kościoła, wystrojeni tak, że bardziej się nie da



To samo dotyczyło eleganckich lokali nad Jadranem, np. tego w dzielnicy Opatiji :



Elegancka knajpa w Dubrowniku



Baaardzo elegancka sala bankietowa Kvarner w Opatiji, gdzie Henio Sienkiewicz zrobił imprezę z okazji otrzymania nagrody Nobla



Klienci restauracji robili sobie zbiorowe fotki, jak ci obywatele ze Splitu



W konobach nie było już tak sztywno



Żeby ludzie mieli co pić, zakładano browary, np. Ożujsko w Zagrzebiu i w mieście Karlovac



http://www.forum.sasanki.pl/viewtopic.p ... 538884ce41


Po I wojnie światowej bardzo popularne stały się eleganckie dancingi, rok 1932, Crikvenica:

Na szczęście moda stała się bardziej luźna, dosłownie i w przenośni


Hotel Esplanade w Zagrzebiu, najlepszy w Chorwacji



Niektóre restauracje były dosłownie położone przy torach kolejowych



Modne były lokale w uzdrowiskach, np. ten w miejscowości Varazdinske Toplice



W czasach Tito większość restauracji przejęło państwo, a w zasadzie państwowe spółki, które zarządzały bazą turystyczną. Ale to był inny socjalizm niż w Polsce. Lokale działały w oparciu o zysk, ceny nie ustalało państwo, tylko rynek
i nikt nie słyszał o tym, żeby np. zabrakło piwa czy jedzenia
Co w Polsce w czasach PRL zdarzało się dość często





Czasem w lokalu wisiał Tito, jak w tym w Rijece



Te butelki na stole to Ożujsko



Restauracja w pokazanym wcześniej hotelu Esplanade w Zagrzebiu




Restauracja w Kupari koło Dubrownika, przed ostatnią wojną, biznes się kręcił
Teraz zniszczony przez Serbów w czasie wojny kompleks hotelowy to ruina




I tak doszliśmy do współczesności

Cóż, nie dostrzegam związku 1 skały z 2 piwami

Piramida to nie jest, ale ktoś jest pracowity