PREZENTUJEMY 04/10
Karlovac
Miasto nad czterema rzekami
Niewiele miast może się pochwalić położeniem nad czterema rzekami, a jednym ze "szczęśliwców" jest właśnie Karlovac, położony 55 kilometrów na południowy zachód od Zagrzebia, przez który przepływają rzeki: Korana, Dobra, Mrežnica i Kupa.
Rzeka Korana wypływa z Jezior Plitwickich, płynie w wąwozie, tworzy liczne wodospady, najpiękniejsze w jej górnym biegu. W Karlovcu jest już spokojna i przepływa niemal przez samo centrum.
W XV wieku, kiedy Europie zagrażało niebezpieczeństwo tureckie, na brzegach Korany wzniesiono mury obronne. Wierzono wówczas, że głęboka, zielona rzeka wypełniająca fosy wokół murów, uratuje miasto i całą Europę przed najazdem otomańskim.
Rzeka Dobra płynie nad ziemią i pod ziemią, pomiędzy górami porośniętymi zielonymi lasami. W Ogulinie chowa się pod ziemię, a ponownie wynurza się w pobliżu elektrowni wodnej Gojak i płynie dalej jako dzika rzeka.
Zielone wody rzeki Mrežnicy kryją swoje tajemnice w kanionie z licznymi wodospadami i kaskadami. W Karlovcu Mrežnica wpada do rzeki Korany.
Miasto - twierdzę Karlovac wzniesiono w XVI wieku w celu obrony przed Turkami, na planie gwiazdy sześcioramiennej, podzielonej na 24 regularne kwartały. Taki kształt mają, oprócz Karlovca, jeszcze tylko dwa miasta w Europie - Palmanova we Włoszech i Nove Zamky w Słowacji.
Budowę twierdzy pod kierunkiem sławnego budowniczego Martina Gambona rozpoczęto w 1579 roku na posiadłościach arystokratycznej rodziny Zrinskich, a nazwa Karlovac (Carlstadt) pochodzi od imienia austriackiego arcyksięcia Karola Habsburga.
Kompleks otoczony był murami i bastionami, wewnątrz których znajdowały się ulice, pałace, obiekty sakralne i wojskowe.
W XVI i XVII wieku miasto niszczyły powodzie i pożary, największy, w 1594 roku strawił całe miasto, zagrażały mu epidemie dżumy, z których największa w 1773 roku zabiła niemal połowę mieszkańców.
Turcy siedmiokrotnie oblegali Karlovac, ostatni raz w 1672 roku, jednak nigdy go nie zdobyli.
Mieszkańcy, niezadowoleni z zarządu wojskowego, który hamował rozwój gospodarki miasta, zwrócili się do cesarzowej Marii Teresy, by nadała Karlovcowi status wolnego miasta królewskiego pod cywilnym zarządem. Stało się tak w 1776 roku, a w 1781 roku cesarz Józef II nadał miastu przywileje i herb.
XVIII i XIX wiek przyniosły mu rozwój gospodarczy, dzięki czemu Karlovac stał się najważniejszym miastem handlowym pomiędzy Adriatykiem a krajami naddunajskimi.
Bogatą przeszłość Karlovca poznać możemy w Muzeum Miejskim, znajdującym się w pałacu z pierwszej połowy XVII wieku, zbudowanym przez generała Vuka Krsto Frankopana, jednym z najstarszych tego typu obiektów w mieście.
W muzeum są działy: przyrodniczy, archeologiczny, historyczny, etnograficzny i kulturalny.
Z zamku Dubovac jest najpiękniejszy widok na Karlovac.
Znajduje się on na wzgórzu, a jego nazwa świadczy, że niegdyś rosły tu lasy dębowe. Pierwsza wzmianka pochodzi z akt kościelnych z 1339 roku.
Obok licznych zabytków Karlovac oferuje także liczne atrakcje przyrodnicze w zielonych dolinach czterech rzek, bogatą ofertę gastronomiczną, spacery, przejażdżki dorożką, koncerty promenadowe, wędkowanie, ścieżki rowerowe, rafting i canuing na Mrežnicy i Dobrej.
W lecie można kąpać się w Koranie na kąpielisku Foginovo w samym centrum miasta lub zwiedzać okolice.
W mieście są trzy hotele - Korana Srakovčić, Carlstadt i Europa, a w okolicy także autokempingi Radonja i Slapić.
Wspólnota Turystyczna Żupanii Karlovac
www.tzkz.hr
Wspólnota Turystyczna Karlovca
www.karlovac-touristinfo.hr
Miasto Karlovac
www.karlovac.hr
***
Park Narodowy Mljet
Śladami świętego Pawła, Odyseusza i Cousteau
Jedna z większych wysp Południowej Dalmacji, Mljet, położony jest w pobliżu Półwyspu Pelješac, Dubrownika i wyspy Korčula.
Klimat jest tu śródziemnomorski, z 2500 godzin słonecznych w roku, lata suche i niezbyt upalne, zimy wilgotne.
Park Narodowy Mljet zajmuje jedną trzecią powierzchni wyspy w jej północno- zachodniej części, ogółem 5375 hektarów lądu i morza.
Park Narodowy utworzono w listopadzie 1960 roku, a część morską dołączono w 1997roku.
Jest to pierwsza, zinstytucjonalizowana próba objęcia ochroną całego
ekosystemu na Adriatyku.
Status parku narodowego zawdzięcza dziedzictwu kulturowemu i historii sięgającej czasów plemion iliryjskich, Cesarstwa Rzymskiego i Rzeczypospolitej Dubrownickiej, jednak głównym argumentem były "słono-słodkie" jeziora, bogata flora, rozczłonkowana linia brzegowa z klifami, skałami i licznymi wysepkami, polja krasowe i stare, kamienne osady.
Wybrzeże południowe jest strome, pełne jaskiń, natomiast północne jest bardziej dostępne. Znajdują się tu liczne endemiczne gatunki roślin, na czele z chronioną Centaurea ragusina z rodziny Astrowatych.
Ciekawe zjawiska krasowe to groty i jaskinie, a także rzadko na wyspach spotykane okresowe jeziora, których dno znajduje się na poziomie morza, a z których woda znika w morzu.
Niezwykły jest także system słonych jezior, unikatowy na skalę światową pod względem geologicznym i oceanograficznym na terenie krasowym. Jezioro Veliko ma powierzchnię 145 hektarów i głębokość do 46 metrów, a Jezioro Malo ma powierzchnię 24 hektarów i głębokość do 29 metrów. Od dziesięcioleci przyciągają one nie tylko naukowców, starających
się poznać ich tajemnice i urzeczonych ich pięknem.
Od strony otwartego morza, przez wąski przesmyk woda przedostaje się w głąb wyspy i tak powstało najpierw jezioro Veliko, skąd wąskim kanałem woda przepływa do jeziora Malo.
Mimo, iż wypełnione wodą morską, wyglądają jak prawdziwe jeziora, stąd ich nazwa.
Pośrodku jeziora Veliko znajduje się prawdziwa perełka - malownicza wysepka Najświętszej Marii Panny z kościołem i klasztorem Benedyktynów z XII wieku.
Jest ona swego rodzaju symbolem wyspy i Parku Narodowego Mljet, znanym także pod nazwą Melita od nazwy hotelu i restauracji, jakie do niedawna znajdowały się w budynku poklasztornym.
Ciekawe atrakcje spotkać można także poza granicami parku, w centralnej części wybrzeża wyspy znajduje się Jama - grota krasowa, której strop się zawalił, wygląda więc jak szeroka studnia. Na jej dnie jest woda, bowiem Jama szerokim tunelem połączona jest z morzem. U wylotu tunelu "parkują" łodzie rybackie należące do mieszkańców osady Babino polje, największej miejscowości na wyspie.
Według miejscowej tradycji Mljet to wyspa Ogigia, na której miał przebywać Odyseusz w gościnie u nimfy Kaslipso. Niczego mu tu nie brakowało, lecz tęsknił za Itaką i Penelopą. Po siedmiu latach Zeus nakazał mu powrót do ojczyzny.
Wyspa Mljet posiada autochtoniczne poszycie leśne, które dziś już rzadko można spotkać w basenie Morza Śródziemnego.
Dzięki bujnej roślinności nazywana jest od starożytności "zieloną wyspą". Występuje tu pięć różnych rodzajów lasu, co jest zapewne zasługą Benedyktynów, którzy przez kulka wieków gospodarowali na wyspie, a aż do końca XVIII wieku nie pozwalali zasiedlić jej zachodniej części, gdzie obecnie znajduje się większa część Parku Narodowego.
Pozostałości puszczy śródziemnomorskiej z dębem ostrolistnym spotkać można rzadko, najlepiej zachowały się w miejscu nazywanym Velika dolina.
Gdzie indziej zastąpiła ją częściowo makia, dziko rosnące drzewa oliwne, chleb świętojański, pinie, a także lasy szybko rosnącej sosny alepskiej, która z czasem stała się rośliną dominującą.
Z biologicznego punktu widzenia ważne znaczenie mają także wydmy nadbrzeżne, strome i wysokie skały, a także liczne grzbiety morskie.
Niegdyś w wodach wokół Mljetu zamieszkiwały foki śródziemnomorskie. Sławny francuski oceanograf Jacques Cousteau, który przed czterdziestu laty nurkował w tutejszych wodach, oświadczył, że należą one do najczystszych na świecie.
Na wycieczkę do Parku Narodowego Mljet można wybrać się statkiem liniowym z Dubrownika, a także licznymi rejsami turystycznymi z Korčuli, Hvaru i Splitu, które dopływają do portu Pomena.
Osady Polače i Pomena łączą z jeziorami ścieżki piesze. Można tu zażywać kąpieli, spacerować wokół jezior i do szczytów Montokuc, skąd przy dobrej pogodzie roztacza się piękny widok na cały Park Narodowy, a także Półwysep Pelješac i otwarte morze aż do wyspy Korčula.
Wspólnota Turystyczna Żupanii Dubrovačko-neretvanskiej
www.visitdubrovnik.hr
Gmina Mljet
www.mljet.hr
Park Narodowy Mljet
www.np-mljet.hr
***
Twierdze nad rzeką Krką
Rzeka Krka w przeszłości miała wielkie znaczenie: od starożytności, kiedy rozdzielała iliryjskie plemiona Liburnów i Delmatów, poprzez średniowiecze, kiedy tworzyły się tu początki państwowości chorwackiej, aż po czasy nowożytne, kiedy o Dalmację walczyły Rzeczpospolita Wenecka, Cesarstwo Austriackie i Turcja.
W dorzeczu Krki znajduje się szereg pozostałości średniowiecznych fortyfikacji, które od XII wieku wznosiły po obu jej stronach chorwackie rody arystokratyczne Šubićów i Nelipićów; do Šubićów należał prawy brzeg rzeki. O ich potędze świadczy fakt, że Wenecja zawierała umowy bezpośrednio z nimi.
Do Šubićów należały: Bribir, Ostrovica, Čučevo (Trošenj), Rog, Uzdah-kula i Skradin, któremu w 1304 roku ban Pavao Šubić, panujący nad
Chorwacją, Dalmacją i Bośnią, pomógł uzyskać status miasta.
Bribir
Znajduje się 14 kilometrów na północny zachód od Skradina. Osadnictwo istniało tu już w epoce brązu. W czasach panowania Šubićów zbudowano tu kościół św. Jana i klasztor Franciszkanów z kościołem Najświętszej Marii
Panny, gdzie pochowany jest ban Šubić i jego rodzina.
Bribir miał w średniowieczu znaczenie strategiczne, bowiem wraz z twierdzą Ostrovica strzegł ważnej drogi Knin - Zadar.
Miejsce to jest zabytkiem kategorii "0" ze względu na ochronę zabytków archeologicznych.
Ostrovica
Istniała już w wieku XII, należała do Šubićów do 1347 roku, kiedy znalazła się w ręku królów węgiersko-chorwackich, a w wielu XVI została zdobyta przez Turków.
Uzdah - Kula (Wieża westchnień)
Twierdza wzniesiona przez Šubićów w celu kontroli drogi łączącej Skradin z lądem. W 1512 roku zdobyta przez Turków, którzy przekształcili ją na więzienie.
Rog/Rogovo
Twierdza wzniesiona we wsi Rupe naprzeciwko twierdzy Kamičk, nad wodospadem Roški slap. Dziś pozostały tylko nieliczne jej ślady, znajduje się natomiast na mapie Mateo Pagano z XVI wieku, jako jedna z dwóch przeciwległych fortyfikacji powyżej wysepki Visovac.
Čučevo (Trošenj)
Brak informacji o czasach jej powstania. Zachowały się pozostałości wieży i część wysokich murów nad samym brzegiem wąwozu oraz ślady pojedynczych budynków mieszkalnych.
Na przeciwległym brzegu Krki znajduje się należąca do Nelipićów twierdza Nečven. Obie łączył most wiszący, zniszczony w 1649 roku. Wykopaliska dowodzą, że osadnictwo istniało tu już w epoce brązu.
Skradin (Scardona)
Miasto nad rzeką powstało już w czasach starożytności, a w VII wieku zamieszkane zostało przez plemiona chorwackie, które nadały mu nazwę Skradin. Była to ulubiona siedziba bana Pavla Šubića. Po klęsce w 1322 roku utracił znaczenie polityczne i ekonomiczne.
Na lewym brzegi Krki w XIII wieku pojawiła się druga, potężna rodzina Nelipićów, do której należały twierdze Nečven, Bogočin, Kamičak nad Krką oraz Ključica i Gradina (Drniš) na prawym brzegu rzeki Čikoli.
Gradina (Drniš)
Powstała w średniowieczu na skraju urodzajnej równiny, a u jej podnóża rozwinęła się osada, w 1522 roku zdobyta przez Turków. Wykopaliska archeologiczne potwierdziły istnienie osadnictwa od czasów prehistorycznych.
Ključica
Wzniesiona została w pierwszej połowie XIV wieku na stromej skale nad rzeką Čikola. Potężna twierdza zapewniała kontrolę nad całym regionem. Na początku XVI wieku zdobyli ją Turcy, a stracili w 1648 roku. Od tego czasu opustoszała. Najpiękniejsza i najlepiej zachowana twierdza ze wszystkich tu opisanych.
Kamičak (Ramica)
Leży nad Krką w gminie Miljevci (Brištane). Dostępna tylko od strony południowej. Tu urodził się w XI wieku ostatni chorwacki król, Petar Svačić.
Bogočin (Vilin grad)
Twierdza wzniesiona na samotnej skale nad przepaścią (Bogatići-prominski). Zapewniała kontrolę szlaku Carigradska draga i przejścia nazywanego Vilin-most.
Prowadzi do niej jedna tylko droga od północnego wschodu, a do środka można było wejść przez most wiszący. Twierdza zaznaczona była na mapie Pagano z XVI wieku. W pobliżu jest też stary cmentarz. Na początku drogi prowadzącej do twierdzy znajduje się kamienny kopiec z dużym krzyżem.
Nečven
Położony w odległości 5 kilometrów od wsi Oklaj. Twierdza wzniesiona została przez Nelipićów, potem kilkakrotnie zmieniała właścicieli, a w 1522 roku zdobyli ją Turcy, w rękach których pozostawała do 1688 roku. Po ich odejściu podupadła. W 1647 roku wódz Uskoków Stjepan Sorić zburzył most na Krce, łączący Nečven z położoną na drugim brzegu twierdzą Trošenj.
Wspólnota Turystyczna Żupanii Šibensko-kninskiej
www.sibenikregion.hr
Skradin
www.skradin.hr
Drniš
www.drnis.hr
***
Chorwacja
Kraina polowań
"Chorwacja - kraina polowań" to hasło największych tegorocznych europejskich targów łowieckich w Dortmundzie "Jagd & Hund 2010" (Myśliwy i Pies), w których uczestniczyło 680 wystawców z 36 krajów.
Targi te specjalizują się w promocji łowiectwa, wędkarstwa, kynologii i przyrody.
W Chorwacji znajduje się 1060 łowisk, które zajmują 5 500 kilometrów kwadratowych, a niektóre z nich to prawdziwe skarby. Od 85 lat opiekuje się nimi Chorwacki Związek Łowiecki, liczący obecnie 55.000 członków i 10.000 pozostałych myśliwych.
Chorwackie łowiska odwiedza rocznie około 10.000 zagranicznych myśliwych. Dla zwiększenia tej liczby Związek Łowiecki pospiesznie odnawia obiekty myśliwskie wysokiej kategorii.
Chorwacja ma bogatą, różnorodną przyrodę, jest sygnatariuszem wszystkich międzynarodowych konwencji o ochronie przyrody, zaś różnymi formami ochrony objęto 18 % terytorium kraju i liczne gatunki flory i fauny.
Na obszarze 2,7 miliona hektarów lasów i terenów leśnych żyje 4500 gatunków i podgatunków roślin, w tym 260 autochtonicznych gatunków drzew i ponad 100 wspólnot roślinnych.
Około 48% powierzchni Chorwacji pokryte jest lasami, które należą do najlepiej zachowanych w Europie. Tym, czym dla turystyki nadmorskiej jest piękno przyrody, ciepłe morze i śródziemnomorski klimat, dla turystyki w kontynentalnej części Chorwacji jest polowanie, wędkarstwo
i agroturystyka.
Wiedzę o tradycjach łowiectwa i świecie przyrody w Chorwacji zdobyć można w Muzeum Łowiectwa w Zagrzebiu. Pełni ono rolę edukacyjną i wychowawczą, uświadamia zwiedzającym potrzebę ochrony bogactw
naturalnych i kompleksowej ochrony przyrody.
Ponieważ najcenniejszych trofeów łowieckich nie wolno wywozić za granicę, w Muzeum Łowiectwa znajdują się te u nich, które zakupiło państwo.
Wszystkie robią na zwiedzających wielkie wrażenie.
Na dwóch piętrach ponad tysiąc metrów zajmuje stała ekspozycja w układzie tematycznym. Jest więc tu kolekcja ponad 400 trofeów, 200 skamieniałości, ponad 1000 jaj ptasich, około 350 wypchanych ssaków i ptaków, 52 sztuki broni myśliwskiej, 200 sztuk akcesoriów myśliwskich i amunicji oraz kolekcja ponad 400 sztuk odznak i odznaczeń myśliwskich.
Atmosferę świata roślin i zwierząt, symulację naturalnego krajobrazu stwarza prezentacja części eksponatów w scenografii dziesięciu dioram z głosami ptaków i dźwiękami przyrody.
Znakomicie odtworzono też makiety ambony, karmników i pozostałych obiektów łowiecko - hodowlanych.
Eksponaty te stanowią także niezastąpioną pomoc dydaktyczną w edukacji myśliwych, uczniów i studentów.
Szczególną atrakcją są w muzeum kości łosia i jelenia wielkiego, bogata kolekcja nietypowych trofeów oraz kolekcja skamieniałości.
Zaprezentowano również historię broni myśliwskiej od czasów, kiedy zaczęto stosować proch, amunicji, wyposażenia łowieckiego, eksponaty uszkodzonej broni oraz narzędzia kłusowników i inne. Zbiory muzeum dokumentują wielowiekową tradycję łowiecko-hodowlaną w Chorwacji.
Wizyta w Zagrzebiu połączona ze zwiedzaniem Muzeum Łowiectwa to szansa na oderwanie się na chwilę od miejskiego gwaru, poczucie piękna zielonych przestrzeni z bogatą fauną wspaniałych łowisk.
Chorwacki Związek Łowiecki
www.hls.com.hr
***
Senj
Miasto Uskoków
Miasto i port położone w Kanale velebitskim.
Na terenie Senja osadnictwo istniało przed ponad 3000 lat, w starożytności była tu osada iliryjska i rzymska Senia, w V wieku siedziba biskupstwa, w średniowieczu twierdza książąt Frankopanów i wolne miasto królewskie.
W 1493 roku powstała tu drukarnia głagolicka. W XVI wieku miasto było twierdzą Uskoków, którzy przez cały wiek byli piratami na Adriatyku, a podczas wojny między Austrią i Wenecją (1615 - 1617) dotarli aż do Wenecji.
O tych niezwykłych wojownikach napisał powieść "Uskoki" polski pisarz Teodor Tomasz Jeż.
Na wzgórzu Trbušnjak znajduje się twierdza Nehaj, zbudowana pod nadzorem kapitana Uskoków i generała Pogranicza Wojskovego (Vojna krajina) Ivana Lenkovića w 1558 roku.
W mieście zachowała się Velika placa (główny plac) z klasycystyczną fontanną, kasztel Frankopanów z XIII wieku, katedra romańska Najświętszej Marii Panny z XI wieku, przebudowana w XVIII wieku, a
także fragmenty murów miejskich po północnej i wschodniej stronie miasta i trzy wieże z XV i XVI wieku.
Znakomicie zachowana twierdza nadal dominuje nad miastem i stanowi prawdziwą atrakcję turystyczną.
Wzniesiono ją na wzgórzu, w miejscu dawnego kościółka pod wezwaniem patrona Senja, św. Jerzego. Pozostałości świątyni i starszej jeszcze twierdzy widoczne są w fundamentach Nehaja, który jest wybitnym przykładem architektury fortyfikacyjnej okresu przejściowego między średniowieczem i renesansem.
Był to ważny strategicznie obiekt obrony przed Turkami w okresie ich ekspansji do Europy.
Twierdza Nehaj ma kształt sześcianu, wysokość 18 metrów, szerokość 23,5 metrów. Szacuje się, że do jej budowy użyto ponad 3.400 metrów sześciennych materiału i niemal 7.500 ton kamienia, piasku i wapna, częściowo pochodzących ze zniszczonych kościołów i budynków mieszkalnych położonych poza murami miejskimi Senja.
Twierdza składa się z parteru, dwóch pięter i wieży widokowej. Na pierwszym piętrze znajdowały się pokoje oficerów i dowódcy twierdzy. Na drugim piętrze ulokowano 11 ciężkich armat, z których zachowały się tylko dwie. Z wieży widokowej warty obserwowały dostęp do miasta od strony morza i lądu, przyjmowały sygnały dymne i świetlne od zwiadowców rozmieszczonych na wyspach i wybrzeżu. Z twierdzy roztacza się piękny widok na Przymorze Chorwackie, wyspy Rab, Goli, Prvić, Cres, Krk, góry Gorskiego kotaru, Učkę i Velebit.
Twierdza była wielokrotnie odnawiana i restaurowana, obecnie odwiedza ją wielu turystów. Znajduje się w niej muzeum Uskoków, którym poświęcone są także "Dni Uskoków", próba rekonstrukcji wydarzeń z XVI wieku i życia w ówczesnym Senju, bitwy Uskoków, turnieje rycerskie i atak na twierdzę Nehaj.
Podczas imprezy odbywa się korowód historycznych grup rycerskich, zawody strzeleckie, szermiercze, występują żonglerzy i zespoły muzyki renesansowej.
Wspólnota Turystyczna Żupanii Ličko-senjskiej
www.lickosenjska.com
Wspólnota Turystyczna Senja
www.tz-senj.hr
Miasto Senj
www.senj.hr
***
Split
Pałac Dioklecjana
Split, metropolia Dalmacji, miasto pod ochroną UNESCO-a wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego, której sercem jest wzniesiony ponad 1700 lat temu Pałac Dioklecjana, wita gości z otwartymi rękoma.
Miasto położone jest w najcieplejszej części północnego wybrzeża Morza Śródziemnego.
Łagodny klimat z 2700 godzinami słonecznymi w roku sprawia, że nawet w zimie można tu cieszyć się słońcem.
Split jest centrum przemysłowym, naukowym i gospodarczym regionu.
Jego "zieloną duszą" jest wzgórze Marjan położone w zachodniej części półwyspu, gdzie pod sosnami można przechadzać się wzdłuż morza.
Pierwszym mieszkańcem Splitu był cesarz Gajus Aureliusz Valeriusz Dioklecjan, który w 293 roku postanowił zbudować w cichej zatoce letnią rezydencję, do której przeprowadził się po opuszczeniu tronu cesarskiego. Po jego śmierci ogromny pałac (30 tysięcy metrów kwadratowych) popadł w ruinę, a w VII wieku, po najeździe Awarów i Słowian, w jego murach schronili się mieszkańcy pobliskiej Salony, stolicy rzymskiej prowincji Dalmacji.
Pałac stał się więc zalążkiem miasta, które na przestrzeni wieków należało do królów chorwackich, węgierskich, do Rzeczypospolitej Weneckiej, Francji napoleońskiej i monarchii Austrowęgierskiej.
Jednak Pałac Dioklecjana zawsze był i pozostał centralną częścią miasta, miejscem wszystkich ważnych wydarzeń i codziennego życia jego mieszkańców.
Zachowane fragmenty budowli antycznej wraz z dobudowanymi w wiekach późniejszych pałacami, kościołami i domami mieszkalnymi tworzą cenny zespół archeologiczny i zabytkowy, wpisany w 1979 roku na Listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Wiele elementów architektoniczno-artystycznych pałacu pochodzi z różnych części świata: granitowe kolumny i sfinksy z Egiptu, marmury z Włoch, a rzeźbione dekoracje z wyspy Prokonez na Morzu Marmara.
Założenie architektoniczne pałacu od początku wzorowane na rzymskim obozie wojskowym, jest unikatowym przykładem budownictwa swoich czasów, kiedy przepych dominował nad klasyczną równowagą.
Po śmierci cesarza Dioklecjana w 316 roku w pałacu zamieszkali wygnani członkowie jego rodziny. Nowy początek dali mu uchodźcy z Salony, a miasto zaczęło się intensywnie rozwijać w wiekach XII - XIV, kiedy mury budowli rzymskich stały się zaczątkiem średniowiecznej zabudowy.
Mauzoleum cesarskie przekształcono w chrześcijańską katedrę, do której dobudowano romańską dzwonnicę.
Mieszkańcy Splitu twierdzą, że ich miasto jest "najpiękniejsze w świecie i w okolicy", bowiem nigdzie nie można spotkać tak harmonijnego nawarstwienia budowli z różnych okresów historycznych, w otoczeniu roślinności podzwrotnikowej - palm i agaw.
Wiecznie młody Split, miasto pełne śródziemnomorskiego temperamentu, w lecie jest jeszcze bardziej żywe, słychać tu różne języki licznych podróżnych przybywających do największego portu morskiego i lotniczego na wschodnim wybrzeżu Adriatyku.
Tym z nich, którzy zdecydują się tu zatrzymać, Split oferuje spacer nadmorskim deptakiem, który rozpoczyna się na zachodzie w parku leśnym na wzgórzu Marjan, wiedzie przez zielony półwysep Sustipan aż do Rivy przylegającej do antycznych murów, z niezliczonymi kafejkami i dalej, do Bačvic - żwirowej plaży w sercu miasta.
Tu rozgrywane są mecze "picigina", a wieczorami zbiera się młodzież.
Miłośnicy zabytków powinni obejrzeć mury i bramy miejskie, Perystyl i podziemia Pałacu Dioklecjana, katedrę, muzea i galerie, a za miastem warto odwiedzić wykopaliska archeologiczne w Salonie (obecnie Solin), średniowieczną twierdzę Klis lub popłynąć promem na jedną z wysp Środkowej Dalmacji.
W Splicie znajdują się 22 hotele, w tym pięciogwiazdkowe Atrium i Le Meridien Lav, kemping oraz liczne kwatery prywatne, a żeglarze mogą cumować w sześciu marinach i przystaniach.
Miasto u podnóża wzgórza Marjan oddalone jest od Zagrzebia o trzy i pół godziny jazdy autostradą.
Do Splitu można dopłynąć także statkiem z Rijeki lub Dubrownika, ze wszystkich wysp, a także z wielu miast na wybrzeżu Włoch.
Lotnisko w Splicie ma kilka razy dziennie połączenia z Zagrzebiem i wieloma stolicami europejskimi.
Do Splitu można także dojechać pociągiem, na który można też załadować samochód.
Wspólnota Turystyczna Żupanii Splicko-dalmatyńskiej
www.dalmacija.hr
Wspólnota Turystyczna Splitu
www.visitsplit.hr
Miasto Split
www.split.hr
.png "Cromaniak")
.png "Moderator globalny")
